Do powstawania zapaleń błony śluzowej jamy ustnej przyczyniają się czynniki pochodzenia zarówno zewnętrznego, jak i wewnętrznego. Zewnętrznymi bodźcami drażniącymi, na które stale narażona jest błona śluzowa jamy ustnej, są: różne urazy mechaniczne - zły stan uzębienia, termiczne - poparzenia czy chemiczne - palenie papierosów. Sprzyjają one powstawaniu owrzodzeń, nadżerek i stanów zapalnych. Również czynniki wirusowe, bakteryjne czy grzybicze są częstym powodem zakażeń błony śluzowej jamy ustnej. Do czynników pochodzenia wewnętrznego zaliczamy stany fizjologiczne związane z okresem dojrzewania, ciążą lub wiekiem przekwitania; stany chorobowe w przebiegu chorób zakaźnych (np. odra, różyczka, płonica, ospa wietrzna, krztusiec, mononukleoza zakaźna, AIDS); w chorobach ogólnych (np. białaczka, cukrzyca), w przewlekłych zaburzeniach żołądka, w przewlekłych zapaleniach jelit, przy niedoborach witamin, a także w chorobach o podłożu alergicznym. Zmiany na błonie śluzowej są częstymi objawami chorób skórnych - pęcherzycy, liszaja płaskiego, liszaja rumieniowatego, rumienia wysiękowego wielopostaciowego.
Zmianom na błonie śluzowej jamy ustnej najczęściej towarzyszą następujące objawy: samoistne pieczenie lub pieczenie pod wpływem bodźców (podczas spożywania pikantnych lub kwaśnych pokarmów), lub też ból, świąd, zaburzenia wydzielania śliny (zmniejszone wydzielanie powodujące suchość błony śluzowej).
Leczenie wykwitów w domu polega na płukaniu jamy ustnej roztworami szałwii, rumianku, lipy, siemienia lnianego lub roztworem wody utlenionej (łyżka stołowa na pół szklanki przegotowanej wody). Jeżeli dolegliwości po kilku dniach nie ustąpią, powinniśmy zgłosić się do stomatologa. W przypadku, gdy zmiany mają charakter wygórowania, guzka lub owrzodzenia, powinniśmy zgłosić się do stomatologa niezwłocznie. Pamiętajmy również, że w zapobieganiu chorobom błony śluzowej jamy ustnej ważne jest przestrzeganie zasad właściwej higieny jamy ustnej, rzucenie palenia papierosów, właściwa dieta - spożywanie pokarmów mlecznych, jarzyn i owoców oraz ograniczenie do minimum spożycia węglowodanów.