Spotkanie, które odbywa się w Centrum Misji Afrykańskich w Borzęcinie Dużym zorganizowano w ramach trzydniowego zebrania Rady Krajowej Papieskich Dzieł Misyjnych.

Ks. prof. dr hab. Jan Górski (Uniwersytet Śląski, konsultor Kongregacji Ewangelizacji Narodów i Rozkrzewiania Wiary) wystąpił w popołudniowej sesji z wykładem "Między przeszłością a przyszłością Kongregacji Ewangelizacji Narodów i Krzewienia Wiary".

Prelegent zauważył, że ożywiona w przededniu i tuż po upadku świata kolonialnego dyskusja na temat celu i znaczenia misji miała miejsce w różnych ośrodkach akademickich następowała od początku XX wieku.

Kluczowe okazały się jednak dokonania Soboru Watykańskiego II, w ramach którego jednym z głównych tematów znalazła się kwestia misji. Wyrażone to zostało w ogłoszeniu dekretu o działalności misyjnej Kościoła „Ad gentes divinitus” (1965).

Ks. prof. Górski przywołał jego najistotniejszą konstatację, którą znaleźć można w pierwszym rozdziale dokumentu: Kościół jest ze swej natury misyjny, ponieważ "swój początek bierze wedle planu Ojca z posłania (ex missione) Syna i z posłania Ducha Świętego".

Prelegent powołał się też na zdanie jednego z kapucyńskich teologów zajmujących się misjologią, Walberta Bühlmanna, który stwierdził, że wszystkie urzędy watykańskie powinny mieć nastawienie promisyjne, w duchu wyrażonym w dekrecie soborowym. Dominuje w nich jednak wymiar administracyjno-prawny i europocentryczny, co nie sprzyja świeżemu spojrzeniu na nieustannie się zmieniające wyzwania misyjne.

Tymczasem inna jest dziś już wizja tych wyzwań za pontyfikatu papieża Franciszka, zamanifestowana m.in. w jego adhortacji "Evangelii gaudium" - o głoszeniu Ewangelii we współczesnym świecie. Jak zauważył ks. prof. Górski, Ojcu Świętemu nie chodzi już o misyjne administrowanie, ile o poszukiwanie na bazie studiów i badań - nowych możliwości ewangelizacji i misji.

Papież ukazuje to nowe spojrzenie za pomocą pojęcia "peryferii", ale nie w ujęciu geograficznym, tylko teologicznym. W myśl tego spojrzenia rola Kongregacji Ewangelizacji Narodów i Rozkrzewiania Wiary ma być bardziej ukierunkowana na odczytywanie nowych znaków czasu, takich jak postępująca na całym świecie (także w kontekście polskim) migracja, dialog z islamem czy współpraca ekumeniczna.

Zdaniem ks. prof. Górskiego, zachęcone gestami samego Ojca Świętego, a co zostało zapoczątkowane jeszcze za Jana Pawła II, do niedawna nieufne niektóre środowiska kościelne przekonują się do większego otwarcia i na świat islamu, i na różne ruchy religijne.

Dziś, w świetle tych wyzwań, którym towarzyszy także rosnąca rola mediów, potrzeba zatem nowego zdefiniowania zadań misyjnych, tak też powinny na siebie spojrzeć poszczególne, zasłużone w przeszłości, instytucje misyjne, jak np. Papieskie Dzieła Misyjne, ale też urzędy watykańskie, do tej pory powoli reagujące na przemiany dokonujące się w świecie misyjnym.

- Dzisiaj rolą Kongregacji Ewangelizacji Narodów i Rozkrzewiania Wiary jest nowe ujęcie problemu misji i nowa forma współpracy. Nie zamykajmy Kongregacji w dotychczasowych modelach i schematach. Trzeba poszukiwać dla niej nowego działania - podsumował prelegent.

Odbywająca się dziś konferencja poświęcona 400. rocznicy powołania Kongregacji Rozkrzewiania Wiary odbywa się ramach Rady Krajowej Papieskich Dzieł Misyjnych. Obrady dotyczą podsumowania całorocznej działalności poszczególnych Papieskich Dzieł Misyjnych.

Papieskie Dzieła Misyjne w 2022 r. świętują liczne jubileusze. Są to: 400-lecie powołania do życia Kongregacji Ewangelizacji Narodów, 200-lecie powstania Dzieła Rozkrzewiania Wiary, 100. rocznica podniesienia Dzieła Rozkrzewiania Wiary, Dzieła św. Piotra Apostoła i Dzieła Misyjnego Dzieci do rangi papieskich oraz 150. rocznica urodzin bł. Pawła Manny, założyciela Papieskiej Unii Misyjnej.

Papieskie Dzieła Misyjne są narzędziem ewangelizacji pozostającym do dyspozycji papieża. Podlegają Kongregacji Ewangelizacji Narodów. Jej prefektem jest obecnie kard. Luis Antonio Tagle.