Reklama

Nowy Testament w postach

Niedziela warszawska 12/2003

W niektórych krajach Europy Zachodniej rok 2003 został ogłoszony Rokiem Biblii. Organizuje się w związku z tym różne imprezy, spotkania ekumeniczne, godziny i niedziele biblijne, a wszystko po to, żeby utwierdzić ludzi wierzących w przekonaniu, że Biblia to naprawdę księga naszej wiary i moralności i że bez zapoznania się z nią nie można być chrześcijaninem. Nic tedy dziwnego, że przeżywaniu tego Roku Pisma Świętego towarzyszą, zwłaszcza w mediach, ciągłe odwoływania się do Biblii i odczytywanie poprzez jej pryzmat realiów naszego codziennego życia.
Wyrazem włączania się w te europejskie obchody Roku Pisma Świętego niech też będzie niniejsze spojrzenie oczyma autorów natchnionych Nowego Testamentu na praktykę postu.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

1. Przy lekturze tekstów nowotestamentalnych uderza przede wszystkim bardzo krytyczne odnoszenie się Jezusa do atmosfery, w jakiej kiedyś pielęgnowano praktyki postu. Oto, co czytamy na przykład u Mt 6, 16: "Kiedy pościcie, nie bądźcie smutni jak obłudnicy, którzy przybierają smutny wygląd po to, by ludzie wiedzieli, że oni poszczą". Na coś innego, ale w tonacji równie krytycznej zwraca Jezus uwagę przy innej okazji. Tak mówi: "Czy goście na uczcie godowej mogą pościć, gdy jeszcze jest z nimi pan młody?" (Mk 2, 19). Okazuje się, że takim krytykowanym przez Jezusa praktykom postu oddawali się nie tylko ludzie Starego Prawa, a zwłaszcza faryzeusze, lecz także uczniowie Jana Chrzciciela. Nic tedy dziwnego, że faryzeusze pytali pewnego dnia:, "Dlaczego uczniowie Jana poszczą często i odprawiają różne modły podobnie zresztą jak uczniowie faryzeuszów, a twoi jedzą i piją?" (Łk 5, 33).
Krytyczny stosunek Jezusa do starotestamentalnych praktyk postu ma swoje uzasadnienie w tym, że poszczący wykorzystywali je do obłudnego prezentowania swojej rzekomej pobożności. Jezus wyraźnie mówi o takich: "przybierają smutny wygląd po to, by ludzie widzieli, że oni poszczą". To chyba ta sama kategoria ludzi, których reprezentant tak oto modlił się pewnego dnia w świątyni: "Boże, dziękuję Ci, że nie jestem jak inni ludzie: jak złodzieje, nieuczciwi, cudzołożnicy (...) Poszczę dwa razy w tygodniu, oddaję dziesięcinę ze wszystkiego, co mam" (Łk 18, 11). Jest to bardzo niewłaściwy stosunek do Pana Boga i wręcz odrażający sposób traktowania pobożnych praktyk. W takiej atmosferze, przy takich założeniach nie można pościć. Stąd ten krytyczny stosunek Jezusa do postów uprawianych przez ludzi spoza kręgów Jego uczniów. Zresztą już w Starym Testamencie nie brak aż nazbyt surowych osądów takiej pobożności. Oto, co mówi Jahwe ustami proroka Izajasza: "Po cóż mi wasze niezliczone ofiary (...) Przesyt czuję od całopaleń kozłów i od obfitości tłuszczu upasionych wołów. Odrazą Mnie napełnia krew osłów i baranów (...) Przestańcie mi już przynosić te niepotrzebne dary, gdyż ich dym napełnia Mnie odrazą" (Iz 1, 11-13).

Reklama

2. Odniósłszy się tak krytycznie do poszczenia w atmosferze, udawanego zresztą, smutku, Jezus sam przekazuje pozytywne pouczenia na temat zachowań i wyglądu poszczącego. Tak mówi: "Ty zaś, gdy pościsz, namaść sobie głowę i umyj twarz, ażeby twój post był widziany nie przez ludzi, lecz przez Ojca twego, który jest tam, w ukryciu i który widzi to, co ukryte" (Mt 6, 17n). Wzmianka "namaszczenia głowy" i "ukrycia twarzy" jest, być może, antytetyczną aluzją do starotestamentalnego zwyczaju posypywania głowy popiołem na czas szczególnej pokuty, której część stanowiły także posty. Czytamy w Księdze Judyty: "Wszyscy mieszkańcy Jerozolimy, ich żony i dzieci (...) posypywali sobie głowy popiołem i przywdziewali szaty pokutne" (4, 11); nieco dalej: "Tymczasem Judyta rzuciła się na ziemię, posypała sobie głowę popiołem ..." (9, 1); jeszcze dokładniej wygląd osoby pokutującej opisuje Księga Estery: "Strach przed śmiercią ogarnął także królową Esterę, która również zaczęła szukać ratunku u Pana. Zdjęła z siebie swoje kosztowne suknie i przyodziała się w szaty z dnia ucisku i żałoby. Nie używała już więcej drogich wonności, tylko popiołem i pyłem posypywała swoją głowę. Przestała się troszczyć zupełnie o swoje ciało a jej włosy nie były już pięknie ułożone, lecz spadały bezładnie na ramiona" (4, 17k).

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

3. Z wypowiedzi samego Jezusa wynika, iż ludzie Starego Prawa byli przekonani, że za przestrzeganie postów przewidzianych Prawem, samo Prawo zagwarantuje im też wieczne zbawienie. Otóż nic bardziej błędnego. Dzieło zbawienia dokonuje się przez Jezusa Chrystusa, którego obecność na ziemi żyjących wtedy ludzi powinna była napełniać prawdziwą radością. Jezus mówi, co prawda, przez przypowieści, ale bardzo wyraźnie: "Czyż goście na uczcie godowej mogą pościć, gdy jeszcze jest z nimi Pan młody? Nie mogą pościć, jak długo jest z nimi pan młody" (Mk 2, 19).

