Reklama

Bp Piotr Dudziec - apostoł trzeźwości

Niedziela płocka 38/2002

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Konferencji Biskupów Polskich bp Michał Klepacz mianował bp. Piotra Dudźca Delegatem Episkopatu ds. Trzeźwości. Był on pierwszym biskupem, który z ramienia Episkopatu kierował pracą trzeźwościową Kościoła w Polsce. We wspomnieniach tych, którzy go znali, pozostał jako apostoł trzeźwości. Przypomnijmy zatem jego osobę.

Urodził się 20 października 1906 r. we wsi Rembisze Kolonia na terenie parafii Goworowo (dzisiejsza diecezja łomżyńska). Do szkół uczęszczał w Goworowie, Ostrołęce i Płocku. Po maturze w 1926 r. rozpoczął studia w Wyższym Seminarium Duchownym w Płocku. 19 czerwca 1932 r. w katedrze płockiej otrzymał z rąk bł. abp. Antoniego Nowowiejskiego święcenia kapłańskie. Jako wikariusz pracował w parafii Zegrze oraz w katedrze płockiej, gdzie był jednocześnie wychowawcą i nauczycielem w Szkole Organistowskiej. Wojna zastała go na stanowisku prefekta gimnazjum w Sierpcu, gdzie pracował od roku 1937. Jako kapelan z 4. pułkiem Strzelców Konnych z Płocka przebył szlak od Działdowa do Rawy Ruskiej. Po skończonych działaniach wojennych wrócił do Płocka, gdzie został aresztowany 3 listopada 1939 r. W płockim więzieniu przebywał do 13 listopada. W początkach 1940 r. objął opieką duszpasterską parafię Węgrzynowo. W listopadzie 1940 r. wraz z grupą parafian został aresztowany, a następnie przewieziony do obozu w Działdowie. Po zwolnieniu udał się do bp. Czesława Kaczmarka w Kielcach i podjął pracę duszpasterską w parafii Niegardów, następnie w parafii Chmielnik, a później w katedrze kieleckiej.

Od stycznia 1945 r. pełnił funkcję kanclerza Kurii Biskupiej w Kielcach.

W 1947 r. powrócił do Płocka i został kierownikiem Wydziału Duszpasterskiego Kurii Diecezjalnej oraz wykładowcą teologii duszpasterskiej w Seminarium Duchownym. 28 kwietnia 1950 r. papież Pius XII mianował go biskupem pomocniczym w Płocku. Jako biskup brał udział w trzeciej sesji Soboru Watykańskiego II. Zmarł nagle 13 czerwca 1970 r. w Nasielsku. Pochowany został w podziemiach katedry płockiej.

We wspomnieniach i wypowiedziach o jego pracy na polu krzewienia trzeźwości spotykamy tylko krótkie wzmianki: "Prowadził akcję antyalkoholową w diecezji, a potem z ramienia Episkopatu w całej Polsce" (ks. prof. Michał Grzybowski). "Brał (...) w trudnym okresie naszych powojennych dziejów czynny udział w wielu pracach Episkopatu w skali ogólnopolskiej (...) jako delegat Episkopatu do spraw trzeźwości" (bp Jan Wosiński).

Z zachowanych dokumentów dotyczących krzewienia cnoty trzeźwości w Polsce możemy wyciągnąć następujące wnioski: bp Piotr doskonale rozumiał, że istnieje poważny problem wynikający z nadużywania alkoholu i nie wystarczy potraktować go ogólnikowo, ale trzeba "zająć stanowisko konkretne i mobilizujące wszystkie siły, by niebezpieczeństwu stawić czoło i zdecydować się na nieprzerwaną z nim walkę". Metodą wiodącą w krzewieniu trzeźwości jest abstynencja, a szczególne zadania w apostolstwie trzeźwości przypadają kapłanom.

