Reklama

Zagrożenia ze strony reklamy leków

Kilkanaście lat temu Ranitydyna, czyli reklamowany Ranigast mógł być stosowany u chorych tylko na receptę i dopiero po wykonanej gastrofiberoskopii, która miała wykluczyć chorobę nowotworową. Obecnie reklamowany jest jako środek zwalczający zgagę, do kupienia bez recepty, chociaż w ulotce jest informacja, że przyjęty lek może znacznie opóźniać prawidłową diagnozę choroby wrzodowej, a to zagraża życiu

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Reklamy leków są obecne na co dzień w czasopismach, radiu i telewizji. Prawie dla połowy rodaków (według OBOP) telewizyjne reklamy stanowią źródło informacji o lekach. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie reklamy produktów leczniczych do publicznej wiadomości mogą być kierowane wyłącznie reklamy leków, które są sprzedawane bez recepty (OTC) i sprzedaż tych leków w dużej mierze zależy od skuteczności reklamy i promocji systematycznie wzrastając. W 2010 r. Polacy wydali na leki OTC prawie 8 mld zł, a nakłady na reklamę wyniosły 2,4 mld, natomiast GIS znalazł aż 47 nielegalnych reklam.
Według ekspertyz zakładu promocji zdrowia (PZH) reklamodawca w Polsce ma wyjątkową swobodę w przekonywaniu odbiorców o przeznaczeniu swojego leku bezrecepturowego w porównaniu z zaleceniami UE. Reklamy leków nie dotyczą tylko chorych, ale także lekarzy, którzy są edukowani artykułami publikowanymi w fachowych czasopismach medycznych sponsorowanych także przez firmy farmaceutyczne. Reklama przybiera różnorakie formy także poprzez darowane darmowe próbki produktów czy poprzez kontakty przedstawicieli medycznych, konferencje i szkolenia, spotkania promocyjne, reklamy elektroniczne, ale także prezenty oraz strony internetowe o lekach i inne promocyjne pomysły. Reklamowe hasła są odpowiednio preparowane przez specjalistów także w oparciu o fachowe badania zachowań różnych typów osobowych określanych jako hipochondrycy albo spolegliwi wobec reklam, nazywani „konsumentami leków”. Jedynym ostrzeżeniem, jakie towarzyszy reklamie, jest informacja „Przed użyciem przeczytaj ulotkę lub skonsultuj się z lekarzem bądź farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża twojemu życiu i zdrowiu”.
Reklamowane leki określane jako OTC, paraleki i suplementy obecne są nie tylko w aptekach i drogeriach, ale w sklepie spożywczym, kiosku, supermarkecie, na stacji benzynowej, gdzie brakuje możliwości konsultacji z farmaceutą, a także warunków do ich przechowywania. Często przytaczanym przykładem nieetycznego działania koncernów jest promocja Vioxx, którego producent ukrywał kilka lat informację o skutkach ubocznych przed wycofaniem leku. Innym przykładem zbyt słabej informacji o zagrożeniu jest paracetamol reklamowany jako bezpieczny dla żołądka i bez efektów ubocznych, który jednak może uszkadzać wątrobę zwłaszcza w przypadku kojarzenia nawet z niewielkimi dawkami alkoholu. Kilkanaście lat temu Ranitydyna, czyli reklamowany obecnie dość nachalnie w TV Ranigast, mógł być stosowany u chorych tylko na receptę i dopiero po wykonanej gastrofiberoskopii, która miała wykluczyć chorobę nowotworową. Obecnie Ranigast - jako lek na zgagę, można kupić bez recepty, choć w ulotce jest informacja, że w przypadku podejrzenia choroby wrzodowej przed rozpoczęciem terapii należy bezwzględnie wykluczyć chorobę nowotworową, gdyż lek może zmniejszać objawy i znacznie opóźniać prawidłową diagnozę, co zagraża życiu. Szczególnie u ludzi starszych może powodować szereg objawów ubocznych. Lek wchodzi w interakcje z innymi lekami szczególnie kardiologicznymi, przeciwastmatycznymi, przeciwdepresyjnymi i uspokajającymi należącymi do grupy trakwilizerów oraz przeciwpadaczkowymi.
Podawane w reklamie trwającej około 30 sekund ogólne informacje o leku nie zawierają ostrzeżeń o skutkach ubocznych i o ryzyku związanym ze stosowaniem środka, co dotyczy nie tylko leków OTC, ale i suplementów, w tym witamin, które spożywane w nadmiarze mogą być szkodliwe. Nie bez znaczenia jest 100 prcentowy koszt preparatów OTC, podobnie jak wysokie ceny suplementów diety i paraleków dodatkowo wprowadzanych bez kontroli, jakim poddawane są leki. Niedawno w prasie pojawiały się informacje o ukaraniu firmy produkującej jogurty Actimel i Activia. Firma Danone musiała zapłacić 21 mln dolarów tytułem odszkodowania za reklamy wprowadzające w błąd, które głosiły, że bakterie zawarte w jogurtach wspomagają regularne funkcjonowanie przewodu pokarmowego i odporność.
Mimo towarzyszących reklamom ostrzeżeń, wiele osób przyjmujących samodzielnie leki nie ma wiedzy o swoim stanie zdrowia lub nie rozumie zawartych na ulotkach informacji. Bez recepty można obecnie kupić wiele powszechnie reklamowanych niesteroidowych leków przeciwzapalnych, nie tylko wymieniany Paracetamol, ale Aspirynę, Ibuprofen czy Etopirynę oraz szczepionki Loperamid i inne preparaty, jak ACC niedawno sprzedawany wyłącznie na receptę, zawierający acetylocysteinę i przeciwwskazany nie tylko w chorobie wrzodowej, ale w starszym wieku i w stanach astmatycznych oraz chorobach związanych z nadreaktywnością oskrzeli.
W lekach dostępnych bez recepty są obecne substancje psychoaktywne ostatnio wykorzystywane przez młodzież do uzyskania odmiennych stanów świadomości. Pochodne efedryny występują w różnych preparatach stosowanych w leczeniu objawów przeziębienia czy grypy i na stronach internetowych przekazywane są informacje, w jakich preparatach farmakologicznych zawarte są substancje pobudzające, po których może dojść do wzrostu ciśnienia, zaburzeń rytmu serca, tachykardii, bezsenności, a nawet udaru mózgu, poza występującą nadpobudliwością, drażliwością lub drgawkami.
Nawet w panującym liberalizmie i wszechwładnych prawach wolnego rynku możliwe są działania ochronne nie tylko poprzez ukazującą się formułkę pod nachalnie reklamowanymi lekami, jednak potrzeba to tego determinacji i woli politycznej. Propagowana neoliberalna koncepcja opieki zdrowotnej nie ma nic wspólnego z troską o zdrowie i życie. Chociaż samoleczenia nie da się odwrócić, warto pamiętać o odpowiedzialności za swoje zdrowie i ogromnym ryzyku nadużywania leków oraz o efektach ubocznych, jakie mogą być nawet powodem zgonu.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2011-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Diecezja radomska: nowe fakty ws. tragicznej śmierci ks. Jarosława Wypchły

