Poniżej pełny tekst oświadczenia Rady

Według nauczania Kościoła katolickiego, małżeństwo nie jest tylko ludzką instytucją, lecz wyrazem woli Bożej i ma swój początek w akcie stworzenia człowieka. Bóg stworzył człowieka jako mężczyznę i kobietę - jako „męża” i „mężatkę” (tłum. Cylkow; Lepiej oddają to określenia mężczyzny i kobiety w innych językach: np. czeskim: muž i žena czy rosyjskim: mużczina i żenszczina.) - jedno ze względu na drugie (Rdz. 1,27). „Dlatego opuści człowiek ojca i matkę, a połączy się z żoną swoją, i będą dwoje jednym ciałem”. Jedność ciał oznacza intencję prokreacji dla stworzenia rodziny, a także wspólnotę ducha i złączenie osobistych losów. W kulturze judeochrześcijańskiej komplementarność płci i płodność należą więc do samej natury instytucji małżeństwa. Dlatego małżeństwo nie jest dostępne dla osób tej samej płci. Chrystus wyniósł małżeństwo między ochrzczonymi do godności sakramentu. Zaakcentował też jeszcze bardziej oryginalny zamysł Boży, podkreślając nierozerwalność małżeństwa: „Co więc Bóg złączył, niech człowiek nie rozdziela” (Mt 19,6).

Małżeństwo jest otwarte na życie, co wyraża się zarówno w rodzicielstwie, jak też w innych formach budowania rodziny, np. przez adopcję. Stały związek rodzicielski kobiety i mężczyzny jest społecznym faktem, któremu kultura ludzka nadaje jedynie wtórnie pewne ramy prawne. Normy prawne rozpoznają i porządkują instytucję małżeństwa, ale nie kreują jej, tak jak wielu innych instytucji (np. własność, nieruchomość, pieniądz, czy sprzedaż).

W ciągle aktualnych „Uwagach dotyczących projektów legalizacji związków między osobami homoseksualnymi” Kongregacji Nauki Wiary z 3 czerwca 2003 r. czytamy: „Prawa cywilne są zasadami ukierunkowującymi życie człowieka w łonie społeczności, ku dobru albo ku złu. «Odgrywają rolę bardzo ważną, a czasem decydującą w procesie kształtowania określonej mentalności i obyczaju» (Jan Paweł II, Encyklika Evangelium vitae, 25 marca 1995, n. 90.). Formy życia i wzory w nich wyrażone nie tylko kształtują zewnętrznie życie społeczne, ale prowadzą do modyfikowania w nowych pokoleniach zrozumienia i oceny zachowań. Zalegalizowanie związków homoseksualnych powodowałoby zatem przysłonięcie niektórych fundamentalnych wartości moralnych i dewaluację instytucji małżeństwa.”

Zasady postępowania, zwłaszcza moralne, w sferze rodzinnej stanowią podstawę kultury społecznej, ponieważ służą zapewnieniu istnienia społeczeństwa teraz i w przyszłości. Prawo rodzinne w każdym kraju, reguluje sferę zjawisk rodzinnych, rodzicielskich i opiekuńczych w sposób odzwierciedlający kulturowy rozwój danej społeczności, czego podstawą jest instytucja małżeństwa. Reguluje ono nie tylko prawa i obowiązki małżonków, ale i kwestie możliwości jego zawarcia oraz przeszkody małżeńskie (wiek, bigamia, bliskie pokrewieństwo lub powinowactwo, stosunek adopcji, rozwój umysłowy, zdolność do czynności prawnych). Instytucja małżeństwa pozostaje też w ścisłym i skomplikowanym związku z problematyką wychowania dziecka, jego pochodzenia i alimentacji. Konstytucja Rzeczypospolitej, wiążąc małżeństwo z rodzicielstwem i rodziną, akcentuje potrzebę preferencyjnego zaangażowania się państwa w tworzenie i utrzymywanie instytucji małżeństwa. Korzystanie z wielu świadczeń, a nawet przywilejów niedostępnych dla innych związków społecznych, wynika ściśle z ponoszonego przez małżonków wielkiego trudu wychowania dzieci.

