Inaugurację rozpoczęła koncelebrowana Msza św., której przewodniczył kard. Kazimierz Nycz, metropolita warszawski.

We wprowadzeniu do liturgii ks. prof. Krzysztof Pawlina, rektor AKW, podkreślił, że Eucharystia jest centrum studiów teologicznych. Przypomniał akademicki zwyczaj przerywania cyklu zajęć na południową Mszę św. i wskazał na fundamentalne znaczenie Eucharystii szczególnie dla teologów.

W homilii metropolita warszawski zaznaczył, że wielką radością, odpowiedzialnością, ale i trudem jest wychowanie oraz kształcenie młodego pokolenia. Dodał, że zdobycie szerokiej wiedzy pozwala zobaczyć współczesny świat i jego rozwój w perspektywie, również teologicznej. Zdobyte kompetencje natomiast pomogą młodym w przyszłości podjąć odpowiedzialność i kierować światem.

Kard. Nycz podkreślił jednak, że nie tylko cele naukowe są tu istotne. Ważny jest również wymiar formacyjno-etyczno-moralny.

- W czyje ręce uczelnia wkłada tę ogromną wiedzę i umiejętności? Kto będzie odpowiadał za ten świat, za postęp, za troskę o przyszłość? Za służbę ludziom? – pytał hierarcha. Zaznaczył, że ten wymiar etyczny to nie tylko zadanie wydziałów teologicznych, ale i duszpasterstw akademickich. Zaapelował też o otwartość na tę komplementarność i wspieranie jej.

- Nie mówimy, by dodawać do wymiaru naukowego uczelni wymiary duchowy i religijny, bo one nie tylko coś dodają, ale są istotnym elementem kształcenia i wychowania.

Metropolita warszawski zachęcał również do uprawiania pogłębionej teologii, która pomoże wrócić w Kościele i Polsce do porządku w nauczaniu.

- Od lat jesteśmy świadkami rozmaitych zapotrzebowań na cudowności, chodzenie za rozmaitymi prorokami współczesnych czasów, licznymi guru głoszącymi swoje własne wizje zamiast kerygmatu. Jest wiele sposobów, by wrócić w Kościele i w Polsce do pewnego porządku w nauczaniu. Ale najlepszy to uprawianie zdrowej, głębokiej teologii. Nie ścieżki publicystyczne a sedno, gdzie jest Chrystus ukrzyżowany i zmartwychwstały. I taką teologię niech mają przyszli kapłani w kazaniach i katechezach – podkreślił kard. Nycz i dodał, że nie ma lepszego lekarstwa na aktualny kryzys niż głęboka teologia

W drugiej części uroczystości przemówienie wygłosił ks. prof. dr hab. Krzysztof Pawlina. Rektor AKW porównał społeczność akademicką do okrętu, który stoi u wyjścia z portu i decyduje jak, gdzie i z kim można płynąć.

- Świat zewnętrzny czasem bywa spokojniejszy, a czasem zaczyna burzyć się i falować, jak w tym roku. Nie minęły jeszcze cienie pandemii, a pojawiły się w pobliżu pioruny wojny, na horyzoncie ujawniają się już zapowiedzi kryzysów: energetycznego, finansowego, żywnościowego i wielu innych. Co w tej sytuacji może zrobić świat nauki? Powrócić do portu, do bezpiecznych i schematycznych wykładów? Czy też jednak próbować dokonywać kolejnych odkryć, świadomy starożytnego zawołania: „Navigare necesse est, vivere non est necesse” („żeglowanie jest koniecznością, życie koniecznością nie jest”) – powiedział ks. prof. Pawlina.

Rektor AKW wskazał, że esencją uczelni jest misyjność, a nieodłącznym jej elementem - ciągłe pokonywanie przeciwności i oporu świata.

- Kiedy się idzie w złym kierunku, to wszystko jedno w którym. Ale jeśli idzie się w dobrą stronę, to zawsze jest pod górę. To jest misja uczelni. Tej świadomości nie wyczuwa się dość powszechnie. Ale życie bez natchnienia nie jest misją, jedynie egzystowaniem, administrowaniem – zaznaczył.

Ks. prof. Pawlina podkreślił również, że teologii nie wystarczy studiować, słuchając wykładów i czytając książki. Potrzebna jest także przestrzeń ciszy.

- Cisza nie jest wygodna. Można się jej poddać i pozwolić, aby nas dotykała, albo wziąć książkę, włączyć Internet, aby nie być sam na sam ze sobą. Mądrość jest miłośniczką ciszy. Mądrość zdobywa się przez poznanie siebie. Nie zdobędzie się jej wyłącznie poprzez czytanie książek. Cisza umożliwia bowiem poznanie własnego serca – zaznaczył rektor AKW.

Po przemówieniach Sławomira Adamca, Dyrektora Generalnego MEN oraz prof. Piotra Wachowiaka, przewodniczącego konferencji rektorów warszawskich odbyła się immatrykulacja studentów pierwszego roku oraz doktorantów.

Ostatnim punktem uroczystości był wykład inauguracyjny wygłoszony przez ks. prof. Tadeusza Pabjana z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, zatytułowany “Początek świata według kosmologii i teologii”.

W inauguracji oprócz studentów AKW oraz wydziałów i instytutów do niej afiliowanych uczestniczyli również arcybiskupi i biskupi – z nuncjuszem apostolskim abp. Salvarore Pennacchio na czele, biskupi z diecezji, w których funkcjonują seminaria, wydziały i instytuty afiliowane do AKW oraz ich rektorzy lub dyrektorzy. Również klerycy i zakonnicy, wśród których oprócz jezuitów pierwszy raz pojawili się w tym roku przyjęci w struktury AKW dominikanie i karmelici. Wśród afiliowanych do Akademii seminariów duchowych jest od tego roku również Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Częstochowskiej.

Obecni byli rektorzy warszawskich i pozawarszawskich uczelni, a także przedstawiciele ministerstw, organizacji akademickich, samorządowych i pozarządowych.

Przed końcowym błogosławieństwem głos zabrał kard. Nycz, który wskazał na konieczność zgłębiania przez teologów dorobku nauk, zwłaszcza filozofii przyrody. Podkreślił też za kard. Ravasim, że teologia oraz nauka i kultura nie mogą się rozmijać.