Historia parafii

Mieszkańcy podmiejskiej dzielnicy Częstochowy Lisiniec starali się o nową parafię jeszcze przed wojną. Starania zostały uwieńczone sukcesem w 1944 r., w ostatnim roku niemieckiej okupacji. W motywach utworzenia nowej parafii wierni podawali m.in. odległość do świątyni (ok. 7 km), co powodowało „nagminne nieuczęszczanie do kościoła nie tylko starców i dzieci, ale nawet osób w sile wieku i w ogóle poważne zaniedbanie się tutejszych mieszkańców pod względem religii” - notował kronikarz. Zorganizowanie parafii bp Teodor Kubina powierzył wikariuszowi parafii pw. św. Barbary - ks. Franciszkowi Gryglewiczowi. Na kaplicę ks. Gryglewicz zaadaptował wraz z parafianami salę w domu przy ul. Lubelskiej 11/13, w której dotąd mieściło się przedszkole. Pierwsza Msza św. została odprawiona 30 lipca 1944 r. Formalnie nowa placówka duszpasterska zaistniała 1 sierpnia, gdyż taką datę nosi dekret o utworzeniu ekspozytury Lisiniec-Grabówka. W jej skład wchodziły: Lisiniec Nowy, Lisiniec Stary, Lisiniec Folwark, Liszka Górna, Wielki Bór i Grabówka.

Pożółkłe fotografie

Pożółkłe fotografie w kronice parafialnej dokumentują bardziej niż tekst kronikarza najważniejsze chwile w życiu lisinieckiej wspólnoty. Pierwsza rada parafialna i chór, złożony jeszcze w części z rodzin wysiedlonych tu z Poznania i popowstaniowej Warszawy. Na fotografiach uśmiechają się członkowie Żywego Różańca, organizujący kwesty po domach, m.in. „na biednych warszawiaków”. Rozwój parafii wstrzymany został przez wkroczenie wojsk sowieckich 16 stycznia 1945 r. Lisiniec został w dużej mierze wysiedlony. Dla wojsk zabrano również kaplicę. Funkcję nowej zaczął pełnić poniemiecki barak, przywieziony z cegielni „Anna”. W ołtarzu głównym zostaje umieszczony obraz Matki Bożej Bolesnej. Ten sam, który po 50 latach znów przyciąga uwagę wiernych. Z parafii wyjeżdżają poznaniacy i warszawiacy, a powracają wywiezieni na roboty do Niemiec, do łagrów sowieckich i niemieckich obozów koncentracyjnych. Kaplica wkrótce okazuje się za mała, więc dobudowano do niej prezbiterium. W roku następnym rozpoczęto budowę plebanii. We wszystkie budowlane przedsięwzięcia włączają się parafianie, których nazwiska skrzętnie notuje z wdzięcznością ks. Gryglewicz. W 1947 r. bp Kubina dekretem z 2 maja ustanawia formalną parafię pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła. Mimo trudnych warunków: kaplica przecież jest niewielka i nie mieści wszystkich wiernych, powstają stowarzyszenia i organizacje katolickie: Apostolstwo Modlitwy, Caritas, Żywy Różaniec, stowarzyszenie murarzy, Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej i Męskiej, chór, Krucjata Eucharystyczna Dzieci. Na plebanii młodzież wystawia przedstawienia. W 1951 r. odłączona zostaje od parafii dzielnica Grabówka (w późniejszym czasie również Wielki Bór i tereny obecnej parafii pw. św. Jana Sarkandra). W tym też roku na Liszce powstaje cmentarz parafialny. W roku następnym kościółek zostaje wzbogacony o organy. Pierwszy koncert dali prof. Mąkosza, prof. Szuniewicz i organista Władysław Marchwiński. W związku z zakazem nauczania religii w szkole, dzieci i młodzież lisinieckia przychodzi na katechezę do maleńkiej salki przykościelnej (później przystosowano na ten cel zabudowania gospodarcze parafii).

