Dalej, bracia, do bułata,
Wszak nam dzisiaj tylko żyć!
Pokażemy, że Sarmata
Umie jeszcze wolnym być.

Jedna z pierwszych pieśni Powstania Listopadowego. Przypominam: bułat - szabla, Sarmata - staropolskie określenie Polaka. Pierwsze zwrotki pieśni przetrwały w śpiewach rodzinnych i podczas „nocnych rozmów rodaków”. Dzisiaj przypominam wszystkie zwrotki.
Listopad - miesiąc wspomnienia naszych zmarłych i miesiąc narodowych rocznic: wybuchu Powstania Listopadowego 1830 r. i Zmartwychwstania Polski w 1918 r. Rocznicy odzyskania przez Polskę Niepodległości poświęciłem dwa wieczory poezji, muzyki i wspólnego śpiewania ocalonych od zapomnienia, ukrytych pod sercem piosenek: 14 listopada w Częstochowie - Do tych, co mają tak za tak, nie za nie... i 16 listopada w Józefowie - Tam, gdzie Polski zmartwychwstanie. Przygotowanie i prowadzenie Wieczoru w Józefowie pod Warszawą zaproponował mi p. Janusz Krupa - wicestarosta powiatu otwockiego po prowadzonym przeze mnie Wieczorze ocalonych od zapomnienia polskich pieśni, towarzyszącym ogólnopolskiej konferencji - Kształtowanie postaw patriotycznych w rodzinie, szkole i wspólnocie lokalnej, zorganizowanej przez Instytut Pamięci Narodowej i Ligę Krajową na Jasnej Górze 25 września, podczas Pielgrzymki Samorządu Terytorialnego. Józefów nad Wisłą i Świdrem, w pobliżu Warszawy, w pięknym pejzażu lasów sosnowych. Wieczór odbył się w Miejskim Ośrodku Kultury. Dyrektor Ośrodka Danuta Wojciechowska wraz ze współpracownikami przygotowała nastrojową dekorację - kącik w polskim dworku. Umieściłem w nim wymalowany przez siebie portret Józefa Piłsudskiego i maciejówkę z orzełkiem, szarą czapkę strzelecką. Wcześniej wysłałem Pani Dyrektor słowa i nuty pieśni. Był płomień świec... Hymn Jeszcze Polska nie zginęła, Polonez Pożegnanie Ojczyzny Ogińskiego zagrany na pianinie przez Bogdana Żywka, który wrażliwie i z sercem akompaniował śpiewanym pieśniom. Były pytania Katechizmu polskiego dziecka Władysława Bełzy. Zadawał nam je „Polak mały” - przedszkolak Piotr Szymczak. Brawo, Piotrze! Byłeś dzielny! Zaśpiewaliśmy pieśń Ernesta Brylla i Wojciecha Trzcińskiego: A te skrzydła połamane, deszczem, ogniem wysmagane, a te skrzydła jeszcze grają, jeszcze polskie pieśni znają.... Naszemu Wieczorowi dałem tytuł Tam, gdzie Polski zmartwychwstanie - przypomniałem przepiękną pieśń Idą skauci łez doliną z 1911 r., gdy powstawało polskie harcerstwo: My idziemy w zórz świtanie, tam gdzie Polski zmartwychwstanie... Ukryte pod sercem pieśni i piosenki, poezja, refleksja. Żal było się rozstawać. Pozdrawiam serdecznie wszystkich, starszych i młodych uczestników naszego spotkania. Dziękuję za życzliwość i pomoc pani dyrektor Danucie Wojciechowskiej i jej współpracownikom. Dziękuję za piękną grę p. Bogdanowi Żywkowi. Serdecznie dziękuję za udzielenie mi gościny panu wicestaroście Januszowi Krupie i jego małżonce - pani Lidii, a ich córkom: Magdalenie, Emilii, Kindze i Weronice za zaśpiewanie i zagranie w domu, w pokoju, jak w zaczarowanym ogrodzie, polskich pieśni. Szczególnie zapadł mi w serce śpiew pieśni Jana Kochanowskiego: Czego chcesz od nas, Panie, za Twe hojne dary? Wzruszający śpiew w gościnnym domu, zwieńczenie naszego Wieczoru - To Polska właśnie.
Gdyby ktoś chciał zaproponować mi przygotowanie i prowadzenie Wieczoru wspólnego śpiewania ocalonych od zapomnienia polskich pieśni - sygnalizuję tematy na najbliższe dwa miesiące: kolędy patriotyczne - powstańcze, legionowe, harcerskie, partyzanckie, kresowe, więzienne, zesłańców, stanu wojennego. Pieśni i poezje Powstania Styczniowego, Armii Krajowej w 60. rocznicę ostatniego rozkazu gen. Leopolda Okulickiego, pieśni Narodowych Sił Zbrojnych, piosenki o Warszawie, napisane po Powstaniu Warszawskim, pieśni II wojny światowej, np. Pancerni chłopcy gen. Maczka, pieśni kresowe i zesłańców, pieśni Konspiracyjnego Wojska Polskiego i Podziemia Antykomunistycznego. I jak zawsze - ocalone od zapomnienia piosenki ludowe, pieśni ze Śpiewnika domowego Stanisława Moniuszki, piosenki o miłości. Z akompaniamentem lub bez. Mój adres: ul. L. Schillera 4/68, 42-200 Częstochowa, tel. (0-34) 322-05-29 w godz. 9.00-15.00, od poniedziałku do piątku.

Dalej, bracia, do bułata

2 XII 1830 r.

Słowa: Rajnold Suchodolski
Muzyka: anonim

Dalej, bracia, do bułata,
Wszak nam dzisiaj tylko żyć!
Pokażemy, że Sarmata
Umie jeszcze wolnym być.

Śmiałem skrzydłem on poleci
Przez szczęk szabel i kul grad.
Za nim, za nim polskie dzieci,
Tylko w zgodzie za nim w ślad!

Już złodzieje i tyrany
Na piekielny poszli brzeg
I Moskalom zaprzedany
Ziemię gryzie zdrajca szpieg.

Wiwat Gwardia Narodowa,
Wojsko Polskie! Tobie cześć -
Bądź gotowa, bądź gotowa
Za Ojczyznę życie nieść!