3 maja to dzień Najświętszej Maryi Panny obdarzonej tytułem
Królowej Polski. W kalendarzu liturgicznym Kościoła dzień ten został
podniesiony do świąt najwyższej rangi - uroczystości. Jest to również
święto kościelno-narodowe. Polacy umiłowali Matkę Bożą jak żaden
inny naród, chcieli, by była Królową. Naród Polski niejednokrotnie
w ciągu dziejów doświadczał opieki Matki Bożej. Moc tej opieki zajaśniała
również podczas najazdu szwedzkiego. Zwycięską moc wstawiennictwa
Maryi najwymowniej określił przeor Kordecki - obrońca Jasnej Góry
w czasie potopu szwedzkiego: "Tyś od kolubryn silniejsza".
Święto Królowej Polski treścią swą sięga niezwykle ważnego
momentu w dziejach narodu, jakim były śluby złożone przez króla Jana
Kazimierza w katedrze lwowskiej 1 kwietnia 1656 r., który oddał nasz
kraj pod opiekę Matki Bożej, ogłaszając Ją uroczyście Królową Polski: "
Wielka Boga-Człowieka Matko, Najświętsza Dziewico, ja za zmiłowaniem
Syna Twojego, Króla królów, a Pana mojego i Twoim miłosierdziem Ciebie
za Patronkę i za Królową państw moich dzisiaj obieram". W oświadczeniu
tym wymienia liczne księstwa, wojsko, ludy i kontynuuje: "Twojej
osobliwej opiece i obronie ludy polecam". Sam władca nadał tym słowom
charakter ślubowania, a następnie najważniejsi przedstawiciele narodu
oddali cały kraj pod opiekę Maryi, obierając Ją za Królową Polski.
Przyrzekł również, że dołoży starań, aby ten dzień "był corocznie
uroczyście święcony".
Postawa króla miała swoje uzasadnienie w tradycji chrześcijańskiej.
Fakt odwoływania się do obrony i pomocy Matki Bożej może poświadczyć
znana modlitwa Pod Twoją obronę pochodząca z innego wieku. Można
odwołać się do ikon przedstawiających Maryję jako zwycięską Panią,
dlatego też władcy zabierali ze sobą takie ikony, wyruszając na bitwy.
Szczególnym uznaniem królewskiej godności Maryi była
uroczysta koronacja Jej jasnogórskiego Obrazu, której dokonał 8 września
1717 r. biskup chełmski Krzysztof Jan Szembek. Była to pierwsza koronacja
obrazu maryjnego w Polsce. W XVIII i XIX w. powstało wiele bractw
Królowej Polski. Tytuł Maryi Królowej Polski stawał się coraz bardziej
powszechny. Dała również temu wyraz Konstytucja sejmowa z 1764 r.: "
Rzeczpospolita Polska stwierdza, że jest do swej Najświętszej Królowej
Maryi Panny w Obrazie Częstochowskim cudami słynącym zawsze nabożna
i Jej protekcji w potrzebach doznająca".
Święto Królowej Polski ustanowił św. Pius X dla samej
tylko diecezji lwowskiej. Na prośbę biskupów polskich zostało rozszerzone
przez papieża Piusa XI w 1924 r. na cały kraj jako Uroczystość Najświętszej
Maryi Panny Królowej Polski, który polecił je obchodzić w dniu uchwalenia
Konstytucji 3 Maja. W trzechsetną rocznicę ślubów Jana Kazimierza (
w 1956 r.), z inicjatywy kard. Stefana Wyszyńskiego, Episkopat Polski
dokonał ponownego zawierzenia naszego kraju Maryi, odnawiając dawne
królewskie śluby. Papież bł. Jan XXIII w 1962 r. ogłosił Najświętszą
Maryję Pannę Królową Polski, główną Patronką kraju obok świętych
biskupów i męczenników - Wojciecha i Stanisława.
Charakter obronny zaznaczony jest w tekście modlitwy
na 3 maja: "Boże, Ty dałeś narodowi polskiemu w Najświętszej Maryi
Pannie przedziwną pomoc i obronę". Motyw ten pojawia się również
w modlitwie dziękczynnej rozpoczynającej Modlitwę Eucharystyczną
w prefacji. Na mocy "testamentu Bożej miłości" Maryja wzięła za swoje
dzieci wszystkich ludzi, "otacza macierzyńską miłością naród, który
Ją wybrał na swoją Królową, broni go w niebezpieczeństwach, udziela
pociechy w utrapieniach i wspiera go w dążeniu do wiecznej ojczyzny,
aż nadejdzie pełen blasku dzień Pana". Te same motywy powracają w
Liturgii Godzin: dziękczynienie Bogu, że Maryję uczynił naszą Królową (
strofy pozdrawiające Najświętszą Maryję Pannę jako Królową), która
od wieków jest ostoją i mocą, idzie przed narodem jak w dniach tryumfu
i w trudzie codziennym.
Specyfika święta polega również na jego historycznym
związku z Konstytucją 3 Maja 1791 r., której wspaniała preambuła
jest swoistym nawiązaniem do ślubów Jana Kazimierza z 1656 r.
Sejm Rzeczypospolitej 17 marca 1921 r. we wstępie do
nowej konstytucji odwołał się ze czcią do Konstytucji 3 Maja. A w
1925 r. dzień 3 maja został uznany za święto narodowe i kościelne,
którego treścią jest: ślubowanie Jana Kazimierza, Konstytucja 3 Maja
oraz palladyczny (obronny) charakter kultu Królowej Polski. Natomiast
Sejm Rzeczypospolitej 6 kwietnia 1990 r. opowiedział się za powrotem
do świątecznego charakteru 3 maja, podjął uchwałę, by dzień ten był "
ponownie świętem".
Dzień 3 maja jest więc dniem bliskim Polakom. Jest świadkiem
szczególnego związku dziejów narodu i treści religijnych, stojących
u początków tworzenia się państwowości.
Pomóż w rozwoju naszego portalu