Reklama

Kościół nad Odrą i Bałtykiem

Naukowe wspomnienie w roku jubileuszowym

Ks. dr hab. prof. US Grzegorz Wejman zaprezentował książkę pt. „Dzieje Kościoła katolickiego
na Pomorzu Zachodnim”

Marcin Manowski

Ks. dr hab. prof. US Grzegorz Wejman zaprezentował książkę pt. „Dzieje Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim”

9 listopada 2016 r. na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Szczecińskiego odbyła się II konferencja naukowa poświęcona historii Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim w latach 1956-1972

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Pierwsze tego typu spotkanie naukowców zajmujących się tą tematyką miało miejsce w wigilię odprawienia przez ks. Floriana Berlika TChr pierwszej po wojnie Mszy św. w Szczecinie. Wówczas konferencja uświetniła 70. rocznicę tamtego wydarzenia, które miało miejsce 6 maja 1945 r. Ponad rok temu dyskutowano o trudnym okresie lat 1945-56. Omawiano powstanie struktur kościelnych na Ziemiach Zachodnich po 1945 r. i rozmaite trudności w pracy duszpasterskiej, z którymi borykali się duchowni i wierni świeccy, szczególnie w czasach stalinowskich. Owocem tamtego dyskursu będzie pierwszy tom studiów nad Kościołem na Pomorzu Zachodnim, który ukaże się do końca bieżącego roku. W tym roku powodów dla kontynuowania tematu dziejów Kościoła na tzw. Ziemiach Odzyskanych było kilka. Przede wszystkim rocznicowe. W skali ogólnokrajowej jest to 1050. rocznica Chrztu Polski, 50. rocznica obchodów Millennium, 60. rocznica Jasnogórskich Ślubów Narodu oraz 60. rocznica zwolnienia z internowania prymasa Polski kard. Stefana Wyszyńskiego. W te wydarzenia ogólnopolskie wpisują się wspomnienia o charakterze regionalnym. Uroczystości milenijne w Gorzowie Wlkp., ówczesnym centrum życia religijnego na Pomorzu i ziemi lubuskiej, miały miejsce 6 listopada 1966 r. Natomiast uroczyste „Te Deum” w kościele św. Jana Ewangelisty w Szczecinie odśpiewano 5 listopada. Organizatorom konferencji przyświecały również cele naukowe. Chodziło przede wszystkim o to, aby podsumować dotychczasowy stan badań i poruszyć tematy dotychczas mniej znane. Dolną datę konferencji wyznaczają zmiany polityczne, do jakich doszło w 1956 r. W ich wyniku I sekretarzem KC PZPR został Władysław Gomułka, a w relacjach państwo-Kościół nastał dwuletni okres normalizacji. Końcową datę wyznacza podział dużej administracji apostolskiej w Gorzowie Wlkp. na trzy mniejsze diecezje: gorzowską, szczecińsko-kamieńską i koszalińsko-kołobrzeską, który w 1972 r. został dokonany bullą „Episcoporum Poloniae coetus”.

Reklama

Otwarcia konferencji dokonali: abp prof. dr hab. Andrzej Dzięga, metropolita szczecińsko-kamieński, oraz dr Paweł Skubisz, dyrektor szczecińskiego Oddziału IPN. Z kolei ks. dr hab. prof. US Grzegorz Wejman zaprezentował zebranym pierwszy tom „Dziejów Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim”, który obejmuje lata 1945-56. Jak już zostało to wspomniane na wstępie, będzie on dostępny na przełomie listopada i grudnia br.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Całość konferencji została podzielona na pięć sesji. Jako pierwszy głos zabrał prof. dr hab. Ryszard Gryz z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, który omówił „Stosunki państwo-Kościół w latach 1956-72”. Po nim dr Rafał Łatka z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie ukazał prymasa Stefana Wyszyńskiego w politycznej rzeczywistości doby Władysława Gomułki. O recepcji Soboru Watykańskiego II w Polsce ciekawie wypowiedział się dr Michał Białkowski, reprezentujący Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Zwieńczeniem pierwszej sesji była relacja dr. hab. prof. US Tomasza Sikorskiego na temat środowiska katolików świeckich w latach 1956-72. W dalszej części sympozjum ks. dr hab. prof. US Grzegorz Wejman zaprezentował organizację Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim w latach 1956-72; dr Zbigniew Stanuch (IPN Szczecin) skupił się na polityce wyznaniowej władz państwowych PRL wobec biskupów gorzowskich – Wilhelma Pluty, Jerzego Stroby i Ignacego Jeża; dr Katarzyna Lemek podzieliła się wiedzą na temat nauczania religii w punktach katechetycznych, a ks. dr Robert Masalski (Archiwum Archidiecezjalne w Szczecinie) ukazał posługę dobroczynną Kościoła w omawianym okresie. Zebrani w auli Wydziału Teologicznego słuchacze mogli również wysłuchać wystąpień: ks. prof. dr. hab. Dominika Zamiatały CMF z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie na temat zgromadzeń zakonnych; ks. prof. dr. hab. Bernarda Kołodzieja TChr z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu o działalności Chrystusowców na Pomorzu Zachodnim; dr. Roberta Kolasy o trudnych relacjach pomiędzy władzami partyjno-miejskimi a Kościołem w Pile. Ks. dr Adrian Put przedstawił stosunek Kościoła rzymskokatolickiego do innych Kościołów i wspólnot kościelnych na Pomorzu Zachodnim. O duszpasterstwie akademickim w Szczecinie mówiła Zofia Fenrych (IPN Szczecin); dr Michał Siedziako (IPN Szczecin) wygłosił referat o Klubie Inteligencji Katolickiej w Szczecinie w 1957 r., a dr Janusz Gierlasiński z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu zreferował losy zniszczonych świątyń na Pomorzu Zachodnim.

