KS. ANDRZEJ JASIŃSKI

Niezwykle uroczyście obchodzono w Gnieźnie milenium Synodu-Zjazdu Gnieźnieńskiego. 12 marca 2000 r. pierwsza stolica Polski żyła wspomnieniem tego historycznego wydarzenia. W milenijnych uroczystościach uczestniczył legat papieski, kard. Angelo Sodano - sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej i prezydenci pięciu państw Europy oraz młodzież z całej Europy.

Nabożeństwo jedności

Kulminacyjnym punktem obchodów tysiąclecia Synodu-Zjazdu Gnieźnieńskiego było nabożeństwo ekumeniczne odprawione w gnieźnieńskiej katedrze. Zgromadziło ono wielu dostojnych gości, wśród których byli m.in. prezydenci pięciu państw: Węgier - Arpad Goancz, Litwy - Valdas Adamkus, Niemiec - Johannes Rau, Słowacji - Rudolf Schuster oraz Polski - Aleksander Kwaśniewski, a także kard. Miloslav Vlk - biskup praski i kard. Georg Sterzinsky - biskup Berlina oraz świętujący również milenijne rocznice swoich diecezji: kard. Franciszek Macharski z Krakowa, kard. Henryk Gulbinowicz z Wrocławia i bp Marian Gołębiewski z diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. W katedrze byli obecni przedstawiciele Parlamentu, Rządu, władz państwowych i samorządowych, świata kultury. Osobną i dość liczną grupę stanowiła młodzież, która przez kilka dni uczestniczyła w europejskim zlocie "Gniezno 2000 - Tradycja i przyszłość".
Punktualnie o godz. 14.00 przez słynne Drzwi Gnieźnieńskie do Bazyliki Prymasowskiej procesyjnie weszli koncelebransi nabożeństwa: kard. Angelo Sodano - legat papieski, kard. Józef Glemp - prymas Polski, bp Jan Szarek - zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, abp Sawa - zwierzchnik Polskiego Prawosławnego Kościoła Autokefalicznego i abp Henryk Muszyński - metropolita gnieźnieński. Niesione przed nimi: krzyż, Ewangeliarz - bezcenny zabytek pochodzący z XI wieku Codex aureus oraz paschał symbolizowały wspólnotę wszystkich trzech wyznań. Podczas procesji chór prawosławny z Warszawy śpiewał hymn ku czci św. Cyryla i Metodego: Troparion.
Abp Henryk Muszyński, witając uczestników, powiedział: " Synod Gnieźnieński, który wszedł do historii pod nazwą Zjazdu Gnieźnieńskiego, był wydarzeniem europejskim. Oznaczał wejście do rodziny narodów europejskich. Stąd obecność aż 5 prezydentów nie tylko nadaje dzisiejszej uroczystości wymiar europejski, ale staje się wymownym znakiem wspólnoty w kontekście jednoczącej się Europy".
W akcie pokutnym, który nastąpił chwilę później, zwierzchnicy Kościołów chrześcijańskich przepraszali za winy: bp Szarek za zaniedbania w miłowaniu oraz dążeniu do prawdy i w konsekwencji zniekształcanie sumień, abp Sawa za brak miłości, za niewierność Jezusowi Chrystusowi, egoizm i brak troski o potrzebujących, a kard. Józef Glemp za brak pokory, za opieranie życia na sobie, a nie na Bogu.
Liturgia Słowa skoncentrowana była wokół jedności - List św. Pawła do Efezjan; i miłości - Ewangelia według św. Jana.

