Reklama

Z dziejów maczkowskiego szkolnictwa

Zaczynali skromnie, w prwatnym mieszkaniu. Z biegiem czasu naucznie przybierało coraz bardziej zinstytucjonalizowane formy. Powstawały nowe placówki, szkoły przygotowujące uczniów w zakresie podstawowym i zawodowym. Dziś szkolnictwo w Maczkach to już zupełnie inny świat. W tym roku społeczność tej niewielkiej dzielnicy Sosnowca świętuje 120-lecie rozpoczęcia pierwszych lekcji

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Opierając się na kronice szkolnej, można stwierdzić, że regularne szkolnictwo w Sosnowcu-Maczkach rozpoczęło się w 1885 r.! Wówczas do Maczek przybyła Maria Mikulińska i otworzyła prywatną szkołę powszechną. Pięć lat później Maria Mikulińska wyszła za mąż za nauczyciela Komorowskiego, któremu dyrekcja Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej przyznała lokal na szkołę i mieszkanie. Bo trzeba powiedzieć, że wówczas Maczki, zwane Granicą, były miejscowością tranzytową. Znajdował się tam, i dalej znajduje, choć jest nieczynny, okazały dworzec ze składem celnym. Komorowski prowadził szkołę 4-oddziałową, z rosyjskim językiem nauczania. Za naukę pobierał opłatę w wysokości 3 rubli miesięcznie od dziecka. W 1906 r. szkołę przejęła Polska Macierz Szkolna i utrzymywała ją przez 3 lata.
W 1909 r. władze rosyjskie zamykały szkoły „Macierzy”. Wtedy to Towarzystwo „Jedność” przejęło szkołę. Językiem nauczania był już język polski, zachowane były jednak obowiązkowe godziny języka rosyjskiego. W 1912 r. opiekę nad szkołą objęła dyrekcja Kolei Warszawskich. Z upoważnienia dyrekcji inspektorem szkolnym był Rosjanin. Od tego roku językiem wykładowym był znowu rosyjski. Mimo że uczono w języku rosyjskim, potajemnie odbywały się lekcje języka polskiego i historii polskiej.
W czasie I wojny światowej szkołę przejęła Komenda Obwodowa Czerwonego Krzyża w Dąbrowie. Na powrót uczono w języku polskim. Od września 1920 r. wszystkie szkoły powszechne przy linii dyrekcji Kolei Warszawskiej przeszły pod zarząd administracji kolejowej. Szkoła w Maczkach otrzymała nowy budynek, który początkowo w części, a następnie w całości, był przeznaczony na użytek szkoły.
15 lutego 1922 r. wszystkie szkoły kolejowe oddane zostały gminom i przeszły pod zarząd Ministerstwa Oświaty. Tutejsza gmina jednak nie przyjęła szkoły pod swoją opiekę. Placówka została więc bez środków. Tylko dzięki dobrowolnym składkom rodziców można było dalej prowadzić naukę. W maju 1927 r., po śmierci kierowniczki szkoły Józefy Bogackiej, pełnienie obowiązków kierownika powierzono czasowo Leonowi Lipeckiemu. Od roku 1927/28 kierownikiem szkoły był Bronisław Szczepaniak, który został wybrany na to stanowisko drogą konkursu. W październiku 1928 r. młodzież szkolna miała okazję spotkać się z ówczesnym prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej Ignacym Mościckim, który będąc w podróży, zatrzymał się na stacji Maczki. Rok szkolny 1933/1934 zaczyna się od wielkiego wydarzenia. Oto ukończono prace nad nowym programem dla klas I, II i V. Grono pedagogiczne odbywa 4-dniowy kurs w Strzemieszycach w celu zapoznania się z nowymi programami. W szkole przez cały rok mieściła się świetlica miejscowego oddziału Związku Strzeleckiego. Tu też odbywały się zbiórki szkolnych drużyn harcerskich, lekcje i próby chóru, koła śpiewaczego, koła przyjaciół harcerstwa. Szkoła mimo swej ciasnoty była ogniskiem pracy społecznej i kulturalnej od rana do późnych godzin wieczornych.
Podczas II wojny światowej nauka nie mogła przebiegać normalnym trybem. Okupant niemiecki pozwolił rozpocząć naukę latem 1940 r. Jednocześnie zabrano uczniom podręczniki szkolne i wykreślono z programu nauki geografię i historię Polski. Po wojnie w lipcu 1945 r., w czasie uroczystości zakończenia roku szkolnego, doszło do tragicznego wydarzenia. Eksplodował skład amunicji artyleryjskiej, który znajdował się w wagonach kolejowych na stacji w Maczkach. Wybuch ten zniszczył budynek szkolny. Wówczas to kierownik szkoły Paweł Doniec rozpoczął starania o uzyskanie innego odpowiedniego budynku dla szkoły. W wyniku tych starań otrzymano dla szkoły powszechnej budynek po Zakładzie Wychowawczym Rodziny Kolejowej.
Budynek został wyremontowany przez Zarząd Gminy Olkusko-Siewierskiej przy wydatnej pomocy rodziców dzieci szkolnych. Pierwszy miesiąc nauki w roku szkolnym 1945/46 odbywał się w salach wynajętych dla szkoły. Dopiero od 30 września, po przeprowadzeniu remontu, rozpoczęto naukę w nowym budynku szkolnym. 30 września 1945 r. odbyła się uroczystość poświęcenia i otwarcia Publicznej Szkoły Powszechnej w nowym budynku.
Nauka była prowadzona w VI oddziałach, w jednej rannej zmianie. W godzinach popołudniowych zaś prowadzono kurs dla dorosłych, składający się z trzech klas. Taki kurs dla dorosłych został zorganizowany jeszcze w roku 1946/47. Utworzono również trzy klasy: dwie o poziomie VII klasy, a jedną o poziomie VI klasy szkoły powszechnej. Praca wychowawcza i dydaktyczna w okresie powojennym była trudna, skupiona na usuwaniu tych negatywnych skutków, które pozostawił okupant hitlerowski. W listopadzie 1970 r. Zofia Moycho, która pełniła funkcję kierownika szkoły, przeszła na emeryturę. Obowiązki kierownicze przejęła wtedy Teresa Smorąg.
Od lipca 1975 r., kiedy Maczki zostały włączone w obręb administracyjny Sosnowca, szkoła zmieniała nazwę na Szkołę Podstawową nr 37 w Sosnowcu. Na początku roku 1975/76 ze stanowiska dyrektora zrezygnowała Teresa Smorąg. Dyrektorem szkoły została Halina Zdańkowska, która sprawowała tę funkcję do 1992 r. Od 1992 r. obowiązki dyrektora pełniła Barbara Szóstakiewicz.
W 1990 r. otwarto nowy budynek szkolny. Nowa szkoła stawała się koniecznością, gdyż budynek, w którym mieściła się przez 45 lat szkoła, był zniszczony, zbyt mały i wyeksploatowany. Prace związane z budową nowego budynku szkolnego rozpoczęły się w marcu 1985 r. Uroczyste otwarcie nowej szkoły odbyło się 12 lutego 1990 r. Warto dodać, że w grudniu 1992 r. w szkole otwarto Izbę Regionalną, która ilustruje przeszłość okolicy. Izba powstawała na zajęciach pozalekcyjnych szkolnego koła historycznego.
Decyzją Rady Miejskiej Sosnowca 25 lutego 1999 r. powołano w Maczkach Gimnazjum nr 4, które mieści się w obecnym budynku Szkoły Podstawowej nr 37. Natomiast 1 września 2002 r. utworzono Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 11, w skład, którego weszły: Szkoła Podstawowa nr 37 im. Henryka Sienkiewicza i Gimnazjum nr 4. W roku szkolnym 2003/2004 gimnazjum otrzymało imię Tadeusza Kościuszki. W latach 2002-2007 dyrektorem zespołu był Andrzej Gwoździk, od lutego 2007 r. funkcję dyrektora pełni Janina Malarz.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2011-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Kolejny polski Sprawiedliwy: ks. Zygmunt Dziedziak

2025-09-11 08:44
Ks. Zygmunt Dziedziak

Parafia w Nozdrzcu

Ks. Zygmunt Dziedziak

Pomógł ocalić życie co najmniej kilkunastu osób – a według niektórych świadectw, ponad 20. Dziś potomkowie uratowanych mówią, że dzięki odwadze polskiego kapłana, ks. Zygmunta Dziedziaka, żyje już kilkadziesiąt osób reprezentujących kolejne pokolenia. „Gdyby nie ks. Dziedziak, nie byłoby mnie tutaj, podobnie jak moich około 40 krewnych w Izraelu i Stanach Zjednoczonych” – podkreślał w Warszawie Jeffrey Cymbler, potomek ocalałych z rodziny Nadelów.

Więcej ...

Papież zawierzył Polaków Maryi, Królowej Pokoju

2025-09-10 10:59
Ave Regina Pacis, Królowa Pokoju w Santa Maria Maggiore

Agata Kowalska

Ave Regina Pacis, Królowa Pokoju w Santa Maria Maggiore

Na środowej audiencji ogólnej Papież zawierzył Polaków Maryi Królowej Pokoju. Prosił, by pamiętali w modlitwie o wszystkich regionach świata, które są dotknięte wojną, a w szczególności o żyjących tam dzieciach. Przypomniał, że dziś przypada Narodowy Dzień Polskich Dzieci Wojny.

Więcej ...

Powstaje pierwsze na świecie sanktuarium św. Carla Acutisa!

2025-09-11 13:27
Św. Carlo Acutis

CBCEW/Mazur

Św. Carlo Acutis

W argentyńskim Chacras de Coria w archidiecezji Mendoza powstaje pierwsze na świecie sanktuarium poświęcone św. Karolowi Acutisowi, kanonizowanemu 7 września 2025 r. przez Papieża Leona XIV. Celem jest stworzenie miejsca modlitwy, spotkania i inspiracji szczególnie dla młodzieży.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Archidiecezja katowicka: Komunikat w sprawie parafii św....

Kościół

Archidiecezja katowicka: Komunikat w sprawie parafii św....

Nowenna do Matki Bożej Bolesnej

Wiara

Nowenna do Matki Bożej Bolesnej

Figura Matki Bożej zdewastowana. Maryi obcięto ręce i...

Wiadomości

Figura Matki Bożej zdewastowana. Maryi obcięto ręce i...

Jezus kieruje swoje słowa do tych, którzy chcą stawać...

Wiara

Jezus kieruje swoje słowa do tych, którzy chcą stawać...

Carlo Acutis modlił się też po polsku

Kościół

Carlo Acutis modlił się też po polsku

Kanonizacja bł. Acutisa i bł. Frassatiego....

Kościół

Kanonizacja bł. Acutisa i bł. Frassatiego....

Nawet 100 proc. rezygnacji z tzw. edukacji zdrowotnej

Wiadomości

Nawet 100 proc. rezygnacji z tzw. edukacji zdrowotnej

Oświadczenie ws. ks. Dominika Chmielewskiego

Polska

Oświadczenie ws. ks. Dominika Chmielewskiego

To on wybrał mnie

Kościół

To on wybrał mnie