Reklama

Wystawa fotograficzna w Poniatowej

Kościoły nadwiślańskie

Niedziela lubelska 32/2002

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Dekanat Opole Lubelskie obejmuje 12 parafii, położonych na prawym brzegu Wisły, stąd pomysł na tytuł wystawy fotograficznej, ukazującej wszystkie kościoły dekanatu. Została ona wykonana przez oddział parafialny Akcji Katolickiej w Poniatowej, który zakupił fotografie od Poniatowskiego Towarzystwa Fotograficznego. Z drewna i utwardzonego styropianu wykonano przenośne, łatwe do ustawienia w każdym miejscu plansze. Dzięki temu wystawa była przewożona i eksponowana w poszczególnych parafiach. Fotografie, przedstawiające również wnętrza kościołów, są uzupełnione napisami informującymi o historii i architekturze przedstawionych obiektów.

Wystawa jest ciekawą lekcją historii "Małej Ojczyzny". Ukazuje, jak na niewielkim obszarze poprzez wieki budowane były kolejne świątynie, ich zróżnicowanie architektoniczne i związane z nimi wydarzenia.

Jednym z najstarszych kościołów na Lubelszczyźnie jest kościół w Piotrawinie. Według przekazów już w XI w. zbudowano tu drewniany kościół pw. św. Tomasza Apostoła. Prawdopodobnie był to jeden z pierwszych kościołów po tej stronie Wisły. Tutaj rozegrały się opisane przez Jana Długosza wydarzenia związane z cudem wskrzeszenia Piotra Strzemieńczyka (zwanego później Piotrowinem) przez biskupa Stanisława, który w 1079 r. poniósł męczeńską śmierć w kościele na Skałce. Drewniany kościół spłonął, a fundatorem zbudowanego w 1440 r., do którego dołączono wezwanie św. Stanisława, był bp Zbigniew Oleśnicki. Kościół jest murowany z cegły, w stylu gotyckim, znajduje się w nim wiele cennych zabytków sztuki sakralnej. Również ciekawe zabytki, w tym jedyna w Polsce kolekcja obrazów wotywnych, znajduje się w Muzeum Parafialnym. Na cmentarzu przykościelnym jest kaplica - grobowiec Strzemieńczyka, obok głowice kolumn przygotowane do planowanej w XVII w. budowy bazyliki. Z dokonanego tu cudu wskrzeszenia i szerzącego się kultu św. Stanisława kościół stał się znanym sanktuarium. Corocznie 8 maja odbywa się tu odpust, gromadzących licznych pielgrzymów. Położony malowniczo na wysokim brzegu Wisły Piotrawin przyciąga też turystów.

W XVI w. budowane były kościoły w Kazimierzu Dolnym i pobliskim Chodlu, na terenie obecnego dekanatu nie powstał żaden kościół, natomiast z XVII w. pochodzą trzy świątynie: w Opolu Lubelskim, Wilkowie i Rybitwach. Obecny kościół pw. Wniebowzięcia NMP w Opolu Lubelskim zbudowano w latach 1650-1675 w stylu wczesnobarokowym, jest murowany z cegły i otynkowany. Znajdują się w nim zabytkowe polichromie, obrazy, szaty i naczynia liturgiczne. Oryginalna jest dzwonnica - brama w ogrodzeniu cmentarza kościelnego z trzema dzwonami. Kościół w Wilkowie pw. Św. Floriana i św. Urszuli leży niedaleko Wisły, na jego ogrodzeniu zaznaczona jest wysokość, około 2 m., do jakiej sięgał poziom wody podczas powodzi nawiedzających te okolice. W ołtarzu głównym znajduje się zabytkowa rzeźba Chrystusa Ukrzyżowanego z XVIII w. Kościół pw. Wszystkich Świętych w Rybitwach jest murowany z kamienia wapiennego w stylu renesansu lubelskiego. Był dwukrotnie całkowicie zniszczony podczas działań wojennych w 1914 i 1944r. Na jego frontonie znajduje się wart uwagi napis : "Bóg widzi, Czas ucieka, Śmierć goni, Sąd czeka". Do parafii Rybitwy należał Józefów nad Wisłą, w którym zakon Bernardynów zbudował kościół pw. Bożego Ciała i klasztor w latach 1730-1743. Kościół barokowy, murowany z cegły i otynkowany spłonął dwukrotnie w 1915 r. i 1944 r. Parafie w Rybitwach i Józefowie były kilkakrotnie łączone i dzielone, siedzibą parafii stał się Józefów ostatecznie w 1946 r. na mocy dekretu bp. Stefana Wyszyńskiego.

Z XVIII w. pochodzi też klasycystyczny kościół pw. Świętej Trójcy we Wrzelowcu (parafia Kluczkowice). Wzniesiony jest na rzucie wydłużonego ośmioboku, nakryty kopułą z latarnia, jednoprzestrzenny. W stylu klasycystycznym wybudowano w połowie XIX w. mały kościołek pw. św. Wawrzyńca w Karczmiskach.