Reklama

Cała konferencja została tak pomyślana, aby punkt wyjścia w temacie konferencji stanowiły ogólne syntezy historii Kościoła w Polsce i żeby w dalszej kolejności poprzez syntetyczne omówienie relacji władz z Kościołem na Pomorzu Zachodnim przejść do zagadnień bardziej szczegółowych o charakterze problemowym. W ten sposób nadano szczecińskiemu sympozjum jasną i czytelną strukturę. Zgromadzeni w auli słuchacze wysłuchali wielu ciekawych referatów. Ich obecność najlepiej świadczyła o potrzebie przybliżania społeczeństwu tematów związanych z Kościołem na Ziemiach Zachodnich. Niewątpliwym atutem konferencji był udział w niej wielu naukowców z różnych ośrodków naukowych w Polsce, co na pewno podniosło jej rangę. Zasadniczy wniosek jaki wypływa z drugiego sympozjum jest taki, że w tych trudnych latach konfrontacji pomiędzy państwem a Kościołem to Kościół okazał się zwycięski. Biskupi gorzowscy przetrwali w jedności trudny czas ataków ze strony władz lokalnych i bezpieki. Gdy w 1972 r. Wilhelm Pluta został biskupem diecezji gorzowskiej, Jerzy Stroba biskupem diecezji szczecińsko-kamieńskiej, a Ignacy Jeż biskupem diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej, Władysława Gomułki nie było już u władzy.

Organizatorzy konferencji planują wydanie w przyszłym roku wszystkich referatów w postaci drugiego tomu „Dziejów Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim”.

Podziel się:

Oceń:

0 0
2016-11-23 13:09

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

W trosce o rodzinę

Niedziela sosnowiecka 11/2017, str. 7

Jarosław Ciszek

Więcej ...

Nowi kanonicy

2024-03-28 12:00

Karol Porwich/Niedziela

Podczas Mszy Krzyżma bp Tadeusz wręczył nominacje i odznaczenia kapłanom diecezji.

Więcej ...

Rozważania na Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego: szatan połknął haczyk

2024-03-28 23:26

Materiał prasowy

Jak wygląda walka dobra ze złem na zupełnie innym, nieuchwytnym poziomie? Jak to możliwe, że szatan, będący ucieleśnieniem zła, może zostać oszukany i pokonany przez dobro?

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Triduum Paschalne - trzy najważniejsze dni w roku

Triduum Paschalne - trzy najważniejsze dni w roku

Przerażające dane: 1937 osób między 15. a 17. rokiem...

Wiadomości

Przerażające dane: 1937 osób między 15. a 17. rokiem...

Sercanie: niepokoją nas doniesienia o sposobie prowadzenia...

Sercanie: niepokoją nas doniesienia o sposobie prowadzenia...

Tajemnica Wielkiego Czwartku wciąga nas w przepastną...

Wiara

Tajemnica Wielkiego Czwartku wciąga nas w przepastną...

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę,...

Kościół

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę,...

Jak przeżywać Wielki Tydzień?

Wiara

Jak przeżywać Wielki Tydzień?

Abp Galbas: Mówienie, że diecezja sosnowiecka jest...

Kościół

Abp Galbas: Mówienie, że diecezja sosnowiecka jest...

Przewodniczący KEP: rozpoczynamy dziewięcioletnią...

Kościół

Przewodniczący KEP: rozpoczynamy dziewięcioletnią...

Świadectwo Abby Johnson: to, że zobaczyłam aborcję na...

Wiara

Świadectwo Abby Johnson: to, że zobaczyłam aborcję na...