Dziedzictwo

Po śmierci ks. Franciszka Gryglewicza (1957), proboszczem parafii zostaje ks. Antoni Perzyna, a po roku ks. Józef Barczyk (więzień obozów koncentracyjnych), który po spaleniu świątyni w 1959 r. w ciągu kilku miesięcy, potajemnie, przy pomocy parafian (władze nie dały zezwolenia na remont świątyni) odbudowuje lisiniecki kościółek. Ideę budowy kościoła zrealizował dopiero kolejny proboszcz - ks. Stanisław Kądziołka, który objął parafię w 1974 r. Chociaż wszelkie zmiany przy starym kościółku i cmentarzu parafialnym spotykały się z szykanami władz, mimo gróźb ks. Kądziołka przeprowadził przebudowę świątyni, zabudowań gospodarczych i powiększenie cmentarza. W 1980 r. nastąpił w Polsce zryw solidarnościowy, skutkował on również ociepleniem stosunków państwo-Kościół. Po wieloletnich staraniach parafia uzyskała zgodę na budowę świątyni. Rozwijająca się dzielnica bardzo potrzebowała nowego kościoła. Stary, mieszczący 600 osób, od dawna nie spełniał wymogów duszpasterskich. Ksiądz Proboszcz nabył place przy ul. Wręczyckiej, których właścicielem było Zgromadzenie Sióstr Zmartwychwstanek. W 1982 r. bp Franciszek Musiel poświęcił plac pod budowę świątyni i w tym też roku ruszyła budowa. Przy jej organizowaniu pomagał Księdzu Proboszczowi wikariusz ks. Zdzisław Gilski. Po pięciu latach, w 1987 r. bp Stanisław Nowak poświęcił nową lisiniecką świątynię, na którą parafianie czekali kilkadziesiąt lat. W dwu następnych latach wybudowana została plebania z salkami katechetycznymi i wyposażano kościół. Dla młodego pokolenia parafian czas budowania lisinieckiej świątyni to prehistoria. Kto z nich wie, jakim trudem i cierpieniami okupiona. Warto pokusić się na spisanie wspomnień świadków tych lat. Są częścią naszego dziedzictwa.

Dziś parafii

W 1992 r. proboszczem parafii został ks. prał. Eugeniusz Wieczorek. Z każdym dniem piękniała świątynia i otoczenie kościoła. Marmurowe ołtarze, posadzka w prezbiterium, wygodny podjazd dla niepełnosprawnych i osób starszych, dębowe ławki na 500 miejsc, Kaplica Wieczystej Adoracji Najświętszego Sakramentu, organy, instalacja grzewcza kościoła, obrazy Boleści Matki Bożej nad ołtarzem głównym, witraże z postaciami patronów kościoła Świętych Apostołów Piotra i Pawła, świętych i błogosławionych Polaków, remont plebanii i zaplecza katechetycznego... Za plebanią zostały wybudowane kaplice Siedmiu Boleści Matki Bożej, a przed kościołem stanęła kaplica pw. Wniebowzięcia Matki Bożej, służąca również jako kaplica przedpogrzebowa. Powiększono obszar cmentarza parafialnego (prawie o połowę) i pięknie go zagospodarowano. Latem lisiniecka świątynia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła, których figury stoją przed kościołem, tonie w zieleni i kwiatach. To zasługa rozmiłowanego w przyrodzie i podróżach proboszcza parafii, który sprawuje opiekę duszpasterską nad 6, 5 tys. parafian wraz z księżmi: Stanisławem Kipigrochem Józefem Boruckim i Andrzejem Chrzanowskim. Organistą w parafii od wielu lat jest Czesław Lis. Swoje domy zlokalizowało na Lisińcu wiele zgromadzeń zakonnych, m.in. siostry karmelitanki, franciszkanki, ksawerianki, dominikanki, michalitki (prowadzą przedszkole i dom dziecka dla dziewcząt), siostry od Aniołów (prowadzą świetlicę dla dzieci, wcześniej parafialną, dom dla pielgrzymów), katarzynki (prowadzą przedszkole), księża Chrystusowcy i marianiści. Wierni parafii organizują się we wspólnotach i stowarzyszeniach katolickich. Istnieje tu Franciszkański Zakon Świeckich, Żywy Różaniec, Akcja Katolicka, Ruch Światło-Życie - gałąź młodzieżowa i rodzinna. Od 2007 r. w parafii przy ul. Dobrzyńskiej znajduje się Centrum Ruchu Światło-Życie Archidiecezji Częstochowskiej. Przez wiele lat w okresie ferii zimowych działała tu świetlica dla dzieci. W okresie letnim organizowane są biegi maryjne i zawody latawcowe, a dzieci wyjeżdżają do ośrodków kolonijnych. Organizowane są także spotkania opłatkowe dla wspólnot modlitewnych. Katechezę w dwóch położonych na terenie parafii szkołach prowadzi ksiądz wikariusz, siostra karmelitanka, siostra katarzynka i katechetka świecka. W parafii posługują siostry od Aniołów.
W maju i sierpniu, w wigilię uroczystości Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, do parafii przybywają pielgrzymi z Ukrainy. W maju dorośli, a w sierpniu z Pielgrzymką Warszawską - dzieci. Mieszkają u rodzin parafii. W lipcu i sierpniu parafia gości pielgrzymów z diecezji zielonogórsko-gorzowskiej. W sierpniu przybywa tu także pielgrzymka młodzieży salezjańskiej. Ale i parafianie pielgrzymują: Zakopane, Kraków, Święty Krzyż, Kalisz, Licheń. Świnice Warckie, Góra św. Anny, Kamień, Opole - to nazwy sanktuariów z ostatnich lat, które odwiedzili wierni lisinieckiej wspólnoty. Wielkim podróżnikiem jest sam Ksiądz Proboszcz, który zwiedził już chyba cały świat, podążając śladami Chrystusa, Apostołów i sanktuariów. To dotykanie miejsc świętych zauważalne jest później w kazaniach, katechezach i w czasie spotkań z wiernymi zaangażowanymi w życie parafialnej wspólnoty.

