W lipcu br. rozpoczęto remont renesansowej kaplicy Najświętszej Maryi Panny przy kościele katedralnym we Włocławku. Pracownicy firm konserwatorskich z Torunia wykonują renowację zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz kaplicy.

Wnikliwe oględziny obiektu ukazały jego zróżnicowany stan zachowania. Stopień zniszczenia zależny jest od poszczególnych materiałów oraz historii budowlanej obiektu. Zauważono znaczne zniszczenie cokołu kaplicy, elementów sztukatorskich, gzymsu i fryzu wieńczącego budowlę.

W podobnym stanie, wymagającym natychmiastowego remontu jest znany wszystkim włocławianom zegar słoneczny i wpisana w koło mapa diecezji włocławskiej. W równie złym stanie jest dekoracja kamieniarska znajdująca się w górnej części kaplicy. Wewnątrz renowacji wymagają detale architektoniczne, które są świadectwem piękna renesansowego zabytku.

Kilka słów o renesansie

Po okresie gotyckim w Italii, kraju o głęboko zakorzenionych tradycjach sztuki antycznej, wyczuwającej zawsze obecność gotyku, rozwinął się w XV w. nowy kierunek - renesans (odrodzenie).

W dziedzinie architektury okres ten charakteryzował nawrót do wzorów klasycznych. Za kolebkę architektury renesansowej uznano Florencję. Zaczęto wysoko cenić artystów malarzy, rzeźbiarzy, architektów. Do twórców epoki renesansu należą m.in.: Sandro Botticeli, Rafael Santi, Michał Anioł, Berecci, Leonardo da Vinci i inni.

Florencki renesans przenoszony był do Polski; włoscy artyści napływali do naszego kraju poprzez dwór królewski Zygmunta I. Do dalszego rozwoju renesansu przyczyniło się małżeństwo króla Zygmunta I z włoską księżniczką Boną Sforzą. Kraków stał się głównym ośrodkiem architektury renesansowej. Liczni artyści tworzyli dzieła dla dworu królewskiego, arystokracji i bogatego mieszczaństwa: wśród nich Bernardo Morando, Giovanni Trevano, Berecci Bartolommeo, Santi Gucci. Obok nich tworzyła niemała rzesza polskich budowniczych, np. krakowscy mistrzowie murarscy Stanisław Flak i Gabriel Słoński oraz Matys i Samuel Świętkiewicz, Samuel Michałowicz i inni mistrzowie kamieniarscy.

Do najwcześniejszych i najwybitniejszych budowli renesansowych w Polsce należy zamek na Wawelu i Kaplica Zygmuntowska dobudowana do Katedry Wawelskiej. Powstały liczne zamki i pałace, m.in. w Niepołomicach, Szydłowcu, Brzegu, Pieskowej Skale, w Kazimierzu n. Wisłą i Zamościu.

Renesansowe elewacje mają bardzo bogaty wystrój: gzymsy, bonie, pilastry, attyki; okna i portale otrzymały różnorodnie ukształtowane obramienia, rzeźba miała przebogate formy, dotychczasowe malarstwo freskowe zastąpione zostało techniką sgraffito.

Rozkwit renesansowej architektury sakralnej przypada na przełom XVI i XVII w. Wówczas to szczególnie często budowano kaplice przylegające do istniejących kościołów. Wznoszono je na planie kwadratu. Zwieńczone były kopułą z latarnią; zawierały ołtarz, nagrobki i epitafia fundatorów.

Niedoścignionym wzorem, często naśladowanym przez budowniczych ( z większym lub mniejszym powodzeniem) stała się Kaplica Zygmuntowska na Wawelu, stanowiąca pierwowzór wielu polskich kaplic grobowych.

cdn.