Reklama

90-lecie koronacji Pani Boreckiej

Boreckie sanktuarium i tajemniczy Wizerunek

Niedziela przemyska 33/2009

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Udokumentowany kult maryjny w Borku Starym sięga odległej daty - 1336 r. Za sprawą „cudownego wizerunku”, który być może przywędrował tutaj już pod koniec XIII wieku z pracującymi tutaj karczownikami lasów, okoliczna ludność otrzymywała liczne łaski i doświadczała cudownych uzdrowień. Opodal cudownego źródełka pobudowano drewnianą kapliczkę, w której przechowywano drogocenny obraz. Przed maryjnym wizerunkiem modliła się, zdążając na Ruś w 1387 r., św. królowa Jadwiga Andegaweńska. Wzmożony napływ pątników spowodował wybudowanie na wzgórzu drewnianego kościółka pw. Świętego Krzyża i kaplicy Matki Bożej, a arcybiskup lwowski Jan Rzeszowski dokonał konsekracji obiektów w 1420 r. W kaplicy umieszczono „cudowny wizerunek” poddany uprzednio renowacji, a może skopiowany na nowym podobraziu. W 1487 r. wybudowano następną kaplicę, w której zapragnął być pogrzebany możny rycerz Imbram z żoną. Być może pobożny rycerz ufundował kolejny, nowy wizerunek Pani Boreckiej. Dzisiaj na tym miejscu stoi zbudowana pod koniec XIX wieku kaplica Matki Bożej Bolesnej; w niej to odbyła się 15 sierpnia 1919 r., pierwsza w odrodzonej po zaborach Polsce, koronacja cudownego wizerunku złotymi koronami. Nałożył je na skronie Maryi bp Józef Sebastian Pelczar. We wnętrzu wspomnianej kapliczki znajduje się osobliwy przedmiot - tzw. dzwonek loretański, którego używano, gdy ktoś nie mógł skonać, aby Maryja wyprosiła łaskę szybkiej śmierci. W XVII wieku proboszcz tyczyńskiej parafii, do której przynależało sanktuarium - Maciej Niwicki, sam cudownie uzdrowiony za przyczyną Pani Boreckiej, zapragnął, aby na miejscu tym powstał wspaniały kościół i aby pieczę nad nim sprawowali dominikanie. Władze kościelne z bp. Stanisławem Sarnowskim przychyliły się do prośby Niwickiego, wydając w Brzozowie 10 lutego 1670 r. zgodę na założenie klasztoru. Zaraz też pierwsi zakonnicy przybyli do pobliskiej Kielnarowej. Wkrótce rozpoczęto budowę wspaniałego, barokowego obiektu. Przy wznoszeniu kościoła pracowali architekci: Antonio Bellotti i Maciej Paitner. W latach 1684-1727 powstała wspaniała trójnawowa świątynia z dwoma wieżami na zachodniej fasadzie. Na przedłużeniu naw bocznych znajdują się boczne kaplice. Nawę główną przykrywa sklepienie kolebkowe z lunetami, a w bocznych krzyżowe. Na ścianie południowej znajduje się zegar słoneczny. Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jacka konsekrował 13 maja 1736 r. bp Andrzej Pruski. Wówczas to sprowadzono też do kościoła cudowny wizerunek.
Stoimy przed fasadą główną świątyni. Tu nad wejściem głównym umieszczono figury św. Dominika i św. Franciszka oraz herb dominikanów - łaciński napis „Veritas” (prawda) oraz psa trzymającego przednie łapy na księdze, a w pysku płonącą pochodnię. Dominikanie zwani są bowiem „psami Pańskimi” i jak pies mają towarzyszyć ludziom w ich dolach i niedolach, nieść im płomień wiedzy, a także lizać poranione grzechem dusze.
Po wejściu do świątyni uwagę przykuwa przepiękny barokowy ołtarz główny z przełomu XVII i XVIII wieku, wykonany w Gdańsku z fundacji Józefa Zaręby Skrzyńskiego, podczaszego koronnego, który zapragnął być pochowany w podziemiach kościoła. Jego portret z II poł. XVIII wieku wisi do dzisiaj w zakrystii. Ufundował on także dwa dalsze, boczne obrazy. We wspaniałym czerwono-złoconym ołtarzu umieszczono czczony wizerunek Pani Boreckiej. Obraz o wymiarach 66 cm x 73, 5 cm przedstawia Maryję z Dzieciątkiem w typie Hodegetri, namalowany na desce lipowej. Maryja okryta pięknym maforionem, spiętym pod szyją ozdobną broszą, spod której wystaje czerwona suknia, podtrzymuje Dzieciątko, wskazując na Nie prawą dłonią. Dzieciątko prawą dłonią zdaje się błogosławić modlących się ludzi. Tło wypełniają tłoczone w złotym podkładzie motywy roślinne. Na odwrocie obrazu - co ciekawe - umieszczono podwójny krzyż - którym posługiwali się onegdaj pierwsi Jagiellonowie.