* * *

Ks. prał. Eugeniusz Wieczorek, proboszcz parafii:

W naszej parafii warta zauważenia jest postawa młodzieży. Rekolekcje młodzieżowe, na które narzeka tak wielu, wypadają tu bardzo dobrze. Uczestniczy w nich większość młodzieży szkół średnich. Godne podkreślenia jest zachowanie młodych, zauważają to rekolekcjoniści: „takiej młodzieży jeszcze nie spotkali” - mówią. Myślę, że to zasługa rodzin i ich przywiązanie do Kościoła. Mieszka tu wiele osób z wyższym wykształceniem: lekarzy, nauczycieli, profesorów. Widzi się ich w kościele, przystępują do sakramentów świętych. Parafianie czują się odpowiedzialni za ojczyznę. Zauważalna jest duża frekwencja uczestniczących w wyborach, a te wybory są zgodne z katolicką nauką Kościoła.

* * *

Matka Boża Lisiniecka

Niedaleko Jasnogórskiej Madonny, w kościele pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła na Lisińcu w Częstochowie Opatrzność Boża umieściła szczególnie czczony przez parafian obraz Matki Bożej Cierpiącej. Motywy artystyczne zawarte w obrazie przenoszą refleksję teologiczną w obszar kenozy, wyniszczenia, redukcji królewskiej godności osobowej Maryi i Jej wielkiej roli w dziele Chrystusa, Kościoła, Polski. Punktem odniesienia istotnych treści obrazu Matki Bożej Bolesnej (zwanej Lisiniecką) jest cierniowa Korona Chrystusa. Maryja pochyla się nad tą koroną, która jak symbol streszcza w sobie całą prawdę o rozmiarach cierpienia Boga Wcielonego.
(K.K.)

* * *

W Roku św. Pawła

Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Częstochowie został wyznaczony przez Księdza Arcybiskupa jako kościół jubileuszowy. Przez cały rok wierni mogli tu uzyskać odpust zupełny. W każdą niedzielę przed Mszą św. o godz. 9 czytane były fragmenty Listów św. Pawła. Po każdej Mszy św. była odmawiana modlitwa jubileuszowa. Tekst modlitwy był także wywieszony w przedsionku kościoła, gdzie dla odwiedzających wystawiony jest klęcznik, przy którym można w skupieniu zmówić modlitwę. W szkołach położonych na trenie parafii: podstawowej i gimnazjum katecheci prowadzili katechezy na temat życia i nauczania św. Pawła, Apostoła Narodów.

* * *

Z parafii pochodzą:

Ks. Kazimierz Najman, ks. Tomasz Wrona, ks. Włodzimierz Cyran, ks. Jarosław Woch, ks. Andrzej Rykała, ks. Tomasz Dyjan, o. Ireneusz Wysokiński OP, o. Robert Makulski OFM