Wierność Boga! Wy, ludzie pracujący na roli, doświadczacie jej codziennie, obserwując przyrodę. Znacie mowę grudki ziemi i ziarna, traw i drzew, owoców i kwiatów. W odmiennym krajobrazie, od górskich ostępów po nawodnione niziny, pod zmieniającym się niebem mowa ta ma tak bliski Wam urok. W tej mowie dostrzegacie wierność Boga słowom, które wypowiedział On w trzecim dniu stworzenia: "Niechaj ziemia wyda rośliny zielone: trawy dające nasiona, drzewa rodzące owoce" (por. Rdz 1, 11).

Jan Paweł II
(Z homilii wygłoszonej podczas Mszy św. w czasie Jubileuszu Rolników - 12 listopada 2000 r.)

Jan Paweł II do Polaków

"Rozważaliśmy w poprzednich katechezach wymiar trynitarny i eucharystyczny Wielkiego Jubileuszu. Dziś - wymiar ekumeniczny. Chodzi o to, ażeby ten Wielki Jubileusz służył zbliżeniu, spotkaniu chrześcijan rozłączonych. Żeby odnaleźli drogę do tej jedności, o którą modlił się Chrystus w Wieczerniku słowami: ´Ojcze, spraw, ażeby byli jedno´. Pozdrawiam wszystkich pielgrzymów z Polski i z emigracji. Szczęść Boże!"

Audiencja generalna, 15 listopada 2000 r.

"Anioł Pański" z Papieżem

12 listopada br. na zakończenie jubileuszowej Mszy św. rolników Jan Paweł II odmówił modlitwę Anioł Pański, poprzedzoną przemówieniem, którego tekst podajemy w całości:
"Na zakończenie tej uroczystej koncelebry jubileuszowej pragnę podziękować licznie zgromadzonym przedstawicielom świata rolniczego, przybyłym tu z różnych krajów. Myślę szczególnie o dyrektorze generalnym FAO - panu Jacquesie Dioufie i przedstawicielu rolników - panu Paolo Bedonim. W swych wypowiedziach zechcieli oni ukazać wyzwania, ale także ogromne możliwości, jakie rolnictwo przybiera dzisiaj. Jest ono powołane do odegrania aktywnej i odpowiedzialnej roli szczególnie w obliczu wielkich problemów związanych z wyżywieniem i głodem na świecie. Zrównoważone użycie zasobów naturalnych i równomierny rozdział dóbr, jakimi rozporządzamy, pozwolą zapewnić ludzkości świata bezpieczeństwo żywnościowe, którego wszyscy sobie życzymy.
Najdrożsi Bracia i Siostry, którzy tworzycie wielką rodzinę świata rolniczego! Dziękuję za Waszą radosną obecność i za Wasz gorący udział w dzisiejszym spotkaniu. Kościół stoi blisko Was! Oby ten dzień jubileuszowy mógł być dla Was wszystkich zachętą i wsparciem w wykonywaniu Waszej szlachetnej działalności, niezbędnej dla całościowego postępu wspólnoty światowej!
Pozdrawiam serdecznie francuskojęzycznych przedstawicieli świata rolniczego, którzy obchodzą dzisiaj swój Jubileusz. Wasza działalność sprawia, że owoce ziemi i pracy człowieka współbrzmią z Bożym dziełem stworzenia i wezwaniem do coraz bardziej solidarnego dzielenia się, aby wszyscy ludzie mieli co jeść. Wszystkim pielgrzymom udzielam z całego serca błogosławieństwa apostolskiego.
