Reklama

Ujazd

Pod wezwaniem św. Wojciecha

Niedziela łódzka 17/2002

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Na temat Ujazdu w Słowniku Geograficznym wydanym w roku 1892 czytamy: "Ujazd, na początku XVI w. Uyasd, osada miejska, dawniej miasto, nad rzeką Czarną (dopływ Pilicy), powiat brzeziński, gmina Łazisko, przy przecięciu się dróg z Rokicin do Inowłodza i z Jeżowa do Wolborza. Posiada kościół parafialny murowany, szkołę początkową, sąd gminny. Ludność chrześcijańska trudni się rzemiosłami i uprawą roli. Ujazd jest starożytną osadą w dawnem województwie łęczyckim. Na początku XV wieku Piotr Tłuk ze Stryjkowa h. Leliwa, miecznik łęczycki, założył tu miasto na świeżo wykarczowanych łanach. Osadnicy otrzymali 20-letnią wolność od opłat. Współcześnie nastąpiła erecyja parafii i kościoła pw. św. Wojciecha, Wita i Krzysztofa". Według innych zapisków historycznych, Ujazd (któremu prawa miejskie nadał król Władysław Jagiełło), obdarzany przez następnych królów polskich coraz to innymi przywilejami, szybko rozwinął się pod względem gospodarczym. Za Stanisława Augusta wspaniale rozwijało się w Ujeździe hutnictwo i tkactwo. W połowie XV w. miasto nabył Piotr Dunin z Prawkowic, podkomorzy sandomierski, starosta łęczycki, późniejszy wojewoda brzesko-kujawski. Wyjednał on w 1476 r. od Kazimierza Jagiellończyka potwierdzenie poprzednich przywilejów dla miasta. Wdowa po Piotrze, Wincentyna Leżeńska h. Nałęcz, otrzymała w 1485 r. nowe potwierdzenie przywilejów. Wnuk Piotra Dunina, Wincenty, żonaty z Walewską h. Pierzchała, miał córkę jedynaczkę Annę, która wniosła w posagu Ujazd swemu mężowi Pawłowi Szczawińskiemu. Około 1620 r. nowym właścicielem miasta został Kasper Doenhoff, mąż Aleksandry Koniecpolskiej. Według Kacpra Niesieckiego, słynnego w swoim czasie heraldyka polskiego, Kasper Doenhoff wystawił w Ujeździe pałac z krajobrazowym parkiem, otoczonym kanałem i wyspami na stawach. W drugiej połowie XVIII w. Apolonia Denhówna wniosła w posagu Ujazd swojemu mężowi Tomaszowi Ostrowskiemu, który wystawił nowy, drewniany pałac. W tym pałacu gościł pod koniec XVIII w. król pruski, który zwiedzał nowe, przyłączone do Prus prowincje. Parafia w Ujeździe został erygowana przez abp. Wojciecha Jastrzębca ok. 1429 r. przy nie istniejącym już kościele św. Wojciecha, Wita i Krzysztofa. Świątynia ta ufundowana w 1420 r. przez Piotra Tłuka przetrwała do roku 1675, kiedy to została rozebrana. Obecny kościół św. Wojciecha Biskupa i Męczennika został zbudowany w latach 1674-76 z fundacji arcybiskupa gnieźnieńskiego Andrzeja Olszowskiego, urodzonego w pobliskiej wsi Olszowa. Konsekrowany był w 1694 r. przez bp. Jerzego Albrechta Denhoffa.