Chrystus fundamentem Nowej Europy - przesłanie legata papieskiego

Kard. Angelo Sodano nawiązał do historycznych wydarzeń sprzed 1000 lat i podkreślił ich znaczenie nie tylko dla państwa piastowskiego, dla Kościoła w naszej Ojczyźnie, ale i dla Europy i Kościoła powszechnego. Przypomniał dwie pielgrzymki Jana Pawła II do Gniezna, do grobu św. Wojciecha, w czasie których Ojciec Święty kierował swoje orędzia do ludów Europy. Zacytował znamienne słowa Papieża z 1997 r.: "Nie będzie jedności Europy, dopóki nie będzie ona wspólnotą ducha". Sekretarz stanu ukazał rolę Kościoła w dziele budowy zjednoczonej Europy, której fundamentem powinna być właśnie wspólnota ducha. Powierzona przez Jezusa Chrystusa Kościołowi misja nie ma jednak - mówił - charakteru politycznego, gospodarczego czy społecznego. Jego zadaniem jest " służyć dobru, kierując się w swej działalności duchem Ewangelii".
Legat Papieski na koniec raz jeszcze podkreślił, że nowa, zjednoczona Europa potrzebuje trwałego fundamentu Jezusa Chrystusa i Jego Ewangelii.
Nawiązaniem do wspólnych korzeni, do chrztu Polski, było odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych i wyznanie wiary. Do tego momentu odwoływało się Przesłanie Zwierzchników Kościołów Chrześcijańskich do młodych, które odczytał kard. Józef Glemp.
Wyjątkowe znaczenie w tej Liturgii miało prezkazanie sobie znaku pokoju przez przedstawicieli poszczególnych Kościołów, prezydentów, przedstawicieli władzy cywilnej i duchowej.
Oprócz wspomnianego już chóru prawosławnego, oprawę muzyczną nabożeństwa zapewniły: Chór Filharmonii Narodowej, Orkiestra Filharmonii Narodowej w Bydgoszczy oraz gnieźnieński chór "Metrum".
Po zakończeniu nabożeństwa abp Henryk Muszyński wręczył kard. Sodano srebrną replikę Drzwi Gnieźnieńskich, taką samą, jaką w 1997 r. otrzymał Ojciec Święty Jan Paweł II.

Prezydenci i młodzież

W tym czasie na placu przy katedrze na prezydentów czekała młodzież, nie tylko uczestnicy Zlotu, ale także przybyli specjalnie na ten dzień młodzi ludzie z całej archidiecezji gnieźnieńskiej. Spotkanie młodych Europy z prezydentami i skierowane do nich orędzie prezydentów stanowiły szczególny moment gnieźnieńskich uroczystości. To właśnie od młodzieży - zdaniem abp Muszyńskiego - w głównej mierze zależy, czy zjednoczona Europa będzie odwoływać się do wartości chrześcijańskich.
Prezydenci przygotowali dla młodych specjalne orędzie, natomiast od młodzieży otrzymali tekst rezolucji, przygotowany przez uczestników Zlotu, w której poruszyli oni takie problemy młodych, jak: bezrobocie, reprezentacja młodych w strukturach i organizacjach życia społecznego, edukacja, dostęp do informacji, polityka państw wobec młodych, tworzenie środowiska przyjaznego człowiekowi. Zgłosili też gotowość i chęć współpracy.
Po zakończeniu uroczystości prezydenci spotkali się w pałacu arcybiskupim z kard. Angelo Sodano, a później uczestniczyli w debacie telewizyjnej.

Sympozjum rozpoczęte...

Od 9 do 13 marca br. trwało międzynarodowe sympozjum pt.: Współpraca społeczeństwa i Kościołów w obliczu integracji europejskiej. 9 marca do Gniezna zaczęła przybywać młodzież z Białorusi, Czech, Litwy, Niemiec, Węgier i Polski. W celu lepszego porozumienia się młodych zostały stworzone dwie grupy językowe: niemiecka i angielska. Młodzi chętnie mówili o tym, skąd pochodzą, co robią, jakie mają zainteresowania. Jednak najlepszym sposobem integracji okazała się zabawa, której nie zabrakło podczas tego spotkania.
Najważniejszymi punktami sympozjum były: udział w nabożeństwie ekumenicznym, przyjęcie orędzia prezydentów Europy oraz wygłoszenie przez młodzież rezolucji, skierowanej do prezydentów Europy, a przygotowanej podczas tego właśnie zjazdu.

