Rok 2000 podczas, którego Kościół w sposób szczególny czci narodzenie Jezusa Chrystusa jest równocześnie obchodzony jako Rok Jubileuszowy. Pojęcie "Rok Jubileuszowy" zostało po raz pierwszy użyte w bulli papieża Bonifacego VIII z roku 1300 z zamiarem udostępnienia wiernym w pewnym określonym obszarze czasu możliwości nawrócenia, spowiedzi, pojednania i odnowienia własnego życia duchowego poszczególnych osób jak też i całego Kościoła. W tle tej idei znajduje się myśl nawiązująca do słów Jezusa z synagogi w Nazarecie, gdzie przywołał On słowa proroka Izajasza "abym ubogim niósł dobrą nowinę, więźniom głosił wolność, a niewidomym przejrzenie; abym uciśnionych odsyłał wolnymi, abym obwoływał rok łaski od Pana" (Łk 4, 18-19, por. Iz 61, 1-3). Już w Starym Testamencie Lud Izraela przez świętowanie " roku jubileuszowego" przypominał o miłosierdziu Boga. Każdorazowy 50 rok był czczony jako czas pojednania, uwolnienia od obciążeń i wyzwolenia z niewoli. Tak więc ostatecznie Wielki Jubileusz Roku 2000 wraca do tego czasu miłosierdzia, podczas którego człowiekowi jest obiecana w sposób szczególny od Boga łaska i miłość.

Do specyfiki starotestamentalnego spojrzenia na ubogich należy kontekst teologicznej koncepcji wspólnoty. Warto zauważyć, że Bóg nie próbuje złagodzić nędzy Hebrajczyków albo poprawić ich sytuację, np. podczas ich przebywania w Egipcie, poprzez reformę systemu ucisku, lecz wyprowadza swój lud ze stanu niewoli, żeby go wprowadzić w nową sytuację, nowy kraj, nowe społeczeństwo z nowym porządkiem społecznym. Zaś w innych krajach starożytnego Wschodu podejmuje się działania mające na celu złagodzenie skrajności pomiędzy ubogimi i bogatymi wewnątrz utrwalonego już porządku. W przypadku Izraela po wyzwoleniu z niewoli nowe społeczeństwo ukształtowane z woli i natchnienia Boga Jahwe przezwyciężało nędzę i ucisk na gruncie prawa, w płaszczyźnie zasad życia społecznego. Nie oznacza to jednak, że automatycznie stało się ono społeczeństwem bez problemów socjalnych. Bycie wdową, sierotą, chorym czy dłużnikiem pozostało nadal zwyczajną realnością. Dlatego Izrael został przez Jahwe zobowiązany do troski o to, by problemy społeczne nie prowadziły automatycznie w skrajną nędzę. Stąd też co siedem lat a w sposób osobliwy co każde 50 lat należało darować temu, kto był w kłopotach finansowych wszelkie długi oraz Hebrajczycy, którzy z różnych przyczyn byli zmuszeni sprzedać się w niewolę, powinni być uwolnieni i przy tym obdarowani mieniem, które sprawiedliwie im przysługiwało za wykonywaną pracę.

Biblijny element darowania długów i zwrotu własności ich właścicielom związany tak osobliwie z świętowaniem czasu jubileuszowego odżywa na nowo podczas obecnego Wielkiego Jubileuszu jako pragnienie i propozycja oddłużenia najbiedniejszych krajów świata. Ten Rok Święty winien w charakterystyczny sposób przyczynić się do zmiany w świecie mentalności, która musi być bardziej otwarta na tworzenie struktur odznaczających się większą sprawiedliwością, co będzie z korzyścią dla dobra wspólnego wszystkich ludzi. Chrześcijanie uważają, że Rok 2000 jest szczególną okazją do przeprowadzenia oddłużenia krajów, które nie stać na spłacenie zaciągniętych długów. Akcentowanie tej sprawy w perspektywie Wielkiego Jubileuszu Roku 2000 odwołuje się do starotestamentalnego darowania długów z racji roku jubileuszowego. W biblijnej społeczności rolniczej dłużnicy byli chronieni przed ich całkowitym zniszczeniem przez wprowadzenie okresowego oddłużenia, które umożliwiało zwrot ziemi jako fundamentalnej podstawy do nowego życia. Kościół jednocześnie zwraca uwagę na dalszy aspekt kryzysu związanego z zadłużeniem wielu biednych krajów, że jest niedozwolone, aby oddłużenie było wiązane z nową polityką gospodarczego i politycznego uzależniania biednych krajów od państw bogatych.

Trzeba jednak przyznać, że w Starym Testamencie chodzi o długi między prywatnymi osobami a nie między państwami. Również nie można brać pod uwagę wszystkich krajów i ich długów w sposób jednakowy, gdyż niektóre z nich na kanwie Roku Jubileuszowego i ogólnoświatowej kampanii na rzecz oddłużenia chcą uniknąć odpowiedzialności za rozrzutne zaciąganie kredytów i wątpliwe ich wykorzystywanie. Co robić, gdy owe zadłużenia były uczynione rozmyślnie z pełną świadomością i całkowitą odpowiedzialnością, ponieważ rządy brały kredyty bez koniecznej potrzeby nie troszcząc się o ich rozliczenie? Jak wchodzić w III Tysiąclecie ze świadomością, że więcej niż miliard ludzi na ziemi przełom wieków przeżywa w biedzie zagrażającej ich życiu? Szczególnie w liście apostolskim Tertio Millennio Adveniente w numerze 51 Jan Paweł II zachęca do troski o biednych w perspektywie Jubileuszowego Roku 2000. Obecny następca św. Piotra nakłania do zbadania tej sprawy i jeśli to możliwe do skreślenia dłużnych zapisów międzynarodowych obciążeń finansowych biednych krajów oraz podkreśla, że jest to sprawa, w którą winny się również zaangażować eklezjalne wspólnoty, stowarzyszenia czy charytatywne dzieła.

Widać z tego, że problematyka zadłużenia nie jest tylko tematem dotyczącym ekonomii, ale również należy do fundamentalnych pytań z zakresu etyki, gdyż często domaganie się zapłaty jest związane z manipulacją w zakresie decyzji politycznych, które całe narody pchają do głodu i rozpaczy. Głosu biednych nikt nie słucha, kiedy bierze się kredyty, ale ostatecznie to właśnie oni je spłacają. Jednocześnie już z doświadczenia wiadomo, iż należy w przypadku oddłużenia krajów ubogich tak je określić, aby właśnie ci najbiedniejsi mogli to odczuć na polu elementarnych potrzeb zdrowotnych, szeroko pojętego kształcenia i tworzenia podstawowej infrastruktury pozwalającej na godziwe życie.

cdn.