W ostatnich dekadach obserwujemy próby zmierzające do zrównania prawnej regulacji odniesień rodzinnych z regulacją odniesień osobistych nie mającymi tego charakteru. Jako koronny argument powołuje się potrzebę równej ochrony praw osobistych i praw człowieka. Projektowana nowa regulacja określana jest mianem związku partnerskiego i dotyczyć ma po pierwsze związków, które od dawna określane są w polskiej nomenklaturze prawnej mianem konkubinatu, jako mającego cechy stałości, opartego na współżyciu stron związku kobiety i mężczyzny. Jednak, po drugie, instytucja związku partnerskiego stanowić ma jednocześnie ramy prawne dla związków dwóch osób tej samej płci.

W tej mierze uwzględnić trzeba wspomniane powyżej stanowisko Kongregacji Nauki Wiary, wskazujące, że „szacunek dla osób homoseksualnych nie może w żadnym wypadku prowadzić do aprobowania zachowania homoseksualnego albo do zalegalizowania związków homoseksualnych”.

Instytucję związku partnerskiego dzieli się według kryterium prawnej kwalifikacji na zarejestrowane prawnie związki partnerskie albo te, których nie zarejestrowano ( tzw. „de facto partnership”). Instytucja zarejestrowanego związku partnerskiego została w niektórych krajach wprowadzona najpierw tylko w odniesieniu do zarejestrowanych konkubinatów, ale następnie rozszerzono ją na związki osób tej samej płci z pominięciem fundamentalnej różnicy pomiędzy konkubinatem a związkiem osób tej samej płci. Tylko konkubinat może bowiem w wyniku urodzenia się wspólnego dziecka przekształcić się w rodzinę; co więcej w praktyce społecznej doprowadziło to w ostatnich latach do znacznego zwiększenia liczby dzieci urodzonych poza małżeństwem.

Dążąc do osiągalnego uporządkowania życia społecznego, system prawny uwzględnia zakwalifikowanie każdego obywatela tylko do jednej z dwóch płci. Zapewnia to klarowność i bezpieczeństwo sytuacji społecznej oraz psychicznej każdego człowieka, zakreślając zarazem jednoznacznie granice ochrony jego prywatności. Dotyczy to także małej grupy osób, u których występuje zjawisko niejednoznaczności w odniesieniu do cech, pozwalających na przypisanie do jednej z dwóch płci, a przesądzające jest wówczas stanowisko specjalistów z szerokiego zakresu nauk medycznych.

Wnioski

Próby zrównania związków partnerskich z małżeństwem zawieranym z intencją założenia rodziny wykazują pewne zagubienie, a nawet zaplątanie kategorialne i logiczne w odniesieniu do ochrony różnych dóbr osobistych i zrozumienia ich natury oraz zakresu, zwłaszcza wolności, prywatności czy rodzinności. Próby te noszą cechy ideologizacji prawa rodzinnego.

Warto zauważyć, że polski porządek prawny przewiduje od wielu lat, także w odniesieniu do niemałżeńskich związków, podstawowe formy ochrony ich praw zarówno osobistych jak i majątkowych, co daje także ochronę związkom osób tej samej płci.

Prawo rodzinne, a zwłaszcza instytucja małżeństwa reguluje w bardzo złożony sposób najbardziej skomplikowaną sferę ludzkiej egzystencji i należy zdecydowanie przeciwdziałać podejmowaniu eksperymentów na tym polu. Skutków tych rewolucyjnych zmian zdają się zupełnie nie ogarniać sami ich twórcy, stwarzając przez to zagrożenie rozmycia istotnych fundamentów funkcjonowania społeczeństwa i państwa.

Poznań 03.02.2025

Podpisali: dr hab. med. Szczepan Cofta, ks. prał. dr Paweł Deskur (sekretarz), prof. dr hab. med. Janusz Gadzinowski, prof. dr hab. Anna Grzegorczyk, prof. dr hab. Tomasz Jasiński, prof. dr. hab. inż. Tomasz Łodygowski, prof. dr hab. Roman Słowiński, prof. dr hab. Tomasz Sokołowski, prof. dr hab. Tomasz Szwaczkowski, dyr. Przemysław Terlecki, prof. dr hab. Jan Węglarz (przewodniczący).