Reklama

Roztoczańskie zamyślenia

Historia pisana Życiem (2)

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Zamoyscy posiadali w Warszawie cenną Bibliotekę Ordynacji Zamoyskich oraz Muzeum Zamoyskich z kolekcją cennych obrazów oraz Pałac Błękitny. W czasie II wojny światowej obiekty te zostały zniszczone, a wraz z nimi bezcenne skarby kultury. Dekretem z dnia 6 IX 1944 r. PKWN rozwiązał ordynację.

Od założenia ordynacji było 16 ordynatów. Ostatnim z nich był Jan Zamoyski (1912- 2002), który objął ordynację w 1939 r. Jego ojcem był XV ordynat, Maurycy Klemens Zamoyski (1871-1939), polityk związany z nurtem narodowym (Liga Narodowa, Stronnictwo Narodowe), poseł do Dumy rosyjskiej, następnie wiceprezes Komitetu Narodowego Polskiego, który pełnił rolę rządu na emigracji. Maurycy Zamoyski wspierał materialnie i organizacyjnie działalność zmierzającą do odzyskania przez Polskę niepodległości. Był współtwórcą Błękitnej Armii generała Hallera, która odegrała znaczącą rolę w utrzymaniu przez Polskę suwerenności oraz posłem (ambasadorem) Polski we Francji. W 1922 r. kandydował na urząd pierwszego prezydenta Rzeczypospolitej, ale przegrał z Gabrielem Narutowiczem. W 1924 r. był Ministrem Spraw Zagranicznych. Był założycielem licznych stowarzyszeń i wielkim mecenasem kultury i sztuki. Gruntownie odnowił kolegiatę, zakupił do niej organy, które służą od dnia dzisiejszego oraz ufundował stalle. Był odznaczony francuską Legią Honorową oraz orderami duńskimi i holenderskimi. W 1906 r. ożenił się z Marią Różą z Sapiehów. Mieli 10 dzieci: 6 córek i 4 synów. Jan ­ jako trzecie z kolei dziecko był najstarszym ich synem, stąd jemu miała przypaść w przyszłości zaszczytna, ale i odpowiedzialna rola ordynata.

Jan Zamoyski urodził się 12 czerwca 1912 r. w Klemensowie. Po wybuchu I wojny światowej jego matka wraz z dziećmi zamieszkała u krewnych w Białej Cerkwi na terenie Cesarstwa Rosyjskiego, następnie przeniosła się do Kijowa. W tym czasie Maurycy Zamoyski do 1915 r. prowadził ożywioną działalność dyplomatyczną na dworze carskim zmierzającą do uzyskania przez Królestwo Polskie autonomii. W 1916 r. Maria Zamoyska wraz z piątką dzieci zamieszkała w Petersburgu w wynajętym przez męża apartamencie. Kiedy na początku 1917 r. w Petersburgu spotęgowały się nastroje rewolucyjne, matka wraz z dziećmi przeniosła się do mniej luksusowej dzielnicy i zamieszkała w skromnym mieszkaniu. Pewnej nocy wszyscy zostali obudzeni przez łomotanie do drzwi. Weszli rewolucjoniści z karabinami gotowymi do strzału, szukając arystokratów.

Jeden z nich uznał, że tu ich na pewno nie ma, ponieważ jest dużo dzieci. Jan Zamoyski często tę scenę opowiadał nie tylko z humorem, ale z nutą refleksji: posiadanie dużej ilości dzieci przez rodzinę ocaliło jej życie.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2002-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Rozważania abp. Andrzeja Przybylskiego: XXVI niedziela zwykła

2025-09-26 13:10
Abp Andrzej Przybylski

Karol Porwich/Niedziela

Abp Andrzej Przybylski

Każda niedziela, każda niedzielna Eucharystia niesie ze sobą przygotowany przez Kościół do rozważań fragment Pisma Świętego – odpowiednio dobrane czytania ze Starego i Nowego Testamentu. Teksty czytań na kolejne niedziele w rozmowie z Aleksandrą Mieczyńską rozważa abp Andrzej Przybylski.

Więcej ...

Abp Wacław Depo z Watykanu: trzeba przyklęknąć, żeby stąd odchodzić świadkiem wiary

2025-09-28 17:40
Abp Wacław Depo

Monika Książek

Abp Wacław Depo

Na dziękczynną pielgrzymkę jubileuszową do Rzymu przybyło około 250 osób z archidiecezji częstochowskiej, w tym księża, osoby konsekrowane i świeccy. „Jesteśmy tu jako pielgrzymi nadziei. Cieszymy się ze spotkania z Ojcem Świętym i uzyskania jego błogosławieństwa” – powiedział abp Depo. Dziś metropolita częstochowski udziela portalowi niedziela.pl wywiadu - prosto z Watykanu.

Więcej ...

Ukraina będzie przeprowadzać ataki w głębi Rosji? "Jest zgoda Trumpa"

2025-09-29 08:56
Donald Trump

PAP

Donald Trump

Prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump zgodził się na ukraińskie ataki dalekiego zasięgu na cele w głębi terytorium Rosji – oznajmił specjalny wysłannik USA ds. Ukrainy Keith Kellogg w telewizji Fox News.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Ksiądz zmarł na zawał serca podczas Mszy św.

Kościół

Ksiądz zmarł na zawał serca podczas Mszy św.

Nowenna do św. Michała Archanioła

Wiara

Nowenna do św. Michała Archanioła

Nowenna do św. Franciszka z Asyżu

Wiara

Nowenna do św. Franciszka z Asyżu

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Wiara

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Ksiądz, powstaniec, patriota. Powieszony przez Niemców na...

Kościół

Ksiądz, powstaniec, patriota. Powieszony przez Niemców na...

Watykan/ Papież Leon XIV wprowadził nowy zwyczaj: wtorki...

Leon XIV

Watykan/ Papież Leon XIV wprowadził nowy zwyczaj: wtorki...

Bóg pomnaża dobro tych, którzy je czynią już teraz

Wiara

Bóg pomnaża dobro tych, którzy je czynią już teraz

24 września – wspomnienie odnalezienia ciała świętej...

Wiara

24 września – wspomnienie odnalezienia ciała świętej...

Niezbędnik Katolika miej zawsze pod ręką

Wiara

Niezbędnik Katolika miej zawsze pod ręką