Tekst i fot.: Joanna Dolna

Młodzież na spotkaniu z ważnymi osobistościami

10 marca br., w ramach Zjazdu Młodzieży, wykład o duchowych korzeniach jedności Europy, szansach, obawach i zagrożeniach wygłosił wiceprzewodniczący Rady Edukacji Europejskiej, poseł na Sejm RP - Andrzej Wielowieyski. Poseł mówił o trzech cywilizacjach: Greków, Rzymian i Żydów, z których wywodzą się korzenie jednoczące Europę. Od Greków przejęliśmy poczucie piękna, idee religijne, idee demokracji. Rzymianie przekazali nam doświadczenie organizacji państwa i, co najważniejsze, jak mówił poseł: "zmysł prawa jako czynnika stabilizacji stosunków między ludźmi". I trzecia z wymienionych cywilizacji - żydowska, czyli tradycja biblijna. Jej zawdzięczamy prawa człowieka. Poseł Wielowieyski widzi zagrożenia dla zjednoczonej Europy w deficycie demokratycznym, a także w lęku przed obcymi. Ludzie boją się m.in. tego, że bogate kraje Zachodu "wykupią" ich i narzucą im swoją dominację.
Po wykładzie młodzież, podzielona na grupy, dyskutowała nad zagadnieniami poruszonymi podczas wykładu. Jedni mówili, że uświadomili sobie posiadanie wspólnych korzeni, inni zgodzili się z zagrożeniami, jakie przedstawił poseł Wielowieyski. Pomimo różnych zdań na wiele tematów, wszyscy zgodni byli co do tego, że "nie będzie wspólnej Europy bez Chrystusa". Tym akcentem zakończono pracę w grupach.
Tego samego dnia młodzież spotkała się z metropolitą gnieźnieńskim - abp. Henrykiem Muszyńskim, który mówił: "Wasza obecność jest dla mnie dowodem i znakiem, że jesteśmy znowu razem, po długim okresie rozdzielenia w Europie, która w niedługim czasie będzie Europą bez granic". Pozostaną natomiast granice kulturowe, językowe, odrębna tożsamość. Ważne jest, aby w tej zjednoczonej Europie być gotowym na przyjęcie Ewangelii: "Tylko przez wiarę - mówił Ksiądz Arcybiskup - można osiągnąć jedność. (...) Jeśli tylko usuniemy ludzkie przeszkody, Pan Bóg dopełni reszty".

Tekst i fot.: Agnieszka Cieślewicz

"Jesteście przyszłością świata" (Jan Paweł II)

