1.Czy wyrok TK oznacza, że aborcja będzie w Polsce całkowicie zakazana?

Podziel się cytatem

Podobnie jak przed wyrokiem Trybunału z 22 października, po jego ogłoszeniu przerywanie ciąży w Polsce będzie dopuszczalne w przypadkach określonych w art. 4a ust. 1 ustawy z 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży („ustawa o planowaniu rodziny”). Jedyną zmianą, którą wprowadzi publikacja orzeczenia TK w Dzienniku Ustaw będzie wykreślenie z tego przepisu pkt. 2 czyli tzw. przesłanki eugenicznej, która pozwalała na uśmiercenie dziecka poczętego, jeśli badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na „duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu”. Treść niekonstytucyjnego przepisu pozwalała na uśmiercenie dziecka w przypadku podejrzenia, że cierpi ono na poważną chorobę lub jest niepełnosprawne. W ustawie posłużono się terminem „duże prawdopodobieństwo”, jednak nawet w obecnym stanie rozwoju technik badań prenatalnych lekarz nie jest w stanie stwierdzić z pewnością, że dziecko urodzi się chore. Istnieje ogromna liczba potwierdzonych przypadków pomyłek w tym zakresie, w których dzieci podejrzane o wady genetyczne, np. zespół Downa, rodziły się zdrowe. Trzeba dodać, że zdecydowana większość wad genetycznych kwalifikujących dotychczas do aborcji nie ma charakteru śmiertelnego, a wiele z nich nie stanowi przeszkody do podjęcia w przyszłości samodzielnego życia, wykonywania pracy czy ukończenia studiów.

2.Powyższe argumenty dotyczą chorób u dzieci, a co w sytuacjach, w których zagrożone jest zdrowie lub nawet życie kobiet?

Podziel się cytatem

Orzeczenie Trybunału z 22 października rozszerza jedynie prawną ochronę życia na dzieci chore i niepełnosprawne. Natomiast w najmniejszym stopniu nie ingeruje w sytuacje zagrożenia życia lub zdrowia kobiety ciężarnej. Do przypadków, w których ciąża w jakikolwiek sposób zagraża życiu lub zdrowiu kobiety odnosi się art. 4a ust. 1 pkt. 1 ustawy o planowaniu rodziny. Przepis ten wskazuje wprost, że „przerwanie ciąży może być dokonane (…) w przypadku, gdy ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej”. Wyrok TK w żaden sposób nie zmienia tej przesłanki. W konsekwencji, należy stanowczo podkreślić, że w każdej sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia kobieta ciężarna ma prawo do interwencji medycznych ratujących te dobra – także wtedy, gdy nieuniknionym skutkiem takich działań może być śmierć dziecka. Dotyczy to zarówno przypadków, gdy choroba czy ciężka wada dziecka stwarza niebezpieczeństwo dla organizmu matki, jak również sytuacji, w których ciąża jest niebezpieczna ze względu na ciężki stan zdrowia matki. Niezależnie od tego, ogólne przepisy prawa karnego dotyczące stanu wyższej konieczności pozwalają na uchylenie ochrony dziecka także, gdy zdiagnozowana u niego wada genetyczna zagraża rodzeństwu podczas ciąży mnogiej.

3.

Czy aborcja może zostać przeprowadzona z uwagi na stan zdrowia psychicznego matki?

Podziel się cytatem

Uchylenie prawnej ochrony życia dziecka poczętego dotyczy sytuacji stwarzających poważne niebezpieczeństwo utraty przez kobietę zdrowia lub życia. Jak podkreślała już w 2008 r. prof. dr hab. Eleonora Zielińska terminem „niebezpieczeństwo” ustawodawca posłużył się w art. 157a § 2 Kodeksu karnego wprowadzając konstrukcję uchylenia bezprawności czynu polegającego na spowodowaniu uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia dziecka poczętego w następstwie działań leczniczych, koniecznych dla uchylenia niebezpieczeństwa grożącego zdrowiu lub życiu kobiety . Z jednej strony zatem lekarz jest w pełni uprawniony do interwencji medycznych mających na celu ratowanie życia lub zdrowia matki, z drugiej jednak użyte w przepisach pojęcia „zagrożenie” i „niebezpieczeństwo” wyraźnie wskazują, że sytuacje te nie obejmują dolegliwości zdrowotnych o charakterze psychicznym (np. depresja). Interpretacja przeciwna mogłaby prowadzić do nadużyć, wypaczając zasadę prawnej ochrony życia i w rzeczywistości prowadząc w niektórych przypadkach do wykonywania nielegalnej w Polsce aborcji na życzenie. Dodać trzeba, że tego typu problemy zdrowotne o charakterze psychicznym mogą podlegać normalnemu, skutecznemu leczeniu w trakcie ciąży, przy uwzględnieniu pewnych alternatywnych działań terapeutycznych, np. w postaci doboru takich produktów leczniczych, które nie będą szkodliwe dla dziecka. Zasada ta wynika chociażby z art. 39 Kodeksu Etyki Lekarskiej, który mówi, że lekarz podejmujący terapię kobiety ciężarnej równocześnie odpowiada za zdrowie i życie jej dziecka.