Naszym domem jest planeta Ziemia, a najbliższym otoczeniem cały Układ Słoneczny. Składa się on z wielu ciał niebieskich powiązanych siłami wzajemnych oddziaływań. Najsilniejsze jest oddziaływanie grawitacyjne ze Słońcem, ponieważ ono praktycznie skupia całą masę (99,85%) Układu Słonecznego. Wokół naszej gwiazdy krąży 9 planet: Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz, Saturn, Uran, Neptun i Pluton. Największą planetą jest olbrzym Jowisz, ale jego masa to zaledwie 0,0001 masy Słońca. Wokół 7 planet krąży jeszcze ponad 60 naturalnych satelitów.
Dla człowieka odległości pomiędzy planetami są ogromne. Jeżeli wyobrazilibyśmy sobie Ziemię jako kulkę o średnicy 13 mm i masie 6 g, to w takiej pomniejszonej skali Księżyc krąży wokół niej w odległości 38 cm. Wówczas Słońce byłoby kulą o średnicy 1,39 m i masie 1990 kg, położoną w odległości 150 m od Ziemi. Najdalsza planeta Pluton poruszałaby się w odległości prawie 6 km od Słońca. Zaś najbliższej sąsiedniej gwiazdy musielibyśmy szukać gdzieś na drugiej półkuli!
Między orbitami Marsa i Jowisza rozciąga się pas planetoid, a wśród ciał Układu Słonecznego są także meteoroidy i komety. Poza Neptunem znajduje się pas Kuipera, skupiający komety krótkookresowe, tzn. powracające nie rzadziej niż co 200 lat. Znacznie dalej istnieje tajemnicza chmura kometarna, nazywana Obłokiem Oorta. Układ Słoneczny porusza się wokół środka masy Galaktyki z prędkością 250 km/s, pokonując jedno okrążenie w ciągu 200 mln lat.
Słońce i planety powstały z obłoku materii protosłonecznej. Wybuch pobliskiej supernowej rozpoczął proces grawitacyjnego zapadania się obłoku, połączony z równoczesnym jego wzbogacaniem w najcięższe pierwiastki. W miarę kurczenia się obłoku, w centralnej części uformowało się Słońce, otoczone wirującym dyskiem gazowo-pyłowym. W wyniku wzajemnych zderzeń cząstki pyłu łączyły się ze sobą. Część z nich dała początek planetom. Mniejsze twory przetrwały w postaci planetoid, komet i meteoroidów.
Do niedawna nie znaliśmy żadnego innego układu planetarnego. Dopiero w 1992 r. nasz rodak Aleksander Wolszczan, jako pierwszy na świecie, wykrył trzy planety poza Układem Słonecznym. Krążą one wokół tzw. pulsara, omiatającego przestrzeń wiązką śmiercionośnych promieni. Nie są to warunki dla życia, jednak odkrycie dowodziło istnienia innych układów planetarnych! Astronomowie zaczęli szukać, aż w 1995 r. Szwajcarzy znaleźli pierwszy układ planetarny przy gwieździe podobnej do naszego Słońca. Odtąd poszukiwania nabrały rozpędu i do tej pory odkryto już wiele innych planet.
Najbliższe miesiące przyniosą nam wspaniałe planetarne widowisko na naszym niebie. Teraz obserwujemy wędrówkę Marsa w stronę zachodniego horyzontu, gdzie jeszcze przed północą zaczyna zachodzić. Przez dwie godziny po zachodzie Słońca, nisko na południowo-zachodnim nieboskłonie, widoczna jest Wenus. Po godz. 17 wschodzi Saturn, a przed północą - Jowisz, podążający śladami Saturna aż do rana.