11 marca br. uczestnicy Zjazdu Młodzieży Gniezno 2000 - Tradycja i przyszłość, w czasie panelu Pójdźmy ku przyszłości, przygotowali trzy tezy do rezolucji młodzieży, która miała być przedstawiona prezydentom Europy.
Istotą dialogu, jaki wywiązał się między młodzieżą z różnych części Europy, była wymiana doświadczeń i refleksji o Bogu i człowieku, a także wyobrażeń o przyszłej Europie.
Problem, który poruszali wszyscy, dotyczył jedności i wzajemnego zrozumienia między ludźmi: "Ważne jest, aby zjednoczenie Europy nie miało wyłącznie charakteru politycznego. Trzeba otworzyć się na działanie ducha chrześcijańskiego, o którego tak mocno apeluje Ojciec Święty" - powiedział jeden z uczestników tego spotkania. Inny dodał, że jedyną nadzieją na prawdziwe zjednoczenie Europy jest Chrystus.
Młodzież podkreślała potrzebę współpracy państw europejskich, by ingerowały tam, gdzie ograniczane są wolności słowa, religii, sumienia. Ważne jest więc, aby - jak to określił przedstawiciel grupy litewskiej - "łamać nie tylko bariery terytorialne, ale także bariery w naszych sercach". Warunkiem jedności między państwami jest dialog. Szczególnie akcentowała to grupa Polaków: "Musimy pamiętać o wartości i potrzebie dialogu, który jest podstawą właściwego zrozumienia między ludźmi".
Europa Środkowo-Wschodnia, zdaniem młodzieży, może oferować otwarte umysły i serca.
Młodzież zastanawiała się, w jaki sposób rozpropagować poruszone na spotkaniu tezy. "Ważne jest, aby wnioski tutaj wysnute nie zatrzymały się w kancelariach poszczególnych głów państwa, ale poszły dalej" - apelowali uczestnicy. Młodzi mocno akcentowali słowa Papieża Jana Pawła II. "Jesteście przyszłością świata", "Weźcie życie w swoje ręce" - te padały najczęściej. Uczestnicy spotkania chcieliby, aby prezydenci mieli kontakt z młodzieżą tak żywy i prawdziwy, jaki ma Ojciec Święty.
Opierając się na tezach przedstawionych na tym spotkaniu, zredagowano rezolucję młodzieży Europy, którą następnie przekazano obecnym w Gnieźnie prezydentom państw europejskich.

Tekst i fot.: Joanna Braciszewska

Od źródeł Polski do Gniezna

12 marca uczestnicy Zjazdu odbyli wyprawę do źródeł Polski - na Ostrów Lednicki. Rano w "małym skansenie" w Dziekanowicach spotkali się z młodymi ze wszystkich stron archidiecezji gnieźnieńskiej. Wśród tłumu powiewały kolorowe flagi, proporce i transparenty. Zgromadzonych powitał ks. Maciej Wawrzyniak - archidiecezjalny duszpasterz młodzieży i współorganizator międzynarodowego spotkania młodzieży w Gnieźnie. Nie mogło zabraknąć także śpiewów. Serca obecnych podbili zwłaszcza Węgrzy, którzy polskie słowa pieśni przeplatali węgierskimi.
Młodzi obejrzeli krótką scenkę teatralną przygotowaną przez aktorów gnieźnieńskiego Teatru im. Aleksandra Fredry, przypominającą chwilę powitania Ottona III przez Bolesława Chrobrego w "dużym skansenie", czyli w Wielkopolskiem Parku Etnograficznym. Tam też dyrektor Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, Andrzej Kaszubkiewicz, opowiadał o historii Ostrowa Lednickiego. Znalazł się także czas na zwiedzanie skansenu. Po powrocie do Gniezna, w asyście wojów z Chorągwi Gnieźnieńskiej, młodzi udali się do centrum miasta, by wziąć udział w nabożeństwie ekumenicznym. U stóp Wzgórza Lecha powitał ich... Bolesław Chrobry. On też wraz ze swą świtą poprowadził uczestników spotkania aż do wrót Bazyliki Prymasowskiej.

Tekst i fot.: Marcin Woźniak

Święty Wojciech, Adalbertem zwany

KRZYSZTOF RUDZIŃSKI
Obumarło już ziarno przyjętej ofiary,
Pogańskie włócznie rosą krwi ziemię spowiły,
Utrudzony Adalbert męczeństwem za wiarę
Wtopił się w pruskie piaski, darem Bogu miłym.
Ten, który zwyciężony tylko w oczach świata,
W chwalebnym męczenników powraca orszaku.
Po dziesięciu stuleciach, po tysiącu latach
Ciągle sławą jest Czechów i chlubą Polaków.
Dzida, co zabić miała, rozrosła się drzewem
i latoroślą nową, wziętą z pnia Kościoła.
Łaski zdrojem ożywczym i tchnienia powiewem
Trzeciej Osoby Boskiej wielkim głosem woła:

Tym, co nam prawdy wiary darować nie mogą,
Żeśmy mocni opoką, której nie przemogą.