23 sierpnia 1956 r. wygłosił na wakacyjnym Kursie dla Duchowieństwa w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim referat nt.: Kapłan wobec problemu alkoholizmu ("Miesięcznik Pasterski Płocki" 5/1957). W sposób jasny i przepełniony miłością do kapłaństwa i Kościoła pisał o odpowiedzialności kapłanów za dzieło trzeźwości w Polsce. Mocno akcentował, że "jako kapłani powinniśmy poczuwać się do pewnej ascezy życia. Bardziej niż świeckim nie mogą nam wystarczyć rygory negatywne, lecz nadto musimy sobie jeszcze stawiać wymogi pozytywne. (...) Tam gdzie asceza, tam różnorakie wyrzeczenia się i umartwienie, a między innymi wyrzeczenie się euforii alkoholowej i umartwienie w powstrzymaniu wyciągającej się ręki po kieliszek. (...) Wierni chcą w nas widzieć mężów umartwienia. I całkiem słusznie, albowiem sacerdotem oportet offerre, mamy składać ofiarę ołtarza i ofiarę naszego życia. Te dwie ofiary powinny stanowić jedną i nierozerwalną mocną i miłą Bogu Ofiarę świętą. Warto się zastanowić, jaka jest ta ofiara naszego życia: czego i na ile wyrzekamy się dla miłości Bożej i dla naszego wewnętrznego ubogacenia". Zauważa jednak, iż "na polu trzeźwości (...) dużo jeszcze mamy niewykorzystanych sposobności i możliwości". Stwierdza też: "Owe to delectabilia dlatego, że są pociągające, stwarzają możliwość i sposobność do odmówienia sobie przyjemności do umartwienia, czyli jednym słowem - do ascezy na danym odcinku. Nie bądźmy ascetami tylko z musu życiowego i z takich czy innych konieczności (gdy np. ktoś nie pije bo nie ma za co, albo, że mu wątroba nie pozwala), ale bądźmy ascetami z wolnego wyboru i z wyższych szlachetniejszych pobudek".

Zwraca też uwagę na ekspiację: "Z pojęciem ofiary i kapłaństwa wiąże się pojęcie satysfakcji i ekspiacji. Trzeba nam niedostateczności innych uzupełniać i za nie zadość uczynić, a za braki wynagradzać i składać okup przebłagalny".

Tej idei pozostał wierny także wtedy, gdy już z racji obowiązków w diecezji po śmierci bp. Tadeusza P. Zakrzewskiego zrezygnował z funkcji Delegata ds. Trzeźwości. Wówczas jako rządca diecezji wydał "zarządzenie w sprawie praktyki trzeźwości i abstynencji wśród duchowieństwa" (" Miesięcznik Pasterski Płocki" 3/1962). Napisał w nim: "Wszystkim wiadomo, jak wielką klęską u nas w Polsce i na całym świecie jest plaga alkoholizmu. Nie wystarczy jednak stwierdzenie tej klęski i ubolewanie nad nią, ale trzeba jeszcze poczuwać się do obowiązku skutecznego jej zwalczania. Obowiązek ten ciąży nad każdym myślącym człowiekiem, a specjalnie obarcza każdego kapłana. Episkopat Polski, doceniając te sprawy i pragnąc, by praca duszpasterzy nad trzeźwością narodu była jak najowocniejsza, podaje obowiązujące we wszystkich diecezjach sposoby i metody zwalczania alkoholizmu i krzewienia trzeźwości. Między innymi biskupi polscy gorąco zachęcają kapłanów do osobistego przykładu wstrzemięźliwości i abstynencji, bo to jest prawdziwie pomocnym lekarstwem na straszną chorobę powszechnego pijaństwa i wielu z nich w tej materii wydało już odpowiednie praktyczne dyrektywy. W związku z tym zarządza się, co następuje: 1. Na wszystkich przyjęciach kapłańskich, mających charakter urzędowy, jak np. z racji: wizytacji, prymicji, misji, rekolekcji, spowiedzi, odpustów, konferencji dekanalnych, zjazdów koleżeńskich itp. - nie wolno podawać żadnych napojów alkoholowych. 2. Nie wolno częstować gości świeckich, zarówno oficjalnie jak i prywatnie mieszkanie kapłana odwiedzających, żadnymi spirytualiami. 3. Kapłani biorący udział we wszelkich przyjęciach w domach świeckich, przede wszystkim zaś: weselach, chrzcinach i z okazji kolędy, a także spożywający posiłek w lokalach publicznych, bezwzględnie muszą się powstrzymać od konsumpcji alkoholowej. Zarządzenie to obowiązuje w sumieniu nie tylko kler diecezjalny, ale i osoby zakonne, w szczególniejszy sposób powołane do doskonałości. Można się spodziewać, że nie będzie ono traktowane jako uciążliwy nakaz zewnętrzny - zwłaszcza, że już praktyka zaczęła się ustalać samorzutnie - ale jako wyrażenie ochotnej i wewnętrznej woli każdego z nas, byśmy w krzewieniu kardynalnej cnoty wstrzemięźliwości mogli zawsze i wszędzie mówić jak św. Paweł apostoł: ´Bądźcie naśladowcami moimi´ (Fil 3, 17)". To zarządzenie bp Piotr podpisał 10 stycznia 1962 r. Nigdy też nie zostało ono odwołane.

