Jaki śmieszny wózek jest na tym zdjęciu. To babcia była małą dziewczynką?
To prababcia jest mamą babci, babcia twoją mamą, a jak ja będę miała dzieci, to ty będziesz babcią Elą! Tak, mamusiu? Chciałbym zobaczyć ten medal, który twój dziadek dostał za wojnę w 1920 r. Gdzie on jest?
Czy ta ciocia to twoja chrzestna? A kto jest twoją chrzestną, tato?
Mamo, napiszesz wiersz o drzewie rodzinnym?
Pytali: Marta i Mateusz

W tym miesiącu obchodziliśmy Dzień Babci i Dziadka. Mądrzy, serdeczni dziadkowie mogą spełnić wielką i ważną rolę w życiu swoich wnuków. Dziadkowie i ich wiedza na temat rodziny jest bardzo cenna.
Żyjemy w czasach, kiedy coraz bardziej pasjonujemy się losami fikcyjnych rodzin z telewizyjnych seriali, a nie znamy, nie spotykamy się i nie rozmawiamy o losach własnej rodziny. Często dzieci (a jak się przekonałam w czasie warsztatów - nawet studenci) gubią się w prawidłowym nazywaniu poszczególnych członków rodziny. Mało kto ma doświadczenie rysowania swojego drzewa genealogicznego. Z jednej strony jest pewna grupa hobbystów, ostatnio powstało też kilka różnych portali internetowych zachęcających do poszukiwania swoich krewnych i oferujących programy genealogiczne, ale bardzo często dopiero np. na użytek terapeutyczny próbujemy zgłębiać historię swojej rodziny. A czy i jak rozmawiać na ten temat z dziećmi?
Każdy człowiek, aby dobrze, świadomie zbudować swoją tożsamość, musi znać swoją osobistą i rodzinną historię życia.
Do zrozumienia wielu historii biblijnych potrzebna jest wiedza, kto był czyim synem, córką. Do zrozumienia wielu wydarzeń historycznych potrzebujemy wiedzy o losach ich bohaterów, ale też ich rodzin, dynastii. Do zrozumienia samego siebie potrzebujemy natomiast wiedzy o naszej rodzinie. Ważne, aby dziecko od samego początku słuchało opowieści o rodzinie i zwyczajnie przy różnych okazjach miało tę wiedzę porządkowaną od najprostszych informacji: ta babcia to mama mamy, ta babcia to mama taty, do bardziej skomplikowanych: ta ciocia to moja dalsza kuzynka, mamy wspólną prababcię, czyli nasze babcie były siostrami. Warto, aby o różnych członkach rodziny dzieci poznawały różne fakty. Warto znać i tę trudną prawdę o swojej rodzinie (np. o uzależnieniach, pisałam już o tym dwa tygodnie temu, nr 03/2010) i tę zwyczajną albo też bohaterską. Dzieci będą dopytywać, interesować się, jeśli je do tego zachęcimy. Mojemu synowi tak się spodobały różne rodzinne historyjki, ale również zagadki, że powstała taka oto rymowanka, dedykowana wszystkim Babciom i Dziadkom, których świąteczny miesiąc ma się ku końcowi.

DRZEWO RODZINNE

Są czasami sytuacje,
gdy szykuje nam kolację
siostra szwagra mego męża,
rzecz jest w tym, że jest zamężna
z szwagrem brata rodzonego
i nic w tym nie jest dziwnego,
bo to jestem ja, ta sama,
jako siostra, żona, mama.

Kim jest zięć twojego dziadka?
Oto tutaj jest zagadka:
Kto to zięć? Którego dziadka?
Zięć to mąż jest córki dziadka,
dziadka, czyli taty mamy
(tego pana dobrze znamy),
więc zagadkę powtarzamy:
Kim jest zięć twojego dziadka?
„Teraz prosta jest zagadka,
bo to jest mój tata własny!
Uf! Mój pokój byłby ciasny,
gdyby tata mój, mamy mąż,
zięć mych dziadków, wujek - wciąż
siedziałby w pokoju moim
zamiast w gabinecie swoim,
lecz to jedna jest osoba.
Teraz mi się to podoba!”
rzekł mój synek, brat i wnuczek.
„Mamo proszę więcej sztuczek
i zagadek jak ta z zięciem!”.
Główkowanie jest zajęciem
mądrym, więc pomyślmy chwilkę...
Kto ci dał tę fajną piłkę?
„Wujek z ciocią”, a ich dzieci?
„to kuzyni”. Już czas leci,
a jest jeszcze piękne słowo,
które mówi teść: „Synowo!”,
więc teściowie to rodzice
męża, żony - jak wolicie.
„Mamo, mnie się wszystko miesza,
tato zdjęcia teraz wiesza
i mi mówi: to bratowa,
a to ciocia jest z Krakowa,
a ci chłopcy bratankowie,
a to przecież jej synowie!”.
Synku, tata dobrze prawi
i jeśli ciebie to zabawi,
po kolei od korzeni
i najstarszych pokoleń
drzewo wielkie przedstawimy,
wszystkie fakty uściślimy
z seniorami naszych rodzin.
Będą daty więc urodzin,
śluby, ale i odejścia,
czyli do wieczności przejścia.
Wszyscy, co są w tej rodzinie,
pamięć o nich nie zaginie.
Gdy stworzymy drzewo nasze,
które kiedyś dzieci wasze
będą mogły uzupełnić
oraz rolę swą wypełnić
w dziele rodziny tworzenia
dla przyszłego pokolenia!