Serdecznie witam anglojęzycznych przedstawicieli świata rolnictwa i życia wiejskiego, obecnych na dzisiejszym Jubileuszu. W swym codziennym obcowaniu z pięknem stworzenia Bożego macie być coraz bliżej Pana życia i stawać się coraz lepszymi gospodarzami Jego hojnych darów oraz wzrastać w solidarności z innymi, szczególnie z naszymi braćmi i siostrami, cierpiącymi wskutek biedy i głodu. Niech Pan żniwa błogosławi Waszej pracy oraz napełni Was i Wasze rodziny swym pokojem.
Pozdrawiam Was serdecznie, Drodzy Rolnicy, którzy przybyliście do Rzymu na obchody Roku Świętego. Poświęcajcie powierzonej sobie ziemi należną uwagę. Wtedy będzie Wam ona przynosiła dobre zbiory, które dadzą wszystkim ludziom pożywienie i przyniosą im radość. Przesyłam Wam apostolskie błogosławieństwo.
Pozdrawiam z miłością pracowników rolnych języka hiszpańskiego. Wasza praca, która uszlachetnia człowieka i dopełnia dzieła Stwórcy, cieszy się pełnym szacunkiem Kościoła i poszanowaniem ze strony różnych instytucji. Umacniajcie między sobą ducha solidarności i współpracy, świadcząc o powszechnym przeznaczeniu dóbr i sprzyjając ochronie środowiska naturalnego, aby zapewnić w ten sposób istnienie godne człowieka dzisiejszego i przyszłych pokoleń. Wszystkich Was błogosławię z całego serca.
Portugalskojęzycznym pracownikom rolnym i wszystkim, którzy żyją z uprawy pól, życzę jak największego błogosławieństwa z Nieba, abyście mogli siać i zbierać w pokoju i bezpieczeństwie, i na ziemi przyjaznej, która oby Wam dawała wielokrotne plony i oby sprawiła, że ludzie syci będą umieli dzielić się z najuboższymi.
Z wielką radością pozdrawiam przybyłych tutaj pielgrzymów ukraińskich. Najdrożsi, oby ten Rok Święty mógł się stać dla Was wszystkich potężnym czasem łaski, pojednania i odnowy wewnętrznej. Wam i Waszym najbliższym udzielam z całego serca błogosławieństwa apostolskiego.
Serdecznie pozdrawiam rolników z Polski i z innych krajów, którzy przeżywają dziś swój Jubileusz. Przez Wasz codzienny trud w sposób najbardziej bezpośredni realizujecie wezwanie Stwórcy, by człowiek czynił sobie ziemię poddaną. Niech Bóg błogosławi Wam w tej pracy, aby wszyscy ludzie mogli obficie korzystać z jej owoców.
´Żywią i bronią´. Te słowa przytoczyłem wczoraj, dziś je powtarzam raz jeszcze. One się do Was odnoszą. Polski rolnik, syn polskiej ziemi, żywił i bronił, dlatego zasługuje na wdzięczność i na troskę o jego przyszłość. Szczęść Boże!.
Powierzam Maryi, Matce łaski, pragnienia i dobre postanowienia, wypływające z tego dnia intensywnej wspólnoty kościelnej. Skierujmy teraz do niej naszą myśl, przywołując Ją z ufnością słowami modlitwy Anioł Pański".

Jubileusz Rolników w Watykanie

W dniach 11-12 listopada br. w Watykanie miał miejsce Jubileusz Rolników. W sobotę 11 listopada Ojciec Święty spotkał się w Auli Pawła VI z kilkoma tysiącami osób, głównie Włochów, przybyłymi, by mówić o dniu dzisiejszym i przyszłości światowego rolnictwa. Ojciec Święty podkreślił, że mimo wielkich przemian i postępu, ta dziedzina gospodarki ma nadal pierwszorzędne znaczenie. "Skutki, jakie może mieć dla życia, zdrowia i równowagi ekologicznej zaniedbanie lub krzywdzenie rolnictwa, są zawsze poważne i na ogół trudne do naprawienia, przynajmniej na krótką metę" - powiedział Jan Paweł II. Zapewnił jednocześnie, że Kościół, a ściślej jego nauka społeczna, również w tej dziedzinie nie proponuje rozwiązań technicznych, przypomina jednak o tych "wartościach duchowych, które nadają sens życiu i decydują o konkretnych wyborach także na płaszczyźnie ekonomii i pracy".
Punktem kulminacyjnym Jubileuszu była uroczysta Msza św., sprawowana 12 listopada przez Ojca Świętego na Placu św. Piotra. Wraz z Papieżem koncelebrowało ją 28 kardynałów, arcybiskupów, biskupów i księży. Na Mszę św. przybyło ok. 130 tys. rolników. Obecni byli też przedstawiciele największych organizacji rolnictwa i wyżywienia, dyplomaci i wyżsi funkcjonariusze Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO).
W homilii Ojciec Święty podkreślił, że Jubileusz Rolników zbiegł się z tradycyjnym "dniem dziękczynienia za dary stworzenia" - katolickimi dożynkami we Włoszech - oraz z trwającym obecnie Jubileuszem 2000 lat od narodzenia Chrystusa. "Przyszliście podziękować za owoce ziemi, ale przede wszystkim, aby uznać w Nim Stworzyciela, a zarazem najpiękniejszy owoc naszej ziemi, ´owoc´ łona Maryi, Zbawiciela ludzkości, a w jakimś sensie także ´kosmosu´" - powiedział Papież. Zwrócił następnie uwagę, że "praca na roli musi liczyć się w naszych czasach ze skutkami uprzemysłowienia i nie zawsze uporządkowanego rozwoju obszarów miejskich; ze zjawiskiem zanieczyszczenia atmosfery i zachwianiem równowagi ekologicznej z powodu trujących ścieków; z wycinaniem lasów".
Papież zauważył, że "chrześcijanin, choć pokłada zawsze ufność w Opatrzności Bożej, nie może nie podejmować odpowiedzialnych inicjatyw w celu przestrzegania wartości ziemi i dbania o nie. Trzeba, aby praca na roli była coraz lepiej zorganizowana i miała oparcie w opiece społecznej, która w pełni wynagrodzi związane z nią trudy i wyróżniającą ją wielką pożyteczność".
Wezwał następnie rolników, by oparli się "pokusie produkcji i zarobku kosztem poszanowania natury", przypominając, że ziemia " prędzej czy później się zbuntuje".
Wszystkich obecnych zachęcił do troski o biednych i potrzebujących na świecie. "Całe narody, zamieszkujące przede wszystkim regiony gospodarczo słabo rozwinięte, żyją w niedostatku. Ogromne połacie niszczone są przez okresowe kataklizmy. Czasem zaś do nieszczęść tych dochodzą skutki wojen (...) o wszystkich tych braciach pragniemy pamiętać w naszych modlitwach, obiecując przełożyć naszą miłość do nich na czynną solidarność, aby wszyscy bez wyjątku mogli cieszyć się owocami matki ziemi i wieść życie godne dzieci Bożych".
W czasie procesji z darami Papież otrzymał kosze winogron, chleba i ryb, a organizacje rolników i hodowców zobowiązały się wobec niego do sfinansowania licznych projektów pomocy na całym świecie.

Audiencja dla uczestników posiedzenia Papieskiej Akademii Nauk

"Badania naukowe stanowią dla Was, jak zresztą dla wielu, drogę osobistego spotkania z prawdą, a być może także szczególną okazję do spotkania z Bogiem, Stworzycielem nieba i ziemi" - powiedział Jan Paweł II do uczestników dorocznego posiedzenia Papieskiej Akademii Nauk, z którymi spotkał się 13 listopada br. w Watykanie. Temat posiedzenia brzmiał Nauka a przyszłość ludzkości.
"Postrzegana w ten sposób nauka świeci pełnym blaskiem swojej wartości, niczym dobro zdolne uzasadnić egzystencję, niczym wielkie doświadczenie wolności prawdy, niczym podstawowe dzieło służby. Dzięki niej każdy badacz czuje, że przyczynia się do własnego wzrostu i może pomóc wzrastać ludzkości" - stwierdził Papież.
Jan Paweł II wyraził zadowolenie, że ostatnio przedmiotem zainteresowania członków Akademii jest antropologiczny i humanistyczny wymiar nauki i podzielił się uwagami na te właśnie tematy.
Jego zdaniem "moralną i etyczną odpowiedzialność związaną z badaniami naukowymi należy rozumieć jako wymóg zawarty w samej nauce - będącej działalnością w pełni ludzką - a nie jako kontrolę czy nakaz narzucony z zewnątrz".
Podkreślił jednocześnie, że osobiste przekonania i światopogląd naukowców mają wpływ na rezultat badań, "zwłaszcza, gdy chodzi o opis kosmosu i gdy dotyka się pytań o wszystko: o początek i sens wszechświata".
"Wskazane jest oddzielenie nauk humanistycznych i ścisłych w momencie samych badań, ale nie wtedy, gdy próbuje się dokonać syntezy ich wyników" - stwierdził Jan Paweł II.