Reklama

Dlaczego warto rozmawiać?

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Dyskusja przeprowadzona przez Jana Pospieszalskiego w II Programie TVP 29 listopada w cyklicznym programie Warto rozmawiać dotyczyła zagrożenia polskiej nauki przez kryzys postaw etycznych, brak poszanowania dla idei, które tworzyły etos nauki u zarania epoki uniwersytetów. Zagrożenia te w najbardziej spektakularny sposób wyrażają dwa procedery, które szerzą się w środowiskach akademickich w sposób żywiołowy, nie znajdując niemal żadnych punktów oporu. Jest to kupowanie prac naukowych - przede wszystkim magisterskich, ale również prac doktorskich - a także plagiatowanie cudzych prac przez ludzi z tytułami naukowymi. Ten pierwszy proceder staje się coraz lepszym sposobem zarabiania pieniędzy dla ludzi mających dobry warsztat, posiadających umiejętność formułowania myśli. Wielu z nich już nie opłaca się praca zawodowa. Usprawiedliwiając się nierzadko tym, że magistranci „nie znajdują pomocy u prorektora”, sami gotowi są taką pomoc świadczyć, w poczuciu spełniania misji o odcieniu altruistycznym. Taką „ideologię” swojego cichego warsztatu przedstawiła w programie autorka prac magisterskich z różnych dziedzin. Inni „zawodowcy” akcentowali raczej „zapotrzebowanie ze strony rynku”, które koresponduje z ich ciekawością świata i czyni ich zajęcie pasjonującym.
Zaproszeni do studia przedstawiciele polskiej nauki: dr Andrzej Waśko (UJ), prof. Mirosława Marody (UW), prof. Maciej Grabski - prezes Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, prof. Michał Kleiber - minister nauki i informatyzacji, prof. Marian Grabowski (UMK), dr Jarosław Gowin (Wyższa Szkoła Europejska) próbowali odnieść się do głównego pytania Jana Pospieszalskiego o etyczny kryzys polskich wyższych uczelni, którego owocem są tak drastyczne nadużycia. Generalnie zgadzano się z diagnozą prof. Marody, że ludziom w Polsce bardziej potrzebny jest dyplom niż wiedza, co przecież nie wynika bezpośrednio ze stosunków panujących na uczelniach. Jednak dr Andrzej Waśko akcentował klimat moralny wynikający z długowieczności układów towarzysko-politycznych odziedziczonych po komunizmie, które na terenie tak specyficznym, z natury rzeczy konserwatywnym, jakim są uczelnie wyższe, są nadal obecne i stanowią bastion szkół myślenia, podtrzymujących wpływowe środowiska polityczne lewicy. Samooczyszczenie, wysokie standardy etyczne jako norma zawodowa, wzajemne baczenie na siebie w gronie osób postawionych najwyżej w hierarchii uniwersyteckiej - powinny być drogą do zmiany klimatu moralnego polskich uczelni. Prof. Marian Grabowski był zdania, że największą przeszkodą dla normalnych stosunków akademickich jest masowy napływ studentów - w ostatnich latach nastąpił pięciokrotny wzrost ich liczby - który uniemożliwia niezbędną opiekę naukową i zaangażowanie profesorów, tak oczywiste i nieodzowne w relacji mistrz - uczeń. Pracownicy naukowi są dosłownie przytłoczeni liczbą młodych ludzi, których muszą przede wszystkim zdążyć ocenić.
Osobną sprawą jest pewnego rodzaju nowa „norma etyczna”, która ukształtowała się „oddolnie”, częściowo niezależnie od sytuacji na wyższych uczelniach, ale w związku z liberalną atmosferą społeczną i polityczną, pozwalająca bez skrupułów korzystać z cudzej własności intelektualnej - staje się ona coraz częściej tzw. wartością rynkową - w czym coraz powszechniej nie dostrzega się niczego nagannego. Same uczelnie czy profesorowie wydają się być tu nazbyt bierni, wielu z nich nie chce dostrzegać zjawiska lub je bagatelizuje; bywają jednak także bezsilni. Na szczęście organizują się ludzie, którzy na własną rękę postanowili wydać walkę tej pladze. Jeden z gości programu, przedstawiciel Stowarzyszenia Forum Akademickie - dr Marek Wroński udowodnił pewnemu doktorowi habilitowanemu pięćdziesiąt plagiatów, a paru innym osobom, którymi już zajmuje się wymiar sprawiedliwości, także podobnie szokujące kradzieże cudzej własności intelektualnej. Jest on jednak zdania, że aby powstrzymać tę nasilającą się z roku na rok patologię, potrzebna jest zawodowa solidarność pracowników uczelni i mechanizmy prawne. Antyplagiatowe strony internetowe zyskują coraz większe uznanie dzięki programowi, który jest w stanie wyszukać każdy plagiat z dostępnych w zasadzie bez ograniczeń w internecie prac naukowych. Aktywnie działa również Stowarzyszenie Stop Korupcji, zbierając i upowszechniając m.in. takie przypadki, jak ten z Uniwersytetu w Opolu, gdy za nadużycia profesora ukarano studenta, który je wykrył, natomiast uczelnia przez długi czas chroniła swojego pracownika. Zarówno plaga plagiatów, jak i handel dorobkiem intelektualnym, brak rzeczywistej ochrony dla niego, powszechne korzystanie przez naukowców z prac magisterskich studentów jak ze swojej własności, to wszystko ma swoje głębsze źródła w ustalonych przez komunizm zasadach wprowadzonych na wyższe uczelnie w czasach PRL. Godziły one w autonomię nauki, niszczyły świat najwyższych norm moralnych, które gwarantowały wolność badań naukowych na tym wyjątkowym terenie, jakimi zawsze były uniwersytety europejskie, otaczane w średniowieczu opieką ze strony panujących. Prawdziwa dekomunizacja zwalczyłaby patologie, które kładą się głębokim cieniem zarówno na procesie zdobywania wykształcenia na polskich uczelniach, jak i uprawiania nauki przez akademików. Chodzi tutaj przecież o najwyższą stawkę, o szacunek dla prawdy i swobodę dochodzenia do niej, którym to celom służył ustrój uniwersytetów średniowiecznych, wypaczany przez systemy polityczne i ideologie, ustrój oparty na wspólnocie i autonomii.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2004-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