W XX w. powstało na terenie dekanatu pięć kościołów, najbardziej zróżnicowanych stylistycznie. W 1920 r. wzniesiono w Kraczewicach drewniany kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, nawiązujący formą do tradycyjnych budowli sakralnych, charakteryzujących się prostokątnym korpusem nawowym wyodrębnioną kruchtą i trójbocznym prezbiterium. Kościół niedawno gruntownie odremontowany, ma urok tradycyjnego, wiejskiego kościółka, coraz rzadziej spotykanego w Polsce. W ostatnich latach przed wojną zbudowany został kościół pw. NMP Królowej Polski w Zagłobie. Zaprojektowany w ówczesnym stylu modernistycznym łączy elementy romańskie ze współczesnymi, wieża stylizowana jest na słowiańską strażnicę. Kościół konsekrował w 1948 r. bp Stefan Wyszyński.

Lata powojenne nie sprzyjały budowie świątyń. W Prawnie zbudowano kościół pw. św. Anny w latach 1962-1969, ponieważ poprzedni spłonął w 1962 r. od uderzenia pioruna. Poniatowa, która była dynamicznie rozwijającym się miastem doczekała się rozpoczęcia budowy kościoła dopiero na początku lat 80. Parafię pw. Ducha Świętego erygował w 1986 r. bp Bolesław Pylak. Kościół wybudowano w popularnym w tamtych czasach kształcie, jest dwukondygnacyjny, okrągły, z wysoką wieżą. Jego sylwetka przypomina sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Łagiewnikach, być może nie jest to przypadek, w czasie konsekracji kościoła dokonanej w maju przez abp. J. Życińskiego umieszczone zostały w ołtarzu relikwie św. Faustyny. Najmłodszą świątynią dekanatu jest niewielki kościół pw. św. Maksymiliana Kolbe w Pusznie, zbudowany w latach 1985-1986, bardzo prosty, murowany z cegły.

Historia kościołów jest historią tej ziemi - początków chrystianizacji, wojen (Wisła była linią frontu, dlatego kościoły były tak bardzo niszczone), powodzi, pożarów, rozkwitu i upadku gospodarczego, przemian politycznych. Obrazuje zmienność kanonów piękna i stylów w sztuce. Dokumentuje trwanie wartości najważniejszej - wiary w Boga i potrzeby istniejącej niezmiennie w kolejnych pokoleniach Polaków, potrzeby budowania Domów Bożych. Czy przetrwa ona w XXI wieku?

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2002-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

W Nigerii porwano kolejnego księdza

2025-12-04 18:38

Karol Porwich/Niedziela

W północno-zachodniej Nigerii porwano kolejnego kapłana. Ksiądz Emmanuel Ezema z plebanii parafii św. Piotra w Rumi, został porwany przez uzbrojonych mężczyzn 2 grudnia, poinformowała diecezja katolicka w Zarii, cytowana przez portale Fides i Vatican News.

Więcej ...

Słynny już na świecie film „Najświętsze serce” trafi do polskich kin!

2025-12-05 10:12

Karol Porwich/Niedziela

Fenomen francuskiego kina religijnego wreszcie zobaczą polscy widzowie. Głośny film „Najświętsze serce” („Sacré Coeur”) – produkcja, która we Francji stała się sensacją i nieoczekiwanym przebojem box office’u – wejdzie do polskich kin 20 lutego 2026 r. Dystrybutorem jest Rafael Film.

Więcej ...

O. Pasolini: Adwent, czas ufnego oczekiwania na zbawienie

2025-12-05 18:13
o. Robert Pasolini

Vatican Media

o. Robert Pasolini

„Paruzja Pana. Oczekiwanie bez wahania” - to temat pierwszej z trzech medytacji adwentowych prowadzących ku Bożemu Narodzeniu, wygłoszonej dziś rano, 5 grudnia, w Auli Pawła VI - informuje Vatican News. W obecności Papieża kaznodzieja Domu Papieskiego o. Roberto Pasolini podkreśla, że w Adwencie musimy ciągle pamiętać o potrzebie zbawienia i nie osłabiać radykalizmu Ewangelii.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Nowenna przed uroczystością Niepokalanego Poczęcia...

Wiara

Nowenna przed uroczystością Niepokalanego Poczęcia...

Kalendarz Adwentowy: Miasto na wiecznej Skale

Wiara

Kalendarz Adwentowy: Miasto na wiecznej Skale

Kalendarz Adwentowy: Nowy początek!

Wiara

Kalendarz Adwentowy: Nowy początek!

Nowenna do św. Mikołaja

Wiara

Nowenna do św. Mikołaja

Presja ma sens. Prokuratura zmienia termin przesłuchania...

Wiadomości

Presja ma sens. Prokuratura zmienia termin przesłuchania...

Kalendarz Adwentowy: Radość Mesjasza w sercach małych

Wiara

Kalendarz Adwentowy: Radość Mesjasza w sercach małych

Co prokuratura chce zarzucić dziełom o. Rydzyka?

Kościół

Co prokuratura chce zarzucić dziełom o. Rydzyka? "Nie...

Kalendarz Adwentowy: Wiara pod osłoną Chwały

Wiara

Kalendarz Adwentowy: Wiara pod osłoną Chwały

Kalendarz Adwentowy: Uczta, która ociera łzy

Wiara

Kalendarz Adwentowy: Uczta, która ociera łzy