Ponad 100 kanonistów z wielu ośrodków akademickich w kraju i z zagranicy spotkało się w Kielcach, aby w dniach 5-7 września br. uczestniczyć w Międzynarodowej Konferencji Naukowej Kanonistów „Przynależność do Kościoła a uczestnictwo wiernych w życiu publicznym”. Obrady kanonistów, z udziałem 9 księży biskupów, odbywały się w Wyższym Seminarium Duchownym w Kielcach. W programie konferencji przewidziano także wspólne sprawowanie Eucharystii oraz zaproponowano zapoznanie się z najciekawszymi zabytkami Kielc i okolicy.

Konferencję otworzyli: biskup kielecki ks. prof. dr hab. Kazimierz Ryczan oraz ks. prof. dr hab. Józef Krukowski - prezes Stowarzyszenia Kanonistów Polskich. Prelegentami i słuchaczami w ramach obrad byli naukowcy m.in. z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Uniwersytetu Śląskiego, Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, Uniwersytetu Opolskiego, Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz pracownicy kurii biskupich i sądów kościelnych, zajmujący się prawem kanonicznym.

Naukowe obrady rozpoczął referat gościa specjalnego - kard. Francesco Coccopalmerio - przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Tekstów Prawnych. W swoim wystąpieniu poruszył on kwestie związane z zagadnieniem wiary jako istotnego elementu przynależności do Kościoła, w świetle prawa kanonicznego i nauczania Soboru Watykańskiego II. W referacie syntetycznie przedstawił proces kształtowania się prawa, jego interpretację w odniesieniu do pojęcia „Ducha Chrystusowego” i budowania „komunii kościelnej”. - Chrzest powoduje wcielenie w Kościół i jest to uwarunkowanie komunii kościelnej - mówił kardynał z Watykanu. Zastanawiał się także, na ile prawdziwe w codziennym życiu chrześcijan jest powyższe twierdzenie, według którego „ochrzczony jest w jedności z Kościołem”, w sytuacji np. popełnienia grzechu ciężkiego.

Z kolei bp prof. dr hab. Kazimierz Ryczan ukazał przynależność wiernych do Kościoła w aspekcie socjologicznym, w odniesieniu do rzeczywistości parafialnej. Określił warunki przynależności do parafii i scharakteryzował ryty, w jakich uczestniczą parafianie, oraz więzi w grupie społecznej, jaką stanowi parafia. Zauważył, że coraz mniej ludzi identyfikuje się z parafiami, choć identyfikują się oni z Kościołem, a niekiedy z duchowieństwem parafialnym. Bp Kazimierz Ryczan podczas konferencji otrzymał tytuł Honorowego Członka Stowarzyszenia Kanonistów Polskich.

Aspekty prawno-teologiczne w zakresie powołania chrześcijan do doskonalenia porządku doczesnego przedstawił ks. prof. dr hab. Józef Krukowski (UKSW/KUL). Wyjaśniał m.in., w jaki sposób postanowienia soborowe przyczyniały się do doskonalenia życia na ziemi oraz w jaki sposób Kodeks Prawa Kanonicznego przewiduje doskonalenie doczesności przez swoich członków.

W trakcie kolejnych wystąpień była m.in. mowa o przynależności wiernych do obrządku, o problemach dotyczących zawarcia małżeństwa kanonicznego ze skutkami cywilnymi, o gwarancji wolności religijnej w życiu publicznym w Konstytucji RP i in. oraz prawie rodziców do religijnego i moralnego wychowania dzieci w szkole publicznej w Polsce.

Podczas dwudniowych obrad zebrani wysłuchali ponad 10 referatów, prezentowanych w ramach 6 sesji. W czasie każdej z sesji jej przewodniczący zachęcali uczestników do podjęcia dyskusji nad referowanymi tematami. Przewodniczącymi poszczególnych sesji byli biskupi: biskup pomocniczy kielecki Marian Florczyk, biskup sandomierski Krzysztof Nitkiewicz, biskup senior diecezji łomżyńskiej Stanisław Stefanek, biskup pomocniczy diecezji lubelskiej Artur Miziński, bp Antoni Dziemianko z Białorusi, biskup piński, oraz bp Marian Buczek z Charkowa na Ukrainie.

Ks. dr Bartłomiej Pieron z Kielc, jeden z organizatorów konferencji, znaczenie kieleckich obrad konferencyjnych upatruje szczególnie w doniosłości i aktualności podjętego tematu. Poprzez przyjęcie sakramentu chrztu św. wierny włączony zostaje do wspólnoty Kościoła, który żyje i funkcjonuje w konkretnej rzeczywistości społeczno-politycznej. - Wierni go tworzący nie tylko powinni być świadomi swoich praw i obowiązków, lecz swoją obecnością, zaangażowaniem, w zależności od pełnionych funkcji i pozycji, są zachęcani do udoskonalania w duchu Ewangelii porządku doczesnego - mówił ks. Pieron. Podkreślał, że wszystkie podjęte i merytorycznie zreferowane tematy stanowią punkt wyjścia do dyskusji nad uświadomieniem zarówno duchownym, jak i wiernym świeckim wspólnej odpowiedzialności za tworzony Kościół. Zwrócił też uwagę na ważne i ciekawie przedstawione tematy dotyczące gwarancji wolności religijnej, zarówno w wymiarze wspólnotowym oraz indywidualnym, a także na podjętą konstruktywną dyskusję dotyczącą prawa rodziców do moralnego i religijnego wychowania dzieci w szkole publicznej.

Wielu uczestników kieleckiej konferencji, m.in. bp Marian Buczek, podkreślało znaczenie i aktualność prezentowanych tematów. Dla przykładu bp Buczek podał wykład ks. prof. dr. hab. Mirosława Sitarza (KUL), który omówił temat: „Obowiązek wiernych do zachowania posłuszeństwa Biskupowi Rzymu i będącym z nim w łączności biskupom”, a także ks. dr. Krzysztofa Nykiela, regensa Penitencjarii Apostolskiej, który pochylił się nad kwestiami związanymi z bolesnym problemem wyłączenia wiernych ze wspólnoty Kościoła.

- To są kluczowe w dzisiejszych czasach zagadnienia, które powinny znaleźć rozwinięcie w pracy duszpasterskiej - powiedział „Niedzieli” bp Marian Buczek. Zwraca też uwagę na element „intencji” wyartykułowanych w referacie gościa z Watykanu oraz satysfakcję z wysłuchania tylu ciekawych zagadnień kanonicznych, a szczególnie mistrza i nestora kanonistów - ks. prof. Józefa Krukowskiego. - To nie jest tak, że zagadnienia prawnicze nie przystają do życia. Dobre rozeznanie teorii, definicji, dekretów, kanonów pozwala na bogatsze czerpanie z dorobku intelektualnego Kościoła - uważa hierarcha.