Od kilku lat obserwuje się u nas bezmyślne i pośpieszne odchodzenie od wartości humanistycznych na rzecz ekonomii i sukcesu zawodowego. Tym bardziej jest to niepokojące, że w Polsce dokonuje się to w znacznie gwałtowniejszym tempie niż w wielu zamożnych krajach. Zbyt naiwnie upatrujemy głównego źródła nadziei dla poszczególnych osób oraz dla Polski i świata w nowych inwestycjach i we wskaźnikach wzrostu gospodarczego. Dla zysku materialnego jesteśmy praktycznie gotowi poświęcić wszystko. Ponieważ jednak często przybywa nam w ten sposób jedynie pracy i stresów, wielu pyta z niepokojem: Czy jeszcze można dzisiaj mieć nadzieję? Biskupi polscy odpowiadają jasno i jednoznacznie: „Można i trzeba!”. Zwracają jednak uwagę, że - w tym, co zależy od człowieka - źródłem tej nadziei jest prawdziwe życie małżeńskie i rodzinne. To życie, które tak łatwo i bezmyślnie jesteśmy gotowi złożyć na ołtarzu pogańskiego bożka zysku czy sukcesu zawodowego.
List Episkopatu na dzień Świętej Rodziny przypomina nam, że istnieje inny świat, inne priorytety i inna logika. Gdy w nowych szatach - o, ironio losu - wróciła do nas skompromitowana, komunistyczna idea „przodowników pracy” i jak za dawnych lat mnożą się bezkarnie insynuacje i żądania, aby wypracowywać choćby „dwieście procent normy”; gdy okazuje się wdzięczność i przyznaje nagrody pracownikom, którzy potrafią produkować więcej i taniej, biskupi polscy serdecznie dziękują małżonkom i rodzicom, „którzy wysoko sobie cenią wartość życia rodzinnego i starają się nim żyć jak najpiękniej, w dobrej i złej doli”. Biskupi przypominają w ten sposób, co jest ważne w życiu ludzkim. Prostują przy tym błędne poglądy, które chciałyby traktować życie małżeńskie i rodzinne jak prywatną sprawę zainteresowanych, która służy tylko im samym. Zwracając się do małżonków i rodziców, biskupi stwierdzają: „Wy jesteście jak ci sprawiedliwi, którzy ocalają miasto przed zagładą”. Należy wyjaśnić, że te słowa nawiązują do wydarzenia opisanego w Księdze Rodzaju (18,20n), gdy Abraham chcąc uratować żyjące w grzechu miasto - Sodomę - przed zagładą, wytargował się z Bogiem, że ocaleje, gdy znajdzie tam przynajmniej dziesięciu sprawiedliwych. Niestety, nie znalazło się tylu i miasto zginęło. Biskupi polscy zwracają uwagę, że prawdziwe i głębokie życie małżeńskie oraz zdrowe rodziny to wielka i rzeczywista służba dla społeczeństwa. Polsce bowiem, Europie i światu zagrażają nie tyle kryzysy gospodarcze, ile kryzys miłości i moralności w życiu małżeńskim i rodzinnym. Wielkim wyzwaniem, ale też wstrząsającą przestrogą okazują się często powtarzane słowa, że „od początku świata świat rodziną stoi”!
Nie chodzi jednak o rodzinę „byle jaką”. Biskupi polscy zwracają uwagę na bardzo konkretne postawy życiowe, dzięki którym małżeństwo i rodzina stają się nadzieją dla świata. Pierwszą z tych postaw jest troska o rzeczywistą jedność: „Dziękujemy Wam, którzy zabiegacie, aby z każdym dniem coraz bardziej stanowić jedno, a gdy trzeba, umiecie prosić o przebaczenie i wybaczać sobie nawzajem”. Chodzi, oczywiście, o jedność serca, umysłu, ciała i codziennego życia. Nie przychodzi ona ani łatwo, ani spontanicznie. Jest owocem zabiegania i walki. Jej koniecznym warunkiem jest ustawiczne przebaczanie. Bez niego małżeństwo ani rodzina nie będą miejscem radości. Przebaczenie zaś musi być jak najszybsze, chętne, całkowite, nieodwracalne, udzielane pokornie i z miłością.
Kolejną postawą, jaką przypomina list Episkopatu, jest troska, aby - mówiąc słowami encykliki Pawła VI Humanae vitae, 9 - miłość była na wskroś ludzka, a więc zarazem zmysłowa i duchowa: „Dziękujemy Wam, którzy rozumiecie, że jedność ciała w małżeństwie zakłada przede wszystkim jedność serca”. Jest to troska, by nie banalizować życia płciowego. Nie redukować go do zaspokajania pożądania, ale wysoko sobie cenić i znać ubogacającą moc wzruszenia. Pamiętać przy tym, że miłość nie pozwala jednoczyć się w ciele, a sercem pozostawać daleko.
Następnie biskupi reagują na niebezpieczeństwo, że współczesny człowiek przyzwyczajony, że wszystko trzeba zdobywać, również miłość będzie rozumiał jako przedmiot do zdobycia. Tymczasem dojrzeć do miłości, to zapragnąć być darem dla tego, kogo się kocha i nic nie żądać w zamian. Czytamy zatem w liście: „Dziękujemy Wam, którzy pamiętacie o jednym z najczęściej cytowanych przez sługę Bożego Jana Pawła II sformułowań Soboru Watykańskiego II, że człowiek «nie może się w pełni odnaleźć inaczej, jak tylko przez bezinteresowny dar z samego siebie» (por. GS, 24)”.
Omawiany list pasterski podkreśla dwie zasadnicze formy daru - bycie dla siebie pośród codzienności oraz życie dla dzieci: „Dziękujemy Wam, którzy walczycie o czas na wspólną rozmowę i zwyczajne bycie razem. Dziękujemy Wam, którzy z radością podejmujecie Boży dar życia, trud zrodzenia i wychowania dzieci, którzy rozumiecie, że dajecie im najwięcej, gdy na początku ich życia jak najdłużej jesteście z nimi i osobiście troszczycie się o ich wychowanie”.