Trzeba sobie zdawać sprawę z tego, że obraz był wielokrotnie odnawiany i przemalowywany i wygląda zapewne trochę inaczej niż w momencie przybycia na boreckie wzgórze. Specjaliści datują podobrazie na XV wiek. W XVII wieku dokonano licznych przemalowań (m.in. twarzy i dłoni) oraz namalowano na odwrocie podwójny krzyż, którym kiedyś posługiwali się pierwsi Jagiellonowie. Przemalunków dokonywano także w XIX i XX wieku. Wizerunek ozdabiały liczne wota, część z nich została zabrana pod koniec XIX wieku przez Austriaków. Cudowny wizerunek zasłaniany jest obrazem Matki Bożej Różańcowej podającej różaniec św. Dominikowi i św. Katarzynie Sieneńskiej. Na szczycie ołtarza znajduje się ciekawy obraz z 1719 r. w kształcie koniczynki, przedstawiający Ukoronowanie Najświętszej Maryi Panny. Po bokach wielkiego ołtarza umieszczono figury św. Dominika trzymającego krzyż i lilię, u stóp którego leży pies. Nad nim umieszczono figurę papieża Piusa V, wyżej dostrzegamy św. Katarzynę ze Sieny z koroną cierniową i krzyżem. Po drugiej stronie ołtarza znajdują się kolejno figury: św. Róży z Limy, św. Jacka, założyciela polskiej prowincji dominikanów oraz św. Tomasza z Akwinu z piórem i budowlą kościoła. Wspomniane, równie piękne boczne ołtarze pochodzą z przełomu XVII i XVIII wieku. W lewym ołtarzu bocznym w polu centralnym ołtarz z obrazem św. Józefa z Dzieciątkiem i figurami św. Agnieszki z Montepulciano, św. Piotra z Werony trzymającego palmę z trzema koronami - symbolem nagrody za męczeństwo, dziewictwo i głoszenie Ewangelii, dalej św. Katarzyna Ricci oraz św. Ludwik, misjonarz z Kolumbii. Prawy boczny ołtarz zawiera obraz św. Wincentego Fereriusza. Nad nim obraz św. Walentego, a w górnej części figura św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Po bokach stoją figury świętych związanych z zakonem dominikańskim: św. Antonina, biskupa florenckiego oraz św. Alberta Wielkiego. Nad nimi odpowiednio: bł. Imelda oraz św. Małgorzata z Węgier. W prezbiterium warto zwrócić również uwagę na monumentalne, osiemnastowieczne obrazy przedstawiające sceny religijne ze św. Janem Chrzcicielem, namalowane przez jednego z braci dominikańskich. Po lewej stronie, w nawie głównej znajduje się ambona z XVII wieku, przeniesiona na obecne miejsce ze starego kościoła. Bogato zdobiona - na szczycie figura Chrystusa, na zaplecku obraz św. Jacka, w dolnej części znajdują się figury czterech Ewangelistów: Mateusz, Łukasz, Jan i Marek.
Nawy boczne kościoła zamknięte są kaplicami. W kaplicy po lewej stronie znajduje się ołtarz Świętego Krzyża z XVII wieku. W polu centralnym znajduje się obraz Ukrzyżowanego Chrystusa z Marią Magdaleną u jego stóp, w typie malarstwa flamandzkiego, a pochodzący z XVII wieku. Po bokach znajdują się figury św. Rocha i św. Sebastiana. W górnej części ołtarza obraz św. Zofii i córki (spersonifikowane jako Wiara, Nadzieja i Miłość). W równoległej kaplicy bocznej znajduje się ołtarz św. Dominika z lilią i książką oraz psem z pochodnią. Obok figury św. Antonina z Florencji oraz św. Róży z Limy. W górnej części popiersie papieża z zakonu dominikańskiego Innocentego V.
Wokół sanktuarium znajdują się dróżki ze stacjami tajemnic różańcowych i drogi krzyżowej. Niedaleko, wokół osiemnastowiecznej kaplicy pw. św. Anny, położony jest cmentarz zakonny, gdzie chowa się zmarłych braci i ojców z zakonu dominikańskiego. W sanktuarium rokrocznie odbywa się w Wigilię Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny 14 sierpnia obrzęd Zaśnięcia i pogrzebu Matki Bożej, które to uroczystości przyciągają na „boreckie wzgórze” rzesze pielgrzymów.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2009-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Rozważania bp. Andrzeja Przybylskiego: Jezus dokonuje cudu uzdrowienia dzięki wierze

