Kolejnym wielkim dramatem Karola Wojtyły była sztuka Przed sklepem jubilera - utwór opublikowany w 1960 r. w miesięczniku Znak. Podtytuł głosi, że jest to "medytacja przechodząca chwilami w dramat". Treścią jest idea rodzicielstwa ukazana przez pryzmat miłości małżeńskiej. Losy trzech małżeństw tworzą kanwę dla snucia refleksji o miłości. Pierwsza para, Teresa i Andrzej, są przykładem miłości dojrzałej, która przezwyciężywszy początkową egzaltację i emocje uczuć, staje się najważniejszą wartością ich małżeńskiej wspólnoty. Gdyby bohater nie zginął na froncie, mielibyśmy niemal podręcznikowy przykład rozwoju uczuć: od młodzieńczego zakochania po "starość" miłości.
Przeciwnie jest w małżeństwie Anny i Stefana. Kryzys powala ich, pękają łączące więzy, przychodzi obojętność, rodzinny dramat. Ale proces miłości będzie kontynuowany w następnym pokoleniu.
Trzecią parę tworzą: Krzysztof, syn Teresy i Andrzeja, oraz Monika, córka Anny i Stefana. W losach dzieci odbijają się wszystkie rodzicielskie wzloty, zawirowania i upadki. Jednym słowem, Krzysztofowi zabrakło w wychowaniu wzoru ojca, Monice - miłości rodziców. Czy sobie poradzą? Co stanie się elementem korygującym ich miłość?
Rzecz ciekawa. Komentatorem rozterek wewnętrznych wszystkich trzech par, osobą wszechwiedzącą, a także doradcą i opiekunem jest człowiek noszący symboliczne imię: Adam. Również wielce symboliczna jest w dramacie osoba jubilera, który "produkuje przedmioty, które mogą pobudzać do refleksji o losie". Na jego wadze nie odmierza się kruszcu, ale kładzie się całe ludzkie życie.
Filozoficzne rozważania bohaterów są próbą dotarcia do istoty człowieka. Czy można już za życia odkryć ludzką wielkość, zrozumieć sens miłości? A także przyjąć słabości i małość, brak wolności, różne uzależnienia? Utwór jest polemiką z pozachrześcijańską koncepcją człowieka, która koncentruje się wyłącznie na emocjach. Stąd konkluzje w sztuce, że uczucia nie byłyby wiele warte, gdyby nie zostały poparte czynem; sama świadomość nie wystarczy, aby czyn był etyczny; miłość powinna być darem całego człowieka, ma prowadzić do pełnego zjednoczenia osób.
Nie jest to dramat stricte teatralny, ale raczej medytacyjny, analityczny. Poszczególne postaci wygłaszają swoje monologi, naświetlają ten sam problem z coraz to innej strony, starając się zgłębić zamiary Boże wobec człowieka. Zaznaczają się tu wyraźnie przemyślenia teologiczne Karola Wojtyły, jego znajomość etyki i teologii moralnej. Stąd w proponowanej koncepcji miłości nie odgrywają zasadniczej roli uczucia, ale wielkie misterium wzajemnego oddania i ofiary. Generalnie można napisać, że Przed sklepem jubilera jest historią trzech miłości: " tej, która przetrwała śmierć, tej, która rozpadła się z winy partnerów, i tej, która się rodzi". Cała jednak zaprezentowana akcja stała się jedynie pretekstem do snucia rozważań na temat chrześcijańskiego rozumienia miłości i małżeństwa.
Jednym z ostatnich opublikowanych dramatów Karola Wojtyły była sztuka Promieniowanie ojcostwa. Dramat ukazał się już po objęciu stolicy Świętego Piotra w Rzymie. Podtytuł: "misterium" tłumaczy w części jego dyskursywny charakter. Jest to bowiem raczej rozprawa filozoficzna rozpisana na dialogi aniżeli sztuka teatralna. Po iście filozoficznym, dodajmy, fenomenologicznym wywodzie na temat "ja", na temat istoty ojcostwa, macierzyństwa i dzieciństwa, następuje egzemplifikacja tych rozważań w życiu. Zjawia się Adam, człowiek-symbol w dramatach Wojtyły, oraz Monika, ku której kieruje się opiekuńcza moc ojca. Zamyka się krąg istotnych wartości: ojcostwa, macierzyństwa i synostwa (dzieciństwa). Dramat zmierza ku wielkiej paraboli trynitarnej.
Kluczem do zrozumienia misterium Promieniowanie ojcostwa - pisał ks. Józef Tischner w programie z okazji wystawienia tej sztuki w Teatrze Rozmaitości w Warszawie - jest idea twórczej wzajemności osób. Ideę tę można wysłowić następująco: "ja, dzięki tobie, staję się sobą, i ty, dzięki mnie, stajesz się sobą". W doświadczeniu twórczej wzajemności jest ukryta głęboko ludzka tajemnica.
Tekst tego dramatu jest niemal dosłowną ilustracją największej chrześcijańskiej prawdy o Bogu w Trójcy Jedynym, czyli o Boskiej wzajemności osób. Każda z tych Osób jest sobą dzięki innej Osobie. Bóg chrześcijański jawi się jako Absolutna Wzajemność. A człowiek? Czyż nie został stworzony "na wzór i podobieństwo Boże"?
Jak zauważa ks. Tischner, natrafiamy tutaj na kluczową zasadę myśli augustyńskiej: aby pojąć człowieka, trzeba spojrzeć na niego przez Boga; aby przybliżyć się do Tajemnicy Boga, trzeba dobrze przyjrzeć się człowiekowi. Rozumienie jest wędrówką po kole. I taki jest też ostateczny sens promieniowania ojcostwa. Ojcostwo tworzy człowieka i pozwala mu zrozumieć siebie.

CDN.