Toczy się debata na temat przyszłości naszego kontynentu i instytucji europejskich. Głosem w tej dyskusji jest niewątpliwie projekt uchwały Sejmu pn. Deklaracja o suwerenności państwowej w dziedzinach moralności i kultury, wniesionej przez posłów "Prawa i Sprawiedliwości". Wnioskodawcy, których reprezentuję w procedurach sejmowych, kierowali się czterema inspiracjami.
Pierwszą było uchwalenie analogicznego dokumentu przez Radę Narodową Republiki Słowacji. Dyskusja w tamtejszym parlamencie toczyła się wokół jego kluczowego zdania: "uważamy za (...) konieczne ( ...) pozostawienie prawa do podejmowania decyzji w kwestiach kulturowych i etycznych (...) w wyłącznej kompetencji państw członkowskich i uznanie go przez Unię Europejską". Ostatecznie Deklarację poparły zarówno partie chadeckie i liberalne tworzące rząd, jak i opozycja. Jedynie postkomuniści głosowali przeciwko niej.
Drugą inspiracją był apel skierowany do parlamentarzystów przez Polską Federację Ruchów Obrony Życia. Działacze Federacji zwrócili uwagę, że polski dorobek prawny chroniący podstawowe zasady moralne i kulturowe winien być chroniony wobec ewentualnych nacisków ze strony organizacji międzynarodowych. Zauważali bowiem niekiedy próby używania organizacji międzynarodowych do promowania ideologii naruszających naturalne uprawnienia osób, rodzin i narodów.
Trzecią inspiracją okazał się casus irlandzki. W 1992 r. sygnatariusze Traktatu z Maastricht przyjęli dodatkowy protokół, stanowiący iż "Traktat o Unii Europejskiej, Traktaty ustanawiające Wspólnoty Europejskie, Traktaty lub Akty zmieniające lub uzupełniające powyższe Traktaty nie mają wpływu na stosowanie w Irlandii artykułu 40.3.3 Konstytucji Irlandii". Na mocy protokołu nr 17, rozumianego jako aneks do Traktatu, Unia Europejska zagwarantowała nienaruszalność artykułu irlandzkiej Konstytucji, według którego "państwo uznaje prawo do życia nienarodzonego dziecka, z odpowiadającym temu równym prawem do życia matki, gwarantując w swych ustawach szacunek i ochronę tego prawa oraz jego egzekwowanie, jak długo jest to możliwe".
Czwartą inspiracją stał się niedawny dokument Episkopatu zatytułowany Biskupi polscy wobec integracji europejskiej. Księża biskupi warunkowali wsparcie wobec procesów integracyjnych respektowaniem fundamentalnych praw człowieka, służących integralnemu rozwojowi osoby ludzkiej i promujących dobro wspólne w wymiarze narodowym i państwowym. Jednocześnie wyrazili oczekiwanie wobec Konwentu Europejskiego, iż "zagwarantuje w pełni fundamentalne prawo do życia każdego człowieka od chwili poczęcia do naturalnej śmierci, a także będzie respektował prawo małżeństwa jako trwałego związku mężczyzny i kobiety oraz prawa rodziny jako podstawowej komórki społeczeństwa".
Deklaracja o suwerenności państwa w dziedzinach moralności i kultury łączy w sobie uznanie dla uniwersalnych praw moralnych z zasadniczym postulatem poszanowania zasady suwerenności państwowej, wychodząc z założenia, że porządek prawny III Rzeczypospolitej w znacznej mierze chroni podstawowe zasady moralne oraz kulturowe i w tej mierze nie może być narażany na jakiekolwiek ingerencje zewnętrzne. Domaga się poszanowania suwerenności państwowej ze strony różnorakich organizacji międzynarodowych i ich organów (np. trybunałów strasburskich) . Zagrożenia dla polskiego porządku prawnego mogą być w tych dziedzinach dwojakie.
Po pierwsze, w niektórych instytucjach europejskich próbuje się rozszerzająco interpretować takie zapisy, jak np. zakaz dyskryminacji homoseksualistów. Próbuje się z tego wywodzić nakaz legalizacji związków homoseksualnych w państwach Unii Europejskiej.
Po drugie, prawo wspólnotowe ulega zmianom. Gdyby przyjąć doktrynę wyższości prawa wspólnotowego nad konstytucjami państwowymi, gwarancje suwerenności moralnej i kulturowej są wprost niezbędne. Jeżeli zaś, jak niżej podpisany, traktować prawo wspólnotowe jako szczególny rodzaj zobowiązań międzynarodowych podległych ocenie sądownictwa konstytucyjnego, to Deklaracja staje się swoistą notą interpretacyjną dla najwyższych władz publicznych Rzeczypospolitej.
Deklaracja o suwerenności w pierwszej części poświadcza polską obecność w zachodnim kręgu kulturowym i wyraża poparcie dla procesów integracyjnych na naszym kontynencie. Zarazem wyraża ona afirmację dla naturalnych uprawnień osób, rodzin i narodów, które w kulturze chrześcijańskiej skutkują szacunkiem dla godności osoby i nakazem prawnej ochrony życia ludzkiego, szacunkiem dla właściwie rozumianego małżeństwa i rodziny oraz troską o blask prawdy w edukacji i wychowaniu nowych pokoleń. Ze względu jednak na występujące współcześnie uzurpacje przejawiające się w praktyce niektórych instytucji międzynarodowych Deklaracja w swojej kluczowej sentencji "wzywa do poszanowania zasady suwerenności państwowej w dziedzinach moralności i kultury".
Dzień uchwalenia Deklaracji o suwerenności stanie się ważnym momentem naszego namysłu nad zagadnieniami integracyjnymi. Odpowiedzialne podejście do tych zagadnień zmusza do dania jasnych odpowiedzi na trudne pytania. Należy wyrazić nadzieję, że wszystkie kluby parlamentarne podejmą wysiłek rzetelnej debaty nad kwestią suwerenności pań-stwowej. Gdyby miało być inaczej, to zaktualizuje się przestroga wypowiedziana przez prof. Lecha Kaczyńskiego w odpowiedzi na pytanie dziennikarza Gazety Wyborczej o zachowanie się "Prawa i Sprawiedliwości" w referendum europejskim: "Rozważymy wszystko jeszcze raz. Są wartości graniczne, poza które nie wyjdziemy. (...) Nie jestem ideologiczny. Patrzę przede wszystkim na interes swojego kraju".
Autor jest członkiem Prezydium Klubu Parlamentarnego " Prawo i Sprawiedliwość" oraz przewodniczącym Polsko-Irlandzkiej Grupy Parlamentarnej.