Reklama

4. Dobrze pojmowany post jest też pewną postacią dość specyficznej, ale rzeczywistej ofiary. To dobrowolna rezygnacja z osobistych upodobań, przyjemności zarówno fizycznych jak i duchowych. Otóż prawdziwej ofiary nie powinno się składać w atmosferze smutku, przygnębienia, bo przez to traciłaby ona charakter swej dobrowolności; byłaby niejako wymuszona a taki dar chyba nigdy nie sprawia przyjemności obdarowywanemu. Nie byłaby to ofiara Bogu miła; nie byłaby w ogóle ofiarą, lecz prawie siłą wydobytą daniną. Nasze posty nie mogą mieć takiego charakteru.
Chrześcijańskie praktyki postne pozostają też w ścisłym związku z cierpieniem Jezusa. Nasze posty mają, choć w pewnym stopniu, przynosić ulgę Zbawicielowi w Jego cierpieniach. Z radością tedy, ochoczo zgłaszamy naszą chęć współniesienia Chrystusowego Krzyża. Winniśmy to czynić inaczej niż Szymon Cyrenejczyk, o którym Ewangelista mówi: "Zmusili przechodzącego przypadkiem - wracał z pola - niejakiego Szymona z Cyreny..., żeby niósł Jego krzyż" (Mk 15, 21). Współczucie wymuszone, okazywane ze smutkiem przestaje chyba przynosić ulgę. Doznający takiego współczucia gotów byłby chyba z niego zrezygnować.

5. Na uwagę zasługuje jeden bardzo szczególny, też wspomniany w Nowym Testamencie, rodzaj postu. Jest to post poprzedzający obrzęd ustanowienia pewnego urzędu i przekazania określonej władzy. I tak czytamy na przykład w Dz 14, 23: "W każdym Kościele, modląc się i poszcząc, ustanawiali również starszych, polecając ich równocześnie łaskawości Pana". A nieco wcześniej w tych samych Dziejach Apostolskich Łukasz to notuje: "Pewnego razu, gdy odprawiali publicznie nabożeństwo i pościli, Duch Święty powiedział im tak: Zostawcie mi już Barnabę i Szawła, by mogli się poświęcić sprawie, do której ich powołałem" (Dz 13, 2). Ujawnia się w tych obrzędach chyba jeszcze jedna funkcja postu: ma on ułatwiać możliwość lepszego skoncentrowania myśli i wyobraźni ludzkiej; wyciszenia się wewnętrznego, żeby można było lepiej, dokładniej usłyszeć głos Boga. Chodzi, bowiem o sytuacje, w których usłyszenie głosu samego Boga jest szczególnie pożądane. Jest to zatem czas rezygnacji z różnych zajęć powodujących duchowe rozproszenie, czas powstrzymania się od pracochłonnego przygotowywania bardziej wyszukanych posiłków. Wszystko po to, żeby dobrze wybrać, żeby podjąć słuszną decyzję.
Posty mają ułatwiać koncentrację, także te nasze dzisiejsze posty. Mają nam umożliwiać oddanie się zadumie nad tym, jak i po co żyjemy.

Podziel się:

Oceń:

+1 0
2003-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Dziś jest tylko jeden plan: krzyż

Didgeman/pixabay.com

Rozważania do Ewangelii J 18, 1 – 19, 42.

Więcej ...

Franciszek podczas Mszy Krzyżma do kapłanów: musimy być wolni od surowości i oskarżeń, od egoizmu i ambicji!

2024-03-28 10:38

PAP/EPA/GIUSEPPE LAMI

Do postrzegania życia i powołania w perspektywie całej przeszłości i przyszłości oraz odkrycia na nowo potrzeby adoracji i bezinteresownej, spokojnej i przedłużonej modlitwy serca - zachęcił Franciszek w Wielki Czwartek podczas Mszy Krzyżma w watykańskiej Bazylice św. Piotra. Papież wskazał na potrzebę skruchy, która jest nie tyle owocem naszej sprawności, lecz łaską i jako taka musi być wyproszona na modlitwie.

Więcej ...

Za mały mój rozum na tę Tajemnicę, milknę, by kontemplować

2024-03-29 06:20

Adobe. Stock

W czasie Wielkiego Postu warto zatroszczyć się o szczególny czas z Panem Bogiem. Rozważania, które proponujemy na ten okres pomogą Ci znaleźć chwilę na refleksję w codziennym zabieganiu. To doskonała inspiracja i pomoc w przeżywaniu szczególnego czasu przechodzenia razem z Chrystusem ze śmierci do życia.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Przerażające dane: 1937 osób między 15. a 17. rokiem...

Wiadomości

Przerażające dane: 1937 osób między 15. a 17. rokiem...

Dziś Wielki Czwartek – początek Triduum Paschalnego

Kościół

Dziś Wielki Czwartek – początek Triduum Paschalnego

Triduum Paschalne - trzy najważniejsze dni w roku

Triduum Paschalne - trzy najważniejsze dni w roku

Tajemnica Wielkiego Czwartku wciąga nas w przepastną...

Wiara

Tajemnica Wielkiego Czwartku wciąga nas w przepastną...

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę,...

Kościół

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę,...

Jak przeżywać Wielki Tydzień?

Wiara

Jak przeżywać Wielki Tydzień?

Abp Galbas: Mówienie, że diecezja sosnowiecka jest...

Kościół

Abp Galbas: Mówienie, że diecezja sosnowiecka jest...

Świadectwo Abby Johnson: