Reklama

Cnota sprawiedliwości

W katalogu cnót kardynalnych, stanowiących fundament życia moralnego człowieka, znajduje się cnota sprawiedliwości, co potwierdza długa tradycja chrześcijańska. Obejmuje ona bardzo ważny wymiar życia ludzkiego, a mianowicie jego wymiar religijny i społeczny

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Katechizm Kościoła Katolickiego przypomina, że „sprawiedliwość jest cnotą moralną, która polega na stałej i trwałej woli oddawania Bogu i bliźniemu tego, co im się należy. Sprawiedliwość w stosunku do Boga nazywana jest «cnotą religijności». W stosunku do ludzi uzdalnia ona do poszanowania praw każdego i do wprowadzania w stosunkach ludzkich harmonii, która sprzyja bezstronności względem osób i dobra wspólnego. Człowiek sprawiedliwy, często wspominany w Piśmie Świętym, wyróżnia się stałą uczciwością swoich myśli i prawością swojego postępowania w stosunku do bliźniego. «Nie będziesz stronniczym na korzyść ubogiego, ani nie będziesz miał względów dla bogatego. Sprawiedliwie będziesz sądził bliźniego» (Kpł 19,15). «Panowie, oddawajcie niewolnikom to, co sprawiedliwe i słuszne, świadomi tego, że i wy macie Pana w niebie» (Kol 4, 1)”(n. 1807).
Wielki teolog średniowiecza św. Tomasz z Akwinu podkreślił, że cnota sprawiedliwości (łac. „iustitia”) odnosi się do życia wspólnotowego, do wszelkich istniejących wspólnot, także do wspólnoty człowieka z Bogiem. Św. Tomasz z Akwinu w swojej „Summie teologicznej” mówi o dwojakiej sprawiedliwości, a mianowicie o sprawiedliwości wymiennej (łac. „communitativa”), która ustala, jak w relacjach międzyludzkich powinny wyglądać wzajemne świadczenia i usługi, oraz o sprawiedliwości rozdzielczej (łac. „distributiva”), która decyduje o tym, w jaki sposób są rozdzielane odpowiednie dobra między daną społeczność. Św. Tomasz do sfery sprawiedliwości zalicza również „cnotę religijności”, która przejawia się w relacji człowieka z Bogiem, i przypomina o konieczności oddawania kultu Bogu. Akwinata pisze także o sprawiedliwości ludzkiej (łac. „iustitia humana”), która reguluje stosunki między ludźmi - zarówno między pojedynczymi ludźmi, jak też między grupami ludzi - oraz sprawiedliwości legalnej (łac. „iustitia legalis”), która dotyczy prawnego funkcjonowania instytucji.
Ponieważ sprawiedliwość zakłada gotowość oddawania każdemu tego, co mu się należy, dotyczy trzech dziedzin stosunków między ludźmi. Sprawiedliwość zamienna (wymienna) rządzi wymianą dokonującą się między osobami i opiera się na idei równości w realizacji np. usług. Sprawiedliwość legalna rządzi zachowaniami jednostek wobec wspólnoty i stwarza zobowiązania wobec wspólnoty (np. podatki). Gwarantuje ona również świadczenia jednostki na rzecz wspólnoty, sprzyja budowaniu dobra wspólnego, w ramach którego może realizować się pełniejsze dobro jednostki, osoby ludzkiej. Sprawiedliwość rozdzielcza odnosi się do stosunku wspólnoty do jednostki i sprawia, że dobro wspólne służy w niej wszystkim. Pomaga w kształtowaniu np. ładu prawnego.
Sprawiedliwość jest również cnotą społeczną i jako taka jest źródłem moralnego ładu społecznego. Dlatego m.in. w świetle nauki społecznej Kościoła, na tle tradycyjnego podziału sprawiedliwości wyróżnia się jeszcze sprawiedliwość społeczną (łac. „iustitia socialis”). Sprawiedliwość społeczna odnosi się do dobra wspólnego. „Kompendium Nauki Społecznej Kościoła”(2004 r.), nazywane również „katechizmem społecznym Kościoła”, przypomina, że sprawiedliwość społeczna „reprezentuje prawdziwy rozwój sprawiedliwości generalnej, regulującej stosunki społeczne zgodnie z kryterium przestrzegania prawa. Sprawiedliwość społeczna, wymóg związany z kwestią społeczną, która dzisiaj ukazuje się w wymiarze światowym, dotyczy aspektów społecznych, politycznych i ekonomicznych, a przede wszystkim strukturalnego wymiaru problemów i odnoszących się do nich rozwiązań” (n. 201).
Szczególną odmianą sprawiedliwości społecznej jest sprawiedliwość międzynarodowa. Na ten aspekt wielokrotnie zwracał uwagę Jan Paweł II, zwłaszcza w orędziach na Światowy Dzień Pokoju. Dla Jana Pawła II podstawą sprawiedliwości jest poszanowanie praw człowieka.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2009-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Najstarszy zachowany do dziś opłatek został znaleziony w książce należącej do polskiego szlachcica