Według miejscowych przekazów, ze względu na bagnisty teren - świątynia została zbudowana na ponad stu drewnianych palach wbitych w ziemię. W roku 1892 kościół ten gruntownie odrestaurowano i od strony zachodniej dobudowano kaplicę - mauzoleum rodzinne Ostrowskich, zaprojektowane przez arch. Konstantego Wojciechowskiego. Ponieważ zabytkowa świątynia była za mała dla rozrastającej się przez wieki parafii, dlatego w 1987 r. wmurowano kamień węgielny pod nową świątynię, trzykrotnie większą od starej. Nowy kościół, zbudowany od strony wschodniej kościoła zabytkowego, został poświęcony przez abp. Władysława Ziółka 23 kwietnia 1993 r. Przy kościele znajdują się dwie figury: Chrystusa Miłosiernego i Matki Bożej Fatimskiej oraz studnia wybudowana w 1926 r. z racji 700. rocznicy śmierci św. Franciszka z Asyżu. Do zabytków stanowiących własność parafii należą m. in. ołtarz główny rokokowy z końca XVIII w. z rzeźbami świętych Piotra i Pawła, w zwieńczeniu Trójca Święta oraz aniołowie, obraz Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, dwa boczne, rokokowe ołtarze z rzeźbami czterech Ewangelistów oraz obrazami: Przemienienia Pańskiego i św. Anny nauczającej Maryję. Zabytkiem jest także ambona o charakterze rokokowym, sprowadzona z Włoch w latach 1810-18, liczne obrazy oraz dzwon ufundowany w roku 1620. W pobliskiej wsi Tobiasze istniała od końca XIV w. do roku 1822 parafia św. Wacława. Pierwszy kościół tej parafii, wystawiony z fundacji arcybiskupa gnieźnieńskiego, przetrwał do roku 1780. Drugi - wystawiony został w 1781 r. z fundacji Franciszka i Ludwiki z Denhoffów, małżonków Ledóchowskich. Po śmierci ostatniego plebana tej parafii, ks. Józefa Świderskiego, w roku 1822 erekcja parafii też wygasła i kościół został przeniesiony do Tomaszowa Mazowieckiego. Obecnie parafia św. Wojciecha Biskupa i Męczennika w Ujeździe należy do dekanatu tomaszowskiego. Jej proboszczem jest ks. Józef Świerczyński.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2002-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Siostra Dorota odnaleziona!

2025-08-21 14:58

Archiwum zgromadzenia

Więcej ...

O. Michał Legan: Pod krzyżem na Giewoncie narodziłem się na nowo

o. Michał Legan

Karol Porwich/Niedziela

o. Michał Legan

O. Michał Legan, paulin, sześć lat temu miał jechać na Kilimandżaro, bo zaplanował sobie że tam, na afrykańskiej górze zwanej Domem Boga spotka właśnie Jego. Pan Bóg jednak zmienił jego plany... . Gdy Ojciec Michał dokładnie dwa lata temu trafił w sam środek tragicznej burzy na Giewoncie - jak mówi - narodził się tam na nowo. Pierwszy raz zakonnik publicznie opowiedział swoją historię nawrócenia Paulinie Guzik w programie „Między Ziemią a Niebem”. W nawałnicy zginęło 5 osób, a ponad 150 zostało rannych.

Więcej ...

Kard. Schönborn: pokój potrzebuje miłości, która jest rdzeniem religii

2025-08-22 20:19
kard. Christoph Schönborn

Joanna Łukaszuk-Ritter

kard. Christoph Schönborn

„Pokój istnieje tylko wtedy, gdy miłość jest rdzeniem religii” - podkreślił kard. Christoph Schönborn w obliczu globalnego wzrostu liczby aktów przemocy popełnianych w imię religii. Ekstremizm i fanatyzm wypaczają oblicze religii, ale także polityki, która je wykorzystuje, napisał emerytowany arcybiskup Wiednia w swoim cotygodniowym felietonie na łamach wydawanej w Wiedniu bezpłatnej gazety „Heute” 22 sierpnia.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Wspomnienie Najświętszej Maryi Panny Królowej

Święta i uroczystości

Wspomnienie Najświętszej Maryi Panny Królowej

Nowenna do Matki Bożej Częstochowskiej

Wiara

Nowenna do Matki Bożej Częstochowskiej

Nowenna do Matki Bożej Częstochowskiej 2024 (dzień 6.)

Nowenna do Matki Bożej Częstochowskiej 2024 (dzień 6.)

Zmarł Stanisław Soyka. Miał 66 lat

Wiadomości

Zmarł Stanisław Soyka. Miał 66 lat

Niepokojące informacje o stanie zdrowia ks. Olszewskiego

Kościół

Niepokojące informacje o stanie zdrowia ks. Olszewskiego

Nowenna ku czci św. Moniki

Wiara

Nowenna ku czci św. Moniki

Nowenna do Matki Bożej Częstochowskiej 2024 (dzień 1.)

Wiara

Nowenna do Matki Bożej Częstochowskiej 2024 (dzień 1.)

Siostra Dorota odnaleziona!

Kościół

Siostra Dorota odnaleziona!

Zaginęła siostra zakonna. Zgromadzenie i policja prosi o...

Kościół

Zaginęła siostra zakonna. Zgromadzenie i policja prosi o...