2024-06-28 11:39
Córka Jaira, Ilja Riepin, 1871

pl.wikipedia.org

Córka Jaira, Ilja Riepin, 1871

Każda niedziela, każda niedzielna Eucharystia niesie ze sobą przygotowany przez Kościół do rozważań fragment Pisma Świętego – odpowiednio dobrane czytania ze Starego i Nowego Testamentu. Teksty czytań na kolejne niedziele w rozmowie z Aleksandrą Mieczyńską rozważa bp Andrzej Przybylski.

Więcej ...

„Objawienia” w Trevignano nie są nadprzyrodzone

2024-06-27 18:22
Trevignano Romano

Wikipedia/Emo z włoskiej Wikipedii, Creative Common

Trevignano Romano

Stolica Apostolska wypowiedziała się ostatecznie nt. wydarzeń w podrzymskim Trevignano stwierdzając jednoznacznie, że nie mają one charakteru nadprzyrodzonego. Informuje o tym komunikat Dykasterii Nauki Wiary, zgodny z nowymi normami dotyczącymi rozeznawania domniemanych zjawisk nadprzyrodzonych. Decyzja ta oznacza, że do tego miejsca nie można pielgrzymować, sprawować tam sakramentów i prowadzić modlitwy, zarówno publicznej jak i prywatnej.

Więcej ...

Mińsk: nuncjusz apeluje o poszanowanie praw człowieka na Białorusi

2024-06-28 17:45

Adobe Stock

„Modlę się, aby każdy obywatel Białorusi zawsze czuł się wolny i chroniony przed wszelkimi ograniczeniami zewnętrznymi i wewnętrznymi, aby mógł w pełni realizować się w swoim kraju” - stwierdził nuncjusz apostolski na Białorusi, abp Ante Jozić. Uczynił to 27 czerwca wieczorem podczas przyjęcia z okazji kolejnej rocznicy pontyfikatu papieża Franciszka. W watykańskich placówkach dyplomatycznych obchodzi się ją w przeddzień uroczystości świętych Piotra i Pawła.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Nowenna do Przenajdroższej Krwi Chrystusa

Wiara

Nowenna do Przenajdroższej Krwi Chrystusa

Zmiany kapłanów 2024 r.

Kościół

Zmiany kapłanów 2024 r.

Co skłania mnie do podążania za Jezusem?

Wiara

Co skłania mnie do podążania za Jezusem?

Św. Ireneusz, biskup i męczennik

Święci i błogosławieni

Św. Ireneusz, biskup i męczennik

Wakacyjny savoir vivre w Kościele

Niedziela Łódzka

Wakacyjny savoir vivre w Kościele

Oświadczenie rzecznika KEP: ks. Marcin Iżycki zawieszony...

Kościół

Oświadczenie rzecznika KEP: ks. Marcin Iżycki zawieszony...

Trzecia tajemnica fatimska

Wiara

Trzecia tajemnica fatimska

Matka Boża Nieustającej Pomocy – skąd Jej fenomen?

Wiara

Matka Boża Nieustającej Pomocy – skąd Jej fenomen?

Diecezja kielecka: zmiany kapłanów 2024

Kościół

Diecezja kielecka: zmiany kapłanów 2024