Reklama

Patrząc w niebo

Cefeusz

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Na wieczornym niebie widzimy jeszcze "spadające gwiazdy". Są to Orionidy, których najwięcej przypada zawsze ok. 21 października. Wydaje się, że wszystkie meteory nadlatują z jednego wspólnego punktu nieba, zwanego radiantem roju. Radiant Orionidów znajduje się w gwiazdozbiorze Oriona, który wschodzi teraz przed północą (szukamy go nisko nad południowo-wschodnim horyzontem). Meteoroidy są niewielkimi kawałkami skał lub ziaren pyłu, których bardzo dużo krąży pomiędzy planetami. Wpadają w naszą atmosferę z olbrzymią prędkością i dzięki tarciu rozgrzewają się i zaczynają świecić. Na niebie widzimy właśnie świecący ślad takiego niewielkiego obiektu i nazywamy go wówczas meteorem. Najczęściej tarcie powietrza spala te malutkie cząstki jeszcze zanim spadną na Ziemię. W czasie swej wędrówki wokół Słońca atmosfera Ziemi pochłania tysiące ton skał i pyłu z kosmosu. Większość tej materii krąży całymi strugami po orbitach wokół Słońca. Kiedy Ziemia natrafia na jeden z takich strumieni, oglądamy wspaniałe widowisko nazywane deszczem meteorów. Co roku nasza planeta natrafia na te same strumienie w tych samych dniach, więc nie zapomnijmy o Orionidach za rok.
Wieczorem Trójkąt Letni (Deneb-Wega-Altair) zniża się już do zachodniego horyzontu, a wysoko na południowym niebie widzimy znajome gwiazdozbiory Pegaza oraz Andromedy. Nisko nad północnym horyzontem Wielki Wóz, przy pomocy którego w znany nam już sposób znajdujemy Gwiazdę Polarną. Gdy "zadrzemy" głowę jeszcze wyżej, natrafimy na ciekawy gwiazdozbiór Cefeusza. Znajdziemy go obok znanej nam pięknej Kasjopei, której charakterystyczny kształt (literka "W") jest prawdziwą ozdobą październikowego nieba. Kasjopea była żoną Cefeusza, dlatego obydwa gwiazdozbiory są ze sobą związane nawet mitologicznie. Gwiazdozbiór Cefeusza nazywany również bywa "Domkiem Baby-Yagi". Faktycznie, gdy spojrzymy na mapkę "do
góry nogami", stwierdzimy podobieństwo do domku narysowanego niewprawną ręką. Dolna część Cefeusza sięga Drogi Mlecznej i znajduje się zawsze po przeciwnej stronie Gwiazdy Polarnej niż Wielka Niedźwiedzica. Ponieważ gwiazdozbiór ten nigdy nie zachodzi w naszych szerokościach geograficznych, możemy go obserwować (podobnie jak Kasjopeę) przez cały rok. Nad ranem Cefeusz znajdzie się już nisko nad północnym horyzontem, Wielki Wóz świeci zaś na niebie bardzo wysoko.
Najjaśniejszą gwiazdą w Cefeuszu jest Alderamin (tłum. z arabskiego - prawe ramię). Ta świecąca białą barwą gwiazda odległa jest od nas o 52 lata świetlne. Najciekawszą jednak gwiazdą jest " Delta Cefeusza" - jasny olbrzym, odległy o 652 lata świetlne od nas i posiadający nawet swojego towarzysza (można go zobaczyć przez lornetkę). Jest to pierwsza poznana gwiazda zmienna, od której ten typ gwiazd nazywamy cefeidami. Cefeidy są nawet 10 razy masywniejsze niż Słońce i tysiące razy od niego jaśniejsze. Puchną i kurczą się z określoną częstotliwością, zmieniając swoją powierzchnię i temperaturę, co jest właśnie przyczyną obserwowanych okresowych zmian ich jasności. Cefeidy służą do wyznaczania
odległości obiektów znajdujących się w naszej Galaktyce. Im jaśniejsza w rzeczywistości jest cefeida (tzn. im większą ma absolutną wielkość gwiazdową), tym okres jej zmienności jest dłuższy. Obserwując gwiazdę, obliczamy ten okres zmian i wówczas możemy podać jej absolutną wielkość gwiazdową. Tak wyznaczoną prawdziwą jasność porównujemy z jasnością przez nas obserwowaną, co pozwala nam wyznaczyć odległość do badanej gwiazdy. W naszej Galaktyce znamy ponad 600 cefeid, które zawsze już kojarzyć się będą z konstelacją Cefeusza. Od dzisiaj adres zamieszkania "Baby-Yagi" również przestał być dla Czytelników tajemnicą.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2000-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Nowenna do św. Michała Archanioła

Agata Kowalska

Nowennę do św. Michała Archanioła rozpoczyna się 20 września i odmawia przez kolejne 9 dni aż do święta świętych Archaniołów Michała, Gabriela i Rafała (29 września).

Więcej ...

Niechże ich słuchają

2025-09-23 13:58

Niedziela Ogólnopolska 39/2025, str. 20

Przypowieść o Łazarzu

pl.wikipedia.org

Przypowieść o Łazarzu

Więcej ...

Z nadzieją ku Świętemu Krzyżowi

2025-09-28 09:49

Ks. Wojciech Kania/Niedziela

Blisko dwa tysiące osób wzięło udział w XXVI Świętokrzyskim Rajdzie Pielgrzymkowym, który zakończył się uroczystą Mszą św. pod przewodnictwem biskupa Krzysztofa Nitkiewicza na Świętym Krzyżu.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

NASZA INFORMACJA: Leon XIV został zaproszony na Jasną...

Kościół

NASZA INFORMACJA: Leon XIV został zaproszony na Jasną...

Nowenna do św. Michała Archanioła

Wiara

Nowenna do św. Michała Archanioła

Nowenna do św. Franciszka z Asyżu

Wiara

Nowenna do św. Franciszka z Asyżu

Watykan: włoski kapłan drugim sekretarzem osobistym Leona...

Kościół

Watykan: włoski kapłan drugim sekretarzem osobistym Leona...

Ksiądz zmarł na zawał serca podczas Mszy św.

Kościół

Ksiądz zmarł na zawał serca podczas Mszy św.

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Wiara

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Ksiądz, powstaniec, patriota. Powieszony przez Niemców na...

Kościół

Ksiądz, powstaniec, patriota. Powieszony przez Niemców na...

Bóg pomnaża dobro tych, którzy je czynią już teraz

Wiara

Bóg pomnaża dobro tych, którzy je czynią już teraz

Nowenna do św. Ojca Pio

Wiara

Nowenna do św. Ojca Pio