2025-12-26 18:14

_Alicja_/pixabay.com

Najstarszy zachowany do dziś opłatek został znaleziony w książce należącej do polskiego szlachcica Władysława Konstantego Wituskiego (1605-1655). O odkryciu tym oraz bibliotece polskiego podróżnika, zagrabionej przez Szwedów w XVII wieku, opowiada w rozmowie z PAP dr Joanna Zatorska-Rosen.

Więcej ...

Niezbędnik Katolika miej zawsze pod ręką

Red.

Do wersji od lat istniejącej w naszej przestrzeni internetowej Niezbędnika Katolika, która każdego miesiąca inspiruje do modlitwy miliony katolików, dołączamy wersję papierową. Każdego miesiąca będziemy przygotowywać niewielki i poręczny modlitewnik, który dotrze do Państwa rąk razem z naszym tygodnikiem w ostatnią niedzielę każdego miesiąca. Dostępna jest również wersja PDF naszego Niezbędnika!

Więcej ...

Nuncjusz Apostolski w Polsce na zakończenie Roku Jubileuszowego: Biada nam, jeśli nie będziemy głosić wszystkim Bożej Ewangelii i wiecznej nadziei!

2025-12-28 18:33
abp Antonio Guido Filipazzi, Nuncjusz Apostolski w Polsce

Diecezja Opolska

abp Antonio Guido Filipazzi, Nuncjusz Apostolski w Polsce

- Boże Narodzenie, Święta Rodzina i Jubileusz pomagają nam rozpoznać głęboką rzeczywistość Kościoła, styl, w jakim powinien on żyć i działać oraz cel jego misji - mówił abp Antonio Guido Filipazzi, Nuncjusz Apostolski w Polsce w homilii Mszy św. sprawowanej w katedrze opolskiej na zakończenie obchodów Roku Jubileuszowego 2025 w diecezji opolskiej.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Kraków: wiadomo, kto będzie osobistym sekretarzem kard....

Kościół

Kraków: wiadomo, kto będzie osobistym sekretarzem kard....

Ks. prałat Henryk Jagodziński nuncjuszem apostolskim w...

Niedziela Kielecka

Ks. prałat Henryk Jagodziński nuncjuszem apostolskim w...

Największą miłością jest cierpliwe trwanie przy kimś,...

Wiara

Największą miłością jest cierpliwe trwanie przy kimś,...

Francja: Nie żyje słynna aktorka Brigitte Bardot

Wiadomości

Francja: Nie żyje słynna aktorka Brigitte Bardot

Leon XIV wprowadza zmiany w uroczystościach Bożego...

Kościół

Leon XIV wprowadza zmiany w uroczystościach Bożego...

Nowenna do Świętej Rodziny

Wiara

Nowenna do Świętej Rodziny

Nowenna do Dzieciątka Jezus

Wiara

Nowenna do Dzieciątka Jezus

Nakazane święta kościelne w 2025 roku

Kościół

Nakazane święta kościelne w 2025 roku

Kalendarz Adwentowy: Wdzięczność, która oddaje wszystko

Wiara

Kalendarz Adwentowy: Wdzięczność, która oddaje wszystko