Reklama

Historyczna peregrynacja obrazu Matki Bożej Odrzykońskiej

Niedziela przemyska 47/2002

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Podczas tegorocznej uroczystości Matki Bożej Zielnej, wspólnota parafialna w Odrzykoniu przeżywała doroczne dożynki. Połączono je z poświęceniem oraz intronizacją kościelną obrazu Matki Bożej Odrzykońskiej, która powróciła na tę ziemię w wiernej kopii, prawdopodobnie po przeszło 280 latach swoistej historycznej peregrynacji.
Historia tego obrazu, jak zaświadcza Dział Malarstwa Europejskiego Muzeum Czartoryskich w Krakowie, wiąże się z kościołem św. Jakuba w Zbracławiu koło Pragi w Czechach. Świątynia ta spłonęła w 1420 r., ale w latach 1650-1656 została odbudowana. Znaleziony w zgliszczach obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem trzymającym szczygła, został umieszczony w odrestaurowanym kościele w 1646 r. i od tego czasu zaczął się rozwijać jego kult. W tym samym roku powstała pierwsza jego kopia. Oprócz niej znanych jest kilkadziesiąt kopii tego obrazu z XVII i XVIII w. Znane są również XIX-wieczne oleodruki. W polskich zbiorach znajdują się cztery wizerunki (kopie) Matki Bożej Zbracławskiej. Muzeum Czartoryskich posiada jeden z nich, pochodzący z kaplicy zamkowej w Odrzykoniu, który później znajdował się we Frysztaku i zakupiony został przez Czartoryskich. Kopia ta jest temperą malowaną na desce, w wymiarach 86 x 59 cm, a wykonana została z końcem XVII lub na początku XVIII w.
Obraz ten, będąc własnością Muzeum Czartoryskich w Krakowie, nie mógł wrócić do Odrzykonia w całej swej krasie. Dzięki jednak staraniom wójta gminy Wojaszówka, Stanisława Blicharczyka, zostały sporządzone przy pomocy techniki komputerowej dwie wierne kopie tego obrazu. W jednej z nich Matka Boża Odrzykońska wróciła do miejscowej świątyni, druga jest pieczołowicie przechowywana w odrzykońskim muzeum wsi.
Na tle historii oryginału obrazu Matki Bożej Zbracławskiej oraz czasu powstania jego licznych kopii, a także w oparciu o dzieje zamku odrzykońskiego, rodzi się pytanie, kiedy kopia Matki Bożej Zbracławskiej (Odrzykońskiej) przybyła na zamek i jakimi drogami wędrowała przez Frysztak do krakowskiego Muzeum Czartoryskich. Otóż fortalicja odrzykońska składała się z dwóch zamków; wyższego i niższego (funkcjonowały też nazwy: odrzykoński i korczyński). Oba zamki posiadały kaplice (wyższy z 1397, zaś niższy z 1531 r).
Kaplice te zostały sprofanowane przez właścicieli - protestantów. Ich następcy - katolicy - odnowili je odpowiednio w 1613 i w 1643 r. Która z licznych kopii obrazu Matki Bożej Zbracławskiej, powstających na przełomie XVII i XVIII w., kiedy, i do której kaplicy zamkowej trafiła? Odpowiedź urasta do historycznej zagadki. Podobnie zresztą jak i wędrówka tego obrazu z Odrzykonia do Frysztaka (obie zamkowe kaplice przestały istnieć między 1722 a 1745 r.). Nieznane pozostają również okoliczności jego "pobytu" we Frysztaku i przejście (w formie zakupu) na własność rodziny Czartoryskich.
Ks. prof. Marek Starowiejski, rodowo związany z zamkiem odrzykońskim, utrzymuje, iż obraz Matki Bożej Odrzykońskiej wykonano jako kopię obrazu Zbracławskiego już w końcu XV w., co oczywiście jest sprzeczne z ustaleniami Muzeum Czartoryskich w Krakowie. Gdyby jednak przyjąć XV w. to można by zakładać, że obraz-kopia znalazł się w kaplicy zamkowej w tym samym czasie. Przy takim zestawieniu czasowym możemy dotykać ewentualnego śladu wędrówki Matki Bożej Odrzykońskiej do Frysztaka. Na początku bowiem XVI w. dziedzic Frysztaka, Paweł Frysztacki żeni się z Zofią Kamieniecką, córką Henryka - pana na zamku odrzykońskim. Czyżby Zofia otrzymała w wianie obraz Matki Bożej Odrzykońskiej? W tym przypadku Matka Boża Odrzykońska wracałaby do Odrzykonia nie po 280 latach, ale po pięciu wiekach. Trzeba przyznać, iż powyższe przypuszczenia wydają się jednak mało prawdopodobne.
Na tle narodowo-kościelnej peregrynacji Matki Najświętszej Pani Jasnogórskiej, która nawiedza obecnie naszą archidiecezję, ta Jej historyczna peregrynacja w znaku obrazu odrzykońskiego wpisuje się pięknie w ludzkie serca i umysły nie tylko echem wspomnień, ale przede wszystkim modlitwą, której szczególnym miejscem staje się parafialny kościół pw. św. Katarzyny w Odrzykoniu.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2002-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Burmistrz Betlejem u Papieża: najważniejsze jest dać ludziom nadzieję

2025-09-25 07:53

Vatican Media

W wywiadzie dla mediów watykańskich Maher Nicola Canawati, burmistrz Betlejem, opowiada o swoim spotkaniu z Leonem XIV po środowej audiencji generalnej, 24 września, i apeluje o zatrzymanie wojny oraz o zachowanie obecności chrześcijan w Ziemi Świętej. „Bez żywych kamieni, to po prostu muzeum” – mówi.

Więcej ...

Mandat za różaniec?

2025-09-23 13:58

Niedziela Ogólnopolska 39/2025, str. 64

Adobe Stock

Więcej ...

10 lat od uchwalenia celów ONZ świat nadal głoduje

2025-09-25 18:43

adobe.crock.pl

Dziesięć lat po uchwaleniu celów ONZ dotyczących zrównoważonego rozwoju pracownicy organizacji pomocowych wyciągają druzgocące wnioski dotyczące dotychczasowej walki z głodem. Dzisiaj, pięć lat przed rokiem docelowym Agendy 2030, widać wyraźnie, że świat bez głodu pozostaje odległą perspektywą, oświadczyła 24 września w Berlinie organizacja Aktion gegen den Hunger (Akcja przeciw głodowi).

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Nowenna do św. Franciszka z Asyżu

Wiara

Nowenna do św. Franciszka z Asyżu

Czy potrafię z pokorą i uczciwie dążyć do prawdy?

Wiara

Czy potrafię z pokorą i uczciwie dążyć do prawdy?

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Wiara

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Błogosławiony poeta

Święci i błogosławieni

Błogosławiony poeta

Tragedia w USA. Nie żyją polscy żołnierze

Wiadomości

Tragedia w USA. Nie żyją polscy żołnierze

Ksiądz zmarł na zawał serca podczas Mszy św.

Kościół

Ksiądz zmarł na zawał serca podczas Mszy św.

Nowenna do św. Ojca Pio

Wiara

Nowenna do św. Ojca Pio

PILNE! Powtórzył się cud św. Januarego

Wiara

PILNE! Powtórzył się cud św. Januarego

Ksiądz, powstaniec, patriota. Powieszony przez Niemców na...

Kościół

Ksiądz, powstaniec, patriota. Powieszony przez Niemców na...