Na Kresach wschodnich, 40 km od Krzemieńca leży miejscowość Podkamień. To tu w XIII wieku osiedli się dominikanie, którzy przyczynili się do stworzenia kopii włoskiego wizerunku Salus Populi Romani – Zbawienie Ludu Rzymskiego, nazywanej w Polsce Matką Bożą Śnieżną. Nie znamy ani autora, ani okoliczności powstania podkamieńskiej kopii. Wiemy, że Obraz był związany z królem Janem III Sobieskim, który w tym miejscu chciał stworzyć drugą Częstochowę.

Powróćmy do historii tego miejsca. 15 sierpnia 1464 roku arcybiskup lwowski Grzegorz z Sanoka konsekrował kościół Wniebowzięcia Najświętszej Panny Maryi i klasztor Dominikanów w Podkamieniu. Cudownego obrazu prawdopodobnie jeszcze tam wtedy nie było. Możliwe, że powstał w XVI lub XVII wieku, bo to wtedy na ziemiach polskich zaczęto kopiować rzymską Madonnę. Pierwszą pewną datą z historii obrazu Matki Bożej Podkamieńskiej jest dopiero 15 sierpnia 1727 roku, kiedy biskup łucki Stefan Bogusław Rupniewski dokonał jego koronacji. Ze względu na mnogość cudów i łask rozlanych za pośrednictwem Podkamieńskiej Pani, tamtejsze sanktuarium dominikańskie było nazywane Ruską Częstochową.

Bolesne karty historii tutejszego sanktuarium otwiera czas II wojny światowej. 12 marca 1944 roku klasztor został okrążony przez partyzantów UPA i żołnierzy ukraińskich formacji SS. Gdy napastnicy obiecali darować życie wszystkim ukrywającym się w środku cywilom, pod warunkiem opuszczenia przez nich zabudowań i oddania broni, ludzie zaczęli niepewnie wychodzić głównymi drzwiami. Wtedy banderowcy wystrzelali większość z nich z karabinów maszynowych, a następnie wbiegli do kościoła, gdzie nożami i siekierami zabili pozostałych. Zginęło od 400 do 600 Polaków. Przetrwał jednak obraz Matki Bożej, który o. Józef Burda ukrył wcześniej u zaprzyjaźnionego Ukraińca. Następnego dnia, gdy banderowcy plądrowali świątynię, obraz Podkamieńskiej Panienki był już w drodze do Lwowa.

Po wojnie Jej wizerunek trafił do Krakowa, a od 1959 roku znajduje się w samym sercu Wrocławia, niezmiennie pod opieką dominikanów. Dziś ów Obraz możemy oglądać w ołtarzu bocznym gotyckiego kościoła św. Wojciecha, zbudowanego w zabytkowym centrum Wrocławia, zaledwie czterysta metrów od Rynku. Szczególnym kultem otaczają go Kresowiacy wysiedleni na Ziemie Odzyskane oraz ich potomkowie, którzy stanowią dziś prawie połowę mieszkańców województwa dolnośląskiego.

Matko Boża Podkamieńska – Kresowa Wygnanko, miej w opiece tych, którzy w obliczu wojny opuścili rodzinną ziemię, podejmując tułacza wędrówkę do spokojnego świata. Obdarz ich serca pokojem.

ks. Krzysztof Hawro