Bp P. Dudziec doceniał też rolę Parafialnej Księgi Trzeźwości, jako dokumentu zawierającego uzewnętrznione decyzje abstynenckie będące "apostolstwem, które Kościół przyjmuje, uznaje, chwali i błogosławi" - jak powiedział papież Pius XII. W maju 1960 r. podczas wizytacji kanonicznej w Kępie Polskiej w takiej Księdze napisał: "Serdecznie pragnę i życzę, by ta księga zapełniła się nazwiskami gorliwych zwolenników trzeźwości".

Niech osoba tego Biskupa - apostoła trzeźwości - stanie się bliska nie tylko duszpasterzom w Polsce, ale i katolikom świeckim, bowiem te prawdy, które przekazywał kapłanom, także mają zastosowanie w życiu i pracy wszystkich członków Kościoła w Polsce.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2002-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Madonno Inwałdzka, módl się za nami...

2024-05-17 20:50

Karol Porwich/Niedziela

Pod koniec XIX stulecia kult Matki Bożej Inwałdzkiej zaczął powoli zanikać. Na odpusty przybywało coraz mniej pielgrzymów, głównie z najbliższej okolicy. Reszty dokonał pożar kościoła w 1889 r., podczas którego został uszkodzony cudowny obraz, zniszczone wota i ozdoby.

Więcej ...

#PodcastUmajony (odcinek 19.): Strzelaj. Nie spudłujesz

2024-05-18 19:30

Mat.prasowy

Co zrobić, żeby w ciągu dnia dusza nie zemdlała z głodu? Czy modlitwa może być jak proca? I co to właściwie ma wspólnego z przekąską i przystawką? Zapraszamy na dziewiętnasty odcinek „Podcastu umajonego” ks. Tomasza Podlewskiego o maryjnej modlitwie aktami strzelistymi.

Więcej ...

Jak będzie przebiegał Synod Archidiecezji Wrocławskiej?

2024-05-18 14:02
Do włączenia się w synod diecezjalny jest zaproszony każdy i każda z nas, świeccy i duchowni

Magdalena Lewandowska/Niedziela

Do włączenia się w synod diecezjalny jest zaproszony każdy i każda z nas, świeccy i duchowni

Dla wiernych Archidiecezji Wrocławskiej nadchodzi okazja, aby mieć wpływ na kształt lokalnego Kościoła. 19 maja rozpocznie się II Synod Archidiecezji Wrocławskiej i jest do niego zaproszony każdy, komu leży na sercu dobro Kościoła. Spotkania presynodalne pokazały, że potencjał zarówno wśród świeckich jak i duchownych do wzajemnej współpracy jest, a rozpoczynający się synod ma stać się wzmocnieniem tej więzi i nadaniem kierunku, którym chce prowadzić Kościół wrocławski Duch Święty.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Święty od trudnych spraw

Niedziela w Warszawie

Święty od trudnych spraw

Obchody 80. rocznicy Bitwy o Monte Cassino, wśród...

Historia

Obchody 80. rocznicy Bitwy o Monte Cassino, wśród...

Dzień po dniu budujmy osobistą relację z Jezusem

Wiara

Dzień po dniu budujmy osobistą relację z Jezusem

Kard. Ryś: neutralność religijna polega na wspieraniu...

Kościół

Kard. Ryś: neutralność religijna polega na wspieraniu...

10 mało znanych faktów o objawieniach w Fatimie

Wiara

10 mało znanych faktów o objawieniach w Fatimie

Anioł z Auschwitz

Wiara

Anioł z Auschwitz

#NiezbędnikMaryjny: Litania Loretańska - wezwania

Wiara

#NiezbędnikMaryjny: Litania Loretańska - wezwania

Hiobowe wieści dla katechetów

Wiadomości

Hiobowe wieści dla katechetów

Świadectwo Raymonda Nadera: naznaczony przez św. Szarbela

Wiara

Świadectwo Raymonda Nadera: naznaczony przez św. Szarbela