Reklama

Patrząc w niebo

Dziwny teleskop

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Godzinę po zachodzie Słońca na południowym niebie możemy obserwować czerwoną planetę Mars. Szukamy go nisko nad horyzontem, więc w mieście należy wybrać do jego wygodnej obserwacji odpowiednie miejsce. W ciągu następnych paru godzin Mars zajdzie pod horyzont. Na wieczornym niebie widać też wielki Trójkąt Letni. Najniżej rozpoznajemy gwiazdę Altair w konstelacji Orła, wysoko w zenicie Deneb w Łabędziu oraz Wegę w Lutni. Ustawiając się w stronę zachodu, rozpoznajemy gwiazdozbiór Herkulesa, jasną Perłę w maleńkiej Koronie Północnej oraz olbrzymią konstelację Wolarza z nisko świecącym na czerwono Arkturem. Na południowo-wschodnim niebie Ryby oraz wielki gwiazdozbiór Pegaza. Obok gwiazdozbiory Andromedy, Kasjopei (w kształcie literki W) oraz Perseusza. Nisko nad horyzontem odznacza się jasna Capella w Woźnicy. Pod Herkulesem znajdziemy opisaną tydzień temu dużą konstelację Wężownika. Od niego pochodzi znany symbol medycyny kaduceusz, czyli znana powszechnie laska opleciona dwoma wężami. Głowę w tej konstelacji oznacza biała gwiazda Ras Alhague, zaś wyraźną żółtą barwą świeci Cebalrai, znajdująca się na prawym ramieniu postaci. Ta wielka konstelacja jeszcze przed północą zniknie, niestety, pod horyzontem. 40 lat temu odkryto prawie nieuchwytne i bardzo tajemnicze cząstki elementarne, zwane neutrinami. Nie posiadają ładunku elektrycznego, a materia jest dla nich prawie przezroczysta. Gdybyśmy np. chcieli zatrzymać takie neutrino, musielibyśmy na jego drodze ustawić ołowianą barierę grubości roku świetlnego! Nic dziwnego, że wcześniej ludzie nie mieli o tych cząstkach najmniejszego pojęcia. One po prostu w nieodczuwalny dla nas sposób przeszywały wszystko na wskroś. Dlaczego jednak te nieszkodliwe cząstki są takie ważne dla naukowców? Otóż przy ich pomocy można by zajrzeć w sam środek rozgrzanych do milionów stopni gwiazd i przyjrzeć się dokładniej największym kosmicznym fajerwerkom, czyli wybuchającym supernowym. Można by też obejrzeć najbliższe otoczenie tajemniczych czarnych dziur! Neutrina podróżują przez przestrzenie kosmosu z prędkością bliską prędkości światła, niosąc cenne informacje o procesach, w których brały udział. Jakże jednak schwytać tak bardzo nieuchwytne cząstki, które jako sygnał SOS wysyłają np. przyszłe supernowe? Na świecie działa wiele detektorów neutrin, ale dopiero teraz powstaje pierwszy międzynarodowy neutrinowy teleskop, nazwany Amanda. Dziwny to teleskop, bowiem zamiast w górę patrzy w dół. Składa się z kilkunastu detektorów światła umieszczonych do dwóch kilometrów pod lodami Antarktydy. Na tych wielkich głębokościach lód jest krystalicznie czysty, a więc przezroczysty dla tzw. promieniowania Czerenkowa. Pojedynczego neutrina nie można tak po prostu zatrzymać. Kiedy jednak ich gromada dociera do Ziemi, to niektóre z nich zderzają się z jądrami ziemskich atomów. Czasami wywołuje to reakcję, w której powstają inne cząstki, zwane mionami. Rozpędzone miony emitują błysk błękitnego światła, czyli właśnie promieniowanie Czerenkowa, a te potrafi zarejestrować nasza Amanda. Wskazuje ona wówczas precyzyjnie miejsce na niebie, gdzie zaszło jakieś gwałtowne kosmiczne zdarzenie. Ten dziwny teleskop patrzy w dół i rejestruje tylko te miony, które nadlatują od wnętrza Ziemi, bowiem tylko one posiadają neutrinowy rodowód. Tylko neutrina potrafią bowiem przelecieć przez wnętrze kuli ziemskiej, zderzyć się od dołu z cząsteczkami lodu i wytworzyć lecące w górę miony.
Naukowcy mają różne sposoby na obserwacje kosmosu. Niektórzy patrzą w niebo gołym okiem, inni przez lunetę lub teleskop. A jeszcze inni patrzą w dół, co po przeczytaniu dzisiejszego odcinka nie powinno nas już dziwić.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2001-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

11 stycznia 2025 r. wejdą w życie zmiany w prawie oświatowym

2024-12-30 17:33

Adobe Stock

11 stycznia 2025 r. wejdą w życie zmiany w prawie oświatowym dotyczące m.in. przeprowadzenia egzaminów zewnętrznych. Nowe przepisy wydłużają o kolejne trzy lata szkolne brak wymogu uzyskania 30 proc. punktów z jednego wybranego przedmiotu dodatkowego na egzaminie maturalnym.

Więcej ...

Otwarcie Drzwi Świętych w Bazylice św. Pawła za Murami: zbawcze przejście otwarte przez Chrystusa

2025-01-05 11:56
Bazylika św. Pawła za Murami

ks. Mariusz Bakalarz

Bazylika św. Pawła za Murami

„Przekraczając z wiarą próg tej Bazyliki, wkraczamy w czas miłosierdzia i przebaczenia, aby zgodnie z trafnym wyrażeniem naszego patrona św. Pawła, droga nadziei, która nie zawodzi, została otwarta dla każdej kobiety i każdego mężczyzny” - wskazał w homilii kard. James Michael Harvey, Archiprezbiter świątyni, który przewodniczył Eucharystii oraz obrzędowi otwarcia Drzwi Świętych.

Więcej ...

Kard. Ryś: życzę wam światłych oczu serca

2025-01-05 11:20

Julia Saganiak

Więcej ...
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najpopularniejsze

Nowenna do Matki Bożej Rozwiązującej Węzły!

Wiara

Nowenna do Matki Bożej Rozwiązującej Węzły!

Asyż: 800 lat temu św. Franciszek napisał tą słynną...

Kościół

Asyż: 800 lat temu św. Franciszek napisał tą słynną...

Święty na słupie

Wiara

Święty na słupie

Bóg chce, abyśmy wchodzili w nowy rok z sercem...

Wiara

Bóg chce, abyśmy wchodzili w nowy rok z sercem...

Zmarł ks. Dariusz Tuszyński

Aspekty

Zmarł ks. Dariusz Tuszyński

11 stycznia 2025 r. wejdą w życie zmiany w prawie...

Wiadomości

11 stycznia 2025 r. wejdą w życie zmiany w prawie...

Laptopy dla nauczycieli, w tym dla nauczycieli religii

Wiadomości

Laptopy dla nauczycieli, w tym dla nauczycieli religii

Kard. Dziwisz kategorycznie dementuje fałszywe oskarżenia

Kościół

Kard. Dziwisz kategorycznie dementuje fałszywe oskarżenia

Czy w Nowy Rok katolicy mają obowiązek udziału we Mszy...

Kościół

Czy w Nowy Rok katolicy mają obowiązek udziału we Mszy...