Reklama

Otwieramy Księgi Nowego Testamenu

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

"BÓG UCZYNIŁ GO PANEM" (Dz 2, 36)

Misterium Chrystusa jest niepodzielne, ale Biblia ukazuje jego różne aspekty. Jest On Królestwem (autobasilea), ale i Sługą Królestwa. Przypomnijmy, jakie są posługi w Przymierzu Starego Testamentu.
1. Pierwszym sługą królestwa Bożego jest, oczywiście, sam Król. Zapewnia on jedność i sprawność ludu. Monarchia Dawida przypomina ciągle o Przymierzu i jego zachowaniu. Dlatego złączyła się w nadziejach Izraela z oczekiwaniami spełnienia dzieł Bożych. Proroctwo Natana jest podstawą głębokiej teologii. Na tej płaszczyźnie król jest namiestnikiem Boga. Jest on wybrany i poświęcony sprawie Przymierza (symbol namaszczenia oliwą: "Samuel wziął naczyńko oliwy i wylał na głowę Saula, mówiąc: To Pan cię namaścił na wodza swego ludu" - por. 1 Sm 10, 1; także Dawid przyjął namaszczenie - 2 Sm 2, 4, a po nim jego następcy, "pomazańcy").
2. Prorok - zwykle nie był namaszczany jak król, ale i on był wybrańcem Boga: "Duch Pana nade mną, ponieważ On mnie namaścił" ( Iz 61, 1). Sceny powołań prorockich ukazują istotę wybraństwa. Powołanie Jeremiasza najlepiej ukazuje, jak Bóg dał ludowi niezłomnego świadka Przymierza, by wytykał niewierności i zwracał serca ku tajemnicy: " Ustanowiłem cię nad narodami, abyś wyrywał i burzył, budował i sadził" ( Jr 1, 10). Jeremiasz jest szczególnym przykładem człowieka w wewnętrznym konflikcie. Jako człowiek jest słaby i solidarny z nędzą ludzką. Ale jako głosiciel Słowa i jego wymagań staje w pierwszej linii ataku. I pierwszy ukazuje ludowi Przymierza znak nadziei jak chorąży. Jego historia, będąc obrazem losu narodu, zrodziła obraz Sługi Jahwe ( Iz 42-53): Bóg posłuży się w realizacji swego planu cierpiącym Prorokiem.
3. Kapłan. Historia tej instytucji jest złożona. Do tradycyjnych zadań kapłana należy składanie ofiar i wyjaśnianie Pism (Oz 4, 6; Jr 18,18). Zajmuje się on kultem i Prawem: "Niech Twych nakazów uczą Jakuba, a Prawa Twego - Izraela; niech przed Tobą palą kadzidło, na Twym ołtarzu całopalenia" (Pwt 33, 10). Po niewoli, gdy braknie króla, szczególnie ważna będzie rola Arcykapłana. Odpowiada on za wierność Przymierzu i może dlatego zwie się Pomazańcem (2 Mch 1, 10). Odtąd też kapłaństwo wiąże się w niektórych tekstach coraz bardziej z przyszłym królowaniem: "Przyjdzie mąż, a imię jego Odrośl (...) Zbuduje świątynię Panu i będzie nosił odznaki majestatu [króla]. Jako panujący zasiądzie na swoim tronie. A kapłan również zasiądzie na swym tronie. Zgoda i jednomyślność połączy obu" (Za 6, 12n; por. 4, 1-12).
4. Uczony w Piśmie - pojawia się u schyłku Starego Testamentu. Wobec zaniku profetyzmu, gdy kapłani stopniowo porzucają rolę wyjaśniania Prawa, a ograniczają się do kultu, uczeni świeccy stają się świadkami Słowa Bożego. Dziedzicząc całą tradycję refleksji i doświadczenia, stają się mistrzami myśli i życia. Za wzorem Salomona zgłębiają zagadki świata, wiedząc, że sam Bóg daje mądrość, gdyż mieszka ona w Bogu. Refleksja mędrców rzadko tyczy przyszłości. Ale skoro mądrość jest zasadą i celem wszystkich dróg Pana, źródłem wszelkiego dobra (Prz 8, 21; Mdr 7, 11), ma ona wpływ także na przyszłe Królestwo.
5. Omawiając teologię Starego Testamentu, nie poruszyliśmy tematu Syna Człowieczego u Daniela. Dyskusyjne są pochodzenie i sens tego obrazu. Syn Człowieczy pojawia się w Biblii na planie raczej nadziei niż historii. Bez szczególnych określeń oznacza po prostu " człowieka" (Ez 2, 1). U Daniela jednak ma głębszy sens. W swej nocnej wizji prorok widzi go wśród "świętych Najwyższego", jak inaugurują wieczne królestwo. W ten sposób ukazał on tajemniczą interwencję Boga w dzieje. "Oto na obłokach nieba przybywa jakby Syn Człowieczy ( ...) Jego królestwo nie ulegnie zagładzie" (Dn 7, 13 nn).
Bogactwo, a zarazem brak spójności oczekiwań Izraela widać zwłaszcza w pojęciu Przymierza. W poszczególnych instytucjach odkrywamy elementy późniejszej syntezy, lecz nie dokonała się ona jeszcze w Starym Testamencie. Dominującym obrazem wśród omówionych jest obraz króla. Historycznie najważniejsze jest doświadczenie królowania. Wychodząc od tego doświadczenia, przeczuwamy przyszłe dzieło Boga, którego dokona za pośrednictwem Mesjasza, konsekrowanego Władcy i Zbawiciela. "Znaleźliśmy Mesjasza tj. Chrystusa" - oświadczy Andrzej bratu (J 1, 41).
Nowy Testament przedstawia Mesjasza z pomocą dawnych wydarzeń i słownictwa. Ale też objawia niezgłębione misterium, przekraczające nadzieje Izraela.
Tajemnica Mesjasza jest głównym przedmiotem wiary Apostołów. W świetle Zmartwychwstania dopiero pojmą oni wypowiedzi Jezusa. Fakty historyczne, które przerosły oczekiwania mesjańskie, świadczą, iż Bóg posłał swego Syna, aby zbawić ludzi. Oto radykalna nowość Ewangelii: Izrael nigdy nie myślał o Mesjaszu-Bogu. Nie pozwalał mu na to ścisły monoteizm, konieczny we wstępnym etapie Objawienia. Misterium Jezusa Chrystusa, Boga i Człowieka, należy do Objawienia Nowego Testamentu. Nadzieja mesjańska, tak złożona i bogata, została w tym względzie faktycznie przekroczona przez Rzeczywistość. Nie można więc dopatrywać się w Starym Testamencie treści, których on nie zawiera. A jednak nawet Bóstwo Chrystusa wyrazi Nowy Testament z pomocą dawnego słownictwa. Ograniczę się do dwu przykładów.
Wyrażenie "Syn Człowieczy" w Ewangeliach wydaje się jakby zarezerwowane dla wyznania Boskiego pochodzenia Mesjasza. Pojawia się zresztą tylko w ustach Jezusa, by wyrazić Jego Boską władzę. Syn Człowieczy ma moc odpuszczać grzechy (Mt 9, 6); jest Panem szabatu ( 12, 8); do Niego należy sąd (16, 27). Inny przykład: w hymnie Flp 2 Jezus istniejąc w postaci Bożej nie bał się uniżyć do śmierci; lecz Bóg Go wywyższył, dając Mu imię ponad wszelkie imię: Kyrios-Pan, co w Starym Testamencie oznacza Boga (tak Biblia grecka oddaje nieprzetłumaczalne JHWH). Odniesienie tego imienia Bożego do Jezusa wskazuje na Jego Bóstwo.
Nie spodziewano się Mesjasza-Boga. Nowy Testament jednak, wyznając Bóstwo Jezusa, rozpoznaje w Nim oczekiwanego Mesjasza. Faryzeusze wahali się (Mt 22, 41 n), ale Piotr odważnie wyzna: "Bóg Go uczynił Panem i Chrystusem" (Dz 2, 36). Mesjasz, Chrystus, Syn Dawida. Rozumiemy teraz, czemu te określenia są ostatecznie równoważne. Odnajdując je w tekstach, możemy pogłębić osobiste przylgnięcie do Jezusa przez rozważanie dziejów królestwa Starego Testamentu. Podobnie jak Dawid, ale nieskończenie bardziej, Jezus zapewnia dziś jedność ludu Bożego: " On bowiem jest naszym pokojem..." (Ef 2, 14n). On jest prawdziwie Chrystusem-Królem. Sam jednak nie nadaje sobie tytułu Mesjasza (z wyj. J 4, 25) i zakazuje tego uczniom (Mt 16, 20). Termin ten bowiem zbyt przypominał polityczną władzę. Zgodnie z Tradycją my Go nazywamy Królem, ale musimy to rozumieć w świetle innych tytułów nadawanych Mu w Nowym Testamencie.
Spośród innych obrazów Starego Testamentu - pierwsi chrześcijanie najchętniej korzystali z obrazu Cierpiącego Sługi, gdy głosili "Dobrą Nowinę o Jezusie" (Dz 8, 35). Ten dawny symbol, wyjaśniony w świetle Paschy, nadawał się szczególnie dobrze do głoszenia wiary w Chrystusa i unikał niebezpieczeństw politycznego mesjanizmu. Dz 4, 27 utożsamia wprost Sługę z Mesjaszem. Wzmianka o Słudze to nawiązanie do chwały Jezusa, lecz i przypomnienie o konieczności cierpienia: "Bóg naszych ojców uwielbił swego Sługę Jezusa, którego wyście zabili" (Dz 3, 13). Ewangelia ukazała już więź między Synem Człowieczym a cierpieniem ( Mt 20, 18. 28: "Syn Człowieczy będzie wydany..."). Nie jest to język tradycji Starego Testamentu. Tradycja zachwala odpowiedź tłumu: " Prawo uczy, że Chrystus trwa na wieki; jak możesz mówić, że potrzeba wywyższyć Syna Człowieczego?" (por. J 12, 34). My już wiemy: cierpienie jest dowodem posłuszeństwa i darem Boga; dlatego prowadzi do światła chwały.
Na Sługę czekano jako na wielkiego Proroka cierpienia, na światło pogan. To doświadczenie prorockie dostarczyło Ewangelii słownictwa, by głosić Jezusa. Rzesze się nie myliły: "Prorok wielki powstał wśród nas" (Łk 7, 16). Jezus, podobnie jak dawni prorocy, głosi słowo, wzywa do nawrócenia, potępia lub dodaje otuchy. Chrzest w Jordanie czy Przemienienie przypominają sceny powołań dawnych proroków: w ten sposób Bóg autoryzuje misję swych wysłańców. Ale i tu Ewangelia nakazuje ostrożność. Sam Jezus nie nazywa siebie prorokiem, nie jest bowiem jednym z wielu sług Słowa. On jest Prorokiem w sensie najwyższym, jako Wcielone Słowo. Nie przypomina też dawnego Przymierza: sam jest Nowym Przymierzem. Nie jest przyczyną podziałów wśród ludzi: sam powoduje jedyny i definitywny kryzys, który objawi dramat świata i dopełni jego dziejów.
Kapłaństwo Starego Testamentu przybliża nam misterium Jezusa. Znał On dokładnie Prawo i wyjaśniał je. Nie przyszedł znieść Prawo, lecz je dopełnić (Mt 5, 17). Mówiąc o kapłaństwie Jezusa, myślimy o kulcie. Faktycznie, słowa ustanowienia Eucharystii odwołują się do ofiary Starego Testamentu (Wj 24). Św. Paweł, mówiąc o zbawczym dziele Jezusa, czyni aluzję do dnia Ekspiacji (Rz 3, 25), a św. Jan do szaty arcykapłana (J 19, 23). Jezus jest naszym Arcykapłanem; aby zrozumieć Jego rolę, warto więc przypomnieć kapłaństwo lewickie Starego Testamentu. Ale dopiero List do Hebrajczyków nazwie Go wyraźnie jedynym i wiecznym Kapłanem na wzór Melchizedeka.
Wreszcie odnajdujemy w Jezusie tradycję mądrości. Jak skrybowie, tak i On posługiwał się przysłowiami i przypowieściami; nauczał reguł życia. Dziwiło to mieszkańców Nazaretu, bo nie kończył szkół (Mk 6, 2). Tak, ale On jest Kimś więcej niż Salomon (Mt 12, 42). W Jego osobie Mądrość przyszła na ziemię (J 6, 35) i odtąd mieszka wśród nas. Mamy ją przyjąć, porzucając dawne kryteria oceny (Łk 7, 35).
Po przedstawieniu misterium Jezusa nasuwają się dwa wnioski:
1. Autorzy natchnieni Nowego Testamentu nie tworzą nowego słownictwa, lecz odwołują się do pojęć Starego Prawa. To wskazówka dla nas, by trzymać się terminologii biblijnej, zgłębiać pojęcia Nowego Testamentu w kontekście Starego Testamentu.
2. Posługi Starego Testamentu były rozliczne, lecz posługa Jezusa jest jedyna i niepowtarzalna. Skoro Kościół aktualizuje dziś misterium Christi, to również w Kościele jest jedna i definitywna posługa. Apostołowie (a dziś biskupi) są nie tylko kapłanami, lecz i prorokami, królami i nauczycielami Nowego Testamentu.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2001-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Rozważania abp. Andrzeja Przybylskiego: XXVI niedziela zwykła

2025-09-26 13:10
Abp Andrzej Przybylski

Karol Porwich/Niedziela

Abp Andrzej Przybylski

Każda niedziela, każda niedzielna Eucharystia niesie ze sobą przygotowany przez Kościół do rozważań fragment Pisma Świętego – odpowiednio dobrane czytania ze Starego i Nowego Testamentu. Teksty czytań na kolejne niedziele w rozmowie z Aleksandrą Mieczyńską rozważa abp Andrzej Przybylski.

Więcej ...

Nowenna do św. Michała Archanioła

Agata Kowalska

Nowennę do św. Michała Archanioła rozpoczyna się 20 września i odmawia przez kolejne 9 dni aż do święta świętych Archaniołów Michała, Gabriela i Rafała (29 września).

Więcej ...

Obława na b. ministra sprawiedliwości. Ziobro: ląduję w Warszawie o 10:00

2025-09-29 07:37
Zbigniew Ziobro

Ministerstwo Sprawiedliwości

Zbigniew Ziobro

Od rana policja poszukuje byłego ministra sprawiedliwości. - Będę lądował w poniedziałek w Warszawie około godziny 10 - poinformował Zbigniew Ziobro. Polityk PiS skierował prośbę do szefa MSWiA Marcina Kierwińskiego, aby ten nie kierował patroli policyjnych do Krynicy bądź Jeruzalu, ponieważ go tam nie będzie.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Ksiądz zmarł na zawał serca podczas Mszy św.

Kościół

Ksiądz zmarł na zawał serca podczas Mszy św.

Nowenna do św. Michała Archanioła

Wiara

Nowenna do św. Michała Archanioła

Nowenna do św. Franciszka z Asyżu

Wiara

Nowenna do św. Franciszka z Asyżu

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Wiara

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Ksiądz, powstaniec, patriota. Powieszony przez Niemców na...

Kościół

Ksiądz, powstaniec, patriota. Powieszony przez Niemców na...

Watykan/ Papież Leon XIV wprowadził nowy zwyczaj: wtorki...

Leon XIV

Watykan/ Papież Leon XIV wprowadził nowy zwyczaj: wtorki...

Bóg pomnaża dobro tych, którzy je czynią już teraz

Wiara

Bóg pomnaża dobro tych, którzy je czynią już teraz

24 września – wspomnienie odnalezienia ciała świętej...

Wiara

24 września – wspomnienie odnalezienia ciała świętej...

Niezbędnik Katolika miej zawsze pod ręką

Wiara

Niezbędnik Katolika miej zawsze pod ręką