2025-02-10 15:27
Ks. Jarosław Wypchło

Foto: ks. S. Piekielnik / www.diecezja.radom.pl

Ks. Jarosław Wypchło

Prokuratura Rejonowa w Radomiu przedstawiła dzisiaj nowe informacje w sprawie tragicznej śmierci ks. Jarosława Wypchły, proboszcza z Domaszna.

Więcej ...

Różnica między namaszczeniem chorych a Wiatykiem

Niedziela Ogólnopolska 6/2020, str. 57

Adobe.Stock.pl

Więcej ...

Papież: sztuczna inteligencja ma służyć wzrastaniu człowieka

2025-02-11 12:49
Papież Franciszek

Vatican Media

Papież Franciszek

Wśród mnożących się pytań, nadziei i zagrożeń, związanych z rozwojem sztucznej inteligencji, kluczowe pozostaje pytanie o to, czy przysłuży się ona duchowemu wzrostowi człowieka i coraz większej świadomości jego godności. Pisze o tym Papież Franciszek w przesłaniu na międzynarodowy szczyt nt. sztucznej inteligencji, który odbywa się w Paryżu.

Więcej ...
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najpopularniejsze

Ksiądz Tomasz Duszkiewicz dementuje medialne zarzuty

Wiadomości

Ksiądz Tomasz Duszkiewicz dementuje medialne zarzuty

Diecezja radomska: nowe fakty ws. tragicznej śmierci ks....

Wiadomości

Diecezja radomska: nowe fakty ws. tragicznej śmierci ks....

Wniosek w sprawie wszczęcia procesu beatyfikacyjnego prof....

Kościół

Wniosek w sprawie wszczęcia procesu beatyfikacyjnego prof....

Lekarz w białym chlebie

Kościół

Lekarz w białym chlebie

Co wolno, a czego nie wolno na zwolnieniu lekarskim? Od...

Wiadomości

Co wolno, a czego nie wolno na zwolnieniu lekarskim? Od...

Nowenna do Matki Bożej z Lourdes

Wiara

Nowenna do Matki Bożej z Lourdes

Śmierć nie istnieje? Niezwykłe świadectwo kardiologa

Wiara

Śmierć nie istnieje? Niezwykłe świadectwo kardiologa

CBA zatrzymało księdza

Wiadomości

CBA zatrzymało księdza

Skandal! 75 dni aresztu dla... różańca

Wiadomości

Skandal! 75 dni aresztu dla... różańca