„W mojej książce ‘Między nieładem a niewolą’ zastanawiam się również nad polską myślą polityczną, w której dwiema najważniejszymi kwestiami są wolność i niepodległość. Chodzi tu o wolność jednostki, a więc obywatela Rzeczypospolitej, oraz o niepodległość polskiej wspólnoty od zewnętrznego nacisku. Warto w tym miejscu podkreślić, że to Polak – mistrz Wincenty, ułożył zupełnie wyjątkową w myśli europejskiej sentencję, że ‘tożsamość jest matką wspólnoty’. Musimy mieć coś, co określa naszą wspólnotę i tym czymś nie może być tylko interes. Może nim być za to kultura czy wspólne doświadczenie dziedziczone z pokolenia na pokolenie”, mówi prof. Andrzej Nowak.

Jak każde dzieło prof. Andrzeja Nowaka tak również i ta jego książka jest zarówno literacką ucztą, jak i ucztą dla ducha. W pozycji tej uderza ponadto jej aktualność. Książka nosi podtytuł „Krótka historia myśli politycznej” i przedstawia dzieje ludzkiego dorobku od starożytnych myślicieli chińskich oraz filozofów greckich, przez świętych Augustyna i Tomasza, przez renesansowych humanistów, zachodnich filozofów baroku i oświecenia, po myślicieli polskich (np. Mistrz Wincenty, Paweł Włodkowic, Józef Piłsudski).

Ta wędrówka prowadzi nas aż do czasów współczesnych, jednak refleksje nad współczesnością odnajdujemy na każdym kroku, niemal od pierwszej stronicy. Zauważamy przy tym rzecz zupełnie niezwykłą – otóż pojęcia, o które spieramy się dziś, pytania, na które poszukujemy odpowiedzi, towarzyszyły myśli ludzkiej od tysiącleci. Choćby tylko te: Jak daleko może sięgać prawo i czym jest praworządność? Gdzie kończy się wolność, a zaczyna swawola? Czy demokracja jest dobrym ustrojem politycznym? Czy ważniejsze są prawa jednostki czy interes wspólnoty? Czy warto w ogóle angażować się w życie publiczne?

Najwięksi myśliciele starają się odpowiedzieć na te pytania od początku istnienia ludzkiej kultury. Do ich grona dołącza teraz prof. Andrzej Nowak, jeden z największych uczonych współczesnej cywilizacji zachodniej. Wielkim walorem książki jest fakt, że Andrzej Nowak nie zatrzymuje się na płaszczyźnie historycznej, nie opowiada tylko o tym, co było. Wręcz przeciwnie, daje wskazówki na dziś i pomaga lepiej zrozumieć otaczającą nas rzeczywistość. Autor dowodzi, że człowiek pogubił się w rozumieniu świata, polityki, prawa, wojny, pokoju, a także siebie samego. To efekt koncepcji uznających Boga za przeszkodę w realizacji ziemskich celów, a rzekomo tylko te mają sens. „Jeżeli przyjmiemy, że ludzie są tak różni, to jak zatem człowiek może być miarą wszystkiego? – pyta prof. Andrzej Nowak. –Oznaczałoby to tyle miar, ile ludzi, a więc zanikłaby jakakolwiek możliwość zbudowania w stosunkach między ludźmi obiektywnego ładu”.

„Między nieładem a niewolą” to napisana barwnym, literackim językiem, znakomicie ilustrowana książka jednego z najwybitniejszych intelektualistów europejskich. Dzięki swej przystępności jest lekturą tyleż pouczającą, co pasjonującą. A także bardzo potrzebną.

Prof. Andrzej Nowak: „Między nieładem a niewolą. Krótka historia myśli politycznej”, wyd. Biały Kruk, 384 str., 165 x 235 mm. Partnerem publikacji jest Enea.

Książka wkrótce dostępna w księgarni "Niedziela".

Zapraszamy również do obejrzenia krótkiej wypowiedzi prof. Andrzeja Nowaka, w której udziela odpowiedzi na pytanie, czy istnieje wolność bez tożsamości: