Oczekiwanie podczas ostatniej papieskiej pielgrzymki do Ojczyzny na to, co w aktualnej, głęboko kryzysowej sytuacji powie nam Ojciec Święty, było powszechne. Jan Paweł II nie zawiódł oczekiwań i wszystkim nam: politykom, biskupom, kapłanom, katolikom świeckim zostawił bardzo konkretne wskazówki odnośnie do działań, jakie należy podjąć, by Ojczyznę wydobyć nie tylko z kryzysu ekonomicznego, ale i moralnego.
Pozostawmy na boku treść wskazań skierowanych do polityków czy biskupów, a zatrzymajmy uwagę na wskazaniach skierowanych do wszystkich polskich katolików, a właściwie do wszystkich rodaków Papieża. Także do duszpasterzy.
Główne przesłanie pielgrzymki brzmi: "Bądźcie miłosierni, jak Ojciec wasz Niebieski jest miłosierny". "Bądźcie bogaci w miłosierdzie, tak jak On jest bogaty w miłosierdzie". Miłosierdzie to taki rys, który naszemu człowieczeństwu nadaje ­ mówił Papież ­ najbardziej Boskie rysy, objawia w nas fakt, że na obraz i podobieństwo Boga bogatego w miłosierdzie zostaliśmy wszyscy stworzeni. I że naszym zadaniem, powołaniem, jest bycie narzędziem, przedłużeniem tego Boskiego miłosierdzia.
Wzmocnienia tego rysu nie tylko nam, Polakom, ale i całemu światu, wszystkim ludziom, bardzo dziś potrzeba. W przeciwnym wypadku świat, także nasz polski świat, zacznie się stawać coraz bardziej nieludzki. Tylko zakorzenione w Boskim Miłosierdziu nasze ludzkie miłosierdzie pozwoli ludzkiej rodzinie, żyjącej dziś coraz bardziej w globalnej wiosce, nie wpaść w tryby niszczących egoizmów klasowych, w pułapki nowych totalitaryzmów i okrutnych dyktatur.
Ojciec Święty mówił: "Miłosierdzie Boże znajduje swe odzwierciedlenie w miłosierdziu ludzi... Bóg okazując nam miłosierdzie, oczekuje, że będziemy świadkami miłosierdzia w dzisiejszym świecie... Z głębi ludzkiego cierpienia wznosi się wołanie o miłosierdzie... Bądźcie narzędziami Bożego Miłosierdzia... Dziś z całą mocą proszę wszystkich synów i córki Kościoła, a także wszystkich ludzi dobrej woli, aby " sprawa człowieka" nie była nigdy, przenigdy, odłączona od miłości Boga. Pomóżcie współczesnemu człowiekowi zaznawać miłosiernej miłości Boga! Niech w jej blasku i cieple ocala swoje człowieczeństwo".
Zadanie to powinny podjąć zwłaszcza parafialne wspólnoty, a jego strategami winni stać się wszyscy duszpasterze i katecheci.
Wykaz uczynków miłosierdzia co do ciała i co do duszy należy wydobyć teraz z lamusa i uczynić z niego program naszej pracy katechetycznej i duszpasterskiej. Postulat ten odnosi się także do programów wszystkich katolickich instytucji i ruchów.
Duszpasterzom parafialnym Jan Paweł II mówił o potrzebie nowej wyobraźni duszpasterskiej, w której ­ obok problemów związanych z organizacją życia liturgicznego w parafii, z troską o właściwą formację duchową wiernych, o ich życie sakramentalne ­ winna zaistnieć szersza działalność charytatywna.
Bynajmniej nie o zwiększenie ilości pięknych słów o miłosierdziu chodzi Ojcu Świętemu. Chodzi mu o konkretne uczynki miłosierdzia. Strategią miłosierdzia należy objąć wszystkich mieszkańców naszych polskich miast, miasteczek i wsi, a na pierwszym miejscu tych, którzy są najbliżej. W kadrach tej nowej wyobraźni duszpasterskiej należy widzieć przede wszystkim problemy rodzin bezrobotnych we własnej parafii, problemy żyjących obok plebanii rodzin wielodzietnych, a także dotkniętych różnorodnymi patologiami ­ w tym alkoholizmem. Trzeba dostrzegać również problemy ludzi samotnych, w podeszłym wieku, a zwłaszcza dzieci i młodzieży otoczonych wilczymi stadami nieprawości promowanej przez środki masowego przekazu.
Naszym bliźnim jest sąsiad, człowiek z tej samej klatki schodowej, ulicy czy miejscowości, ale też domownik ­ brat, siostra, a nawet ojciec, matka i własne dzieci. Każdemu z nich winniśmy świadczyć miłosierdzie ­ tak co do duszy, jak i co do ciała. Tego uczył nas ostatnio Jan Paweł II. A choć poprzeczka znów została postawiona wysoko, oczekuje, że naszą wyobraźnię potrafimy zauroczyć współdziałaniem z działalnością bogatego w miłosierdzie Boga.