Różnica pomiędzy sakramentami i sakramentaliami jest zasadnicza. Sakramenty to spotkanie z żywym Bogiem. Podczas ich przyjmowania mamy pewność, że Bóg przychodzi przez nie z konkretną łaską, typową dla danego sakramentu (np. podczas godnie przyjętego sakramentu pokuty otrzymujemy m.in. odzyskanie łaski uświęcającej, Eucharystia pogłębia nasze zjednoczenie z Bogiem i chroni przed grzechem; podczas bierzmowania otrzymujemy moc Ducha Świętego do szerzenia wiary słowem i czynem). To, na ile łaska objawia się w naszym życiu, zależy od naszego usposobienia i dojrzałości.
Błogosławieństwo
Sakramentalia to święte znaki oraz czynności, takie jak: błogosławieństwa osób, posiłków, miejsc, poświęcenie np. kościoła, opata, ołtarza, różańca, medalika. Nigdy nie jest nim sam przedmiot. O ile moc działania sakramentów pochodzi wprost od Boga, o tyle działanie sakramentaliów bierze się z wiary i modlitwy Kościoła. Sakramentalia nigdy nie zastępują sakramentów, lecz - przez modlitwę Kościoła - uzdalniają do przyjęcia łaski i dysponują do współpracy z nią (zob. KKK 1670).
Sakramentaliami są m.in. błogosławieństwo świec na Matki Bożej Gromnicznej (2 lutego), błogosławieństwo, któremu towarzyszy modlitwa, by za wstawiennictwem św. Błażeja (3 lutego), biskupa i męczennika, Bóg zachował błogosławionego od choroby gardła i wszelkiej innej dolegliwości.
- Warto sobie w tym dniu szczególnie uświadomić moc wiary. To ona decyduje o skuteczności sakramentaliów. Są to znaki umacniające w nas łaski otrzymane w sakramentach i lepiej przygotowujące do ich przyjęcia. Tak więc nie ma żadnej magii w tym obrzędzie, bo nie dotyk ma moc uzdrawiania. Jest on jedynie zewnętrznym znakiem naszej wewnętrznej ufności we wstawiennictwo św. Błażeja - czytam wyjaśnienie na stronie
Podobnie jest z chlebem, wodą i solą św. Agaty (5 lutego) którym towarzyszy prośba, by chroniły od pożarów, dożynkami - a dokładniej: poświęceniem płodów ziemi; święceniem owsa w św. Szczepana (26 grudnia), święceniem ziół i zbóż w Matki Bożej Zielnej (15 sierpnia)... Rzecz poświęcona powinna być używana tylko w taki sposób, jaki podano w modlitwie Kościoła przy jej poświęceniu.
Moc wiary
Reklama
Chodzi o to by nie traktować błogosławieństw jak zabobonu, ale na serio: jako zaproszenie Boga w codzienność. To, co odróżnia je od zabobonów, przesądów czy talizmanów to wiara w Boga, a nie w moc przedmiotu. Można zapytać: po co zatem komuś świeczka poświęcona w Gromniczną i postawiona na oknie, by chroniła od piorunów, skoro to Bóg chroni dom przed piorunami? Na znak i przypomnienie, że w ciemnościach Bóg jest Światłem. Podobnie: noszę medalik nie po to, by wierzyć w jego moc, ale by przypominał o wierze w Boga. Noszenie medalika, palenie gromnicy, czy używanie wody święconej lub innego przedmiotu bez wiary w Boga nie ma żadnego sensu - ponieważ poświęcenie nie jest nadawaniem jakiejś mocy! Poprzez używanie poświęconych przedmiotów wyrażamy potrzebę kierowania do Boga prośby o pomoc w każdej chwili życia. Sakramentalia od zabobonu odróżnić bardzo prosto: po wierze tego, kto daną rzecz poświęca.
Patron od chorych gardeł
Błogosławieństwo gardeł, które odbywa się w wielu kościołach 3 lutego, w dzień św. Błażeja wiąże się z pewną historią. Św. Błażej żył na przełomie III i IV w. Był lekarzem, a potem pustelnikiem i biskupem Sebasty, miasta położonego na terenie dzisiejszej Turcji. Podczas prześladowań za cesarza Licyniusza został uwięziony. W lochu umacniał współwięźniów, a mimo tortur, pozostał niezłomny w swej wierze. Ścięto go ok. 316 r. Gdy przebywał w lochu, za jego wstawiennictwem dokonało się cudowne uzdrowienie. Pewnemu chłopcu groziło uduszenie - gdyż ość przebiła mu gardło i żadnym sposobem nie można jej było wydobyć. Modlitwa św. Błażeja temu zapobiegła. Kościół czci świętego m.in. jako patrona od chorób gardła.
Agata - święta od pożarów
Św. Agata, mieszkanka Sycylii, dziewica i męczennica z III w., była torturowana (m.in. obcięto jej obie piersi) i została zabita podczas prześladowań chrześcijan, zarządzonych przez cesarza Decjusza. Tradycja mówi, że w po śmierci św. Agaty wybuchła Etna i rozpalona lawa zagrażała miastu. Mieszkańcy Katanii prosili więc św. Agatę o pomoc i posłużyli się jej welonem dla powstrzymania ognistej lawy. Św. Agata wyprosiła u Boga łaskę ocalenia, a wierni do dziś modlą się za jej wstawiennictwem.
W dzień św. Agaty poświęca się pieczywo, sól i wodę, które mają chronić ludność od pożarów i piorunów. Dawniej poświęcone kawałki chleba wrzucano do ognia, by wiatr odwrócił pożar w kierunku przeciwnym.
„Piszący niniejsze dzieło był świadkiem podczas pożaru w Łomży roku 1864, jak mieszczanki rzucały w płomienie „sól św. Agaty”, a gdy sprężysty ratunek powstrzymał szerzenie się ognia, przypisywały stłumienie pożogi wpływowi soli poświęcanej” - czytamy w Encyklopedii staropolskiej autorstwa Zygmunta Glogera, znanego polskiego historyka i etnografa.
W dniu św. Agaty karmiono bydło poświęconą solą i chlebem, by je uchronić od zarazy. Św. Agata wzywana przez kobiety karmiące oraz w chorobach piersi.