S. Faustyna Kowalska - największa mistyczka XX wieku i orędowniczka Bożego Miłosierdzia

2024-04-18 06:42
Zgromadzenie Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia –
sanktuarium w
Krakowie-Łagiewnikach

Graziako

Zgromadzenie Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia – sanktuarium w Krakowie-Łagiewnikach

Jan Paweł II kanonizował siostrę Faustynę Kowalską 30 kwietnia 2000 roku.

Więcej ...

Mikołów: Dziecko w Oknie Życia

2024-05-01 11:12

Pixabay.com

W Oknie Życia znajdującym się na terenie Ośrodka dla Osób Niepełnosprawnych Miłosierdzie Boże w Mikołowie Borowej Wsi we wtorek 30 kwietnia 2024 r. znaleziono dziewczynkę. Na miejsce, wezwano pogotowie i policję. Dziewczynka została przebadana przez personel medyczny, który określił, że jest zdrowa. Niemowlę zostało zabrane przez pracowników służby zdrowia na dalszą obserwację i opiekę. To już drugie dziecko, które znalazło się w mikołowskim Oknie Życia.

Więcej ...

Franciszek: wiara „wyzwala” w nas łaskę

2024-05-01 10:08

PAP/EPA/CLAUDIO PERI

„Wiara wyzwala w nas łaskę i otwiera umysł na tajemnicę Boga” - stwierdził papież podczas dzisiejszej audiencji ogólnej, kontynuując cykl katechez na temat cnót.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Ks. Michał Olszewski pozostanie w areszcie

Kościół

Ks. Michał Olszewski pozostanie w areszcie

Papież wyniósł ks. Nykiela do godności biskupiej

Kościół

Papież wyniósł ks. Nykiela do godności biskupiej

Św. Józef - Rzemieślnik

Kościół

Św. Józef - Rzemieślnik

Czy postępuję tak, jak postępowałby Chrystus?

Wiara

Czy postępuję tak, jak postępowałby Chrystus?

Świadectwo: Maryja działa natychmiast

Rodzina

Świadectwo: Maryja działa natychmiast

Święta Mama

Kościół

Święta Mama

Matka Boża Dobrej Rady

Wiara

Matka Boża Dobrej Rady

Znamy datę prawnego objęcia urzędu biskupa...

Niedziela Sosnowiecka

Znamy datę prawnego objęcia urzędu biskupa...

Rozważania na niedzielę: gasnący antychryst

Wiara

Rozważania na niedzielę: gasnący antychryst