Obchody uroczystości Bożego Ciała (Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej), niezwykle silnie zakorzenione od wielu już stuleci w tradycji Kościoła katolickiego, należą obecnie (szczególnie w Polsce) do najbardziej spektakularnych przejawów kultu eucharystycznego. Procesje urządzane z tej okazji w parafiach, wiodące ulicami miast i pomiędzy domostwami wiejskimi do czterech ołtarzy, nabierają charakteru wielkich manifestacji religijnych, gromadząc nierzadko wielotysięczne rzesze uczestników. Zamierzchłe początki tej czcigodnej tradycji sięgają XI stulecia i łączą się ściśle z rozwojem w Kościele w tamtym czasie kultu Najświętszego Sakramentu poza Mszą św. Zrodził się on jako owoc nowego nurtu pobożności, kładącego duży nacisk na adorację konsekrowanej Hostii. Była to reakcja na szerzące się wówczas w niektórych środowiskach poglądy zaprzeczające rzeczywistej obecności Chrystusa pod postaciami chleba i wina. Już przy końcu XII wieku zostało wprowadzone podniesienie Ciała Pańskiego, będące manifestacją wiary ludu w rzeczywistą obecność Chrystusa pod postaciami eucharystycznymi. Powszechne pragnienie oglądania Hostii doprowadziło do przyjęcia praktyki wystawiania Najświętszego Sakramentu w czasie Mszy św. oraz podczas różnych nabożeństw. Na gruncie tej właśnie pobożności eucharystycznej zrodziło się święto Bożego Ciała i nastąpił rozwój zewnętrznych obchodów.
Bezpośrednią przyczyną ustanowienia święta Bożego Ciała były objawienia bł. Julianny de Retine, mniszki w Cornillon z początku XIII wieku. Pod ich wpływem bp Robert ustanowił w 1246 r. taką uroczystość dla diecezji Liège w dzisiejszej Belgii. Natomiast papież Urban IV (1261-64) przygotował w roku 1264 bullę „Transiturus de hoc mundo”, która wprowadzała święto Bożego Ciała w całym Kościele (obchodzić je należało w czwartek po niedzieli Trójcy Świętej). Miało to być zadośćuczynienie za znieważanie przez ludzi Chrystusa w Najświętszym Sakramencie, błędy heretyków oraz uczczenie pamiątki ustanowienia Najświętszego Sakramentu przez Chrystusa w Wielki Czwartek. Papież nakazywał duchowieństwu, aby w niedzielę poprzedzającą święto pouczało wiernych o sposobie jego obchodu. Wierni poprzez nawiedzenie kościołów, modlitwę, jałmużnę i spowiedź mieli się przygotować do owocnego przyjęcia Komunii św. Śmierć Urbana IV w 1264 r. przeszkodziła ogłoszeniu bulli i dopiero papież Jan XXII (1316-34) ogłosił ją w 1317 r.
Po tej dacie nastąpiło powszechne przyjęcie święta Bożego Ciała w różnych krajach Europy, tym bardziej, że papież Bonifacy IX w roku 1391 polecił wprowadzić je wszędzie tam, gdzie dotąd nie było jeszcze obchodzone. Od XIV stuleciu przyjął się zwyczaj odprawiania Mszy św. w święto Bożego Ciała i w oktawie wobec Najświętszego Sakramentu, natomiast od końca XV stulecia w wielu diecezjach polskich i niemieckich wprowadzono uroczyste błogosławieństwo Najświętszym Sakramentem we Mszy św. podczas śpiewu sekwencji „Chwal Syjonie”.
W Polsce po raz pierwszy wprowadził święto Bożego Ciała bp Nanker w diecezji krakowskiej w 1320 r. Nowe święto, obchodzone z oktawą, przyjęło się wkrótce również i w innych diecezjach. W diecezji przemyskiej uroczystość ta znana była już u schyłku XIV stulecia, zaś na początku XV, w ramach jej obchodu, urządzano wystawienie Najświętszego Sakramentu w puszkach, bądź też w specjalnie do tego przeznaczonych okazałych monstrancjach.
Procesja w uroczystość Bożego Ciała i w jego oktawie, tak silnie związana obecnie z obchodem, wprowadzona została w Kościele później niż samo święto a swoje źródło miała w procesyjnym uroczystym zanoszeniu Najświętszego Sakramentu do chorych. Procesja Bożego Ciała urządzana początkowo w Niemczech w Kolonii (1265-75), rozpowszechniła się w XIV stuleciu również i w innych krajach Europy. W diecezji przemyskiej taka procesja zaprowadzona została prawdopodobnie za rządów biskupa Janusza z Lubienia (1420-35) wkrótce po tym, kiedy jego staraniem diecezja uzyskała odpis bulli papieża Marcina V z roku 1429, w której zatwierdzał on i pomnażał odpusty nadane wcześniej wiernym (1264) przez papieża Urbana IV z okazji obchodu święta Bożego Ciała. Na mocy postanowienia papieskiego wierni w tym dniu mieli możliwość uzyskania odpustu za udział w procesji z Najświętszym Sakramentem, jak też za udział we Mszy św., brewiarzu oraz za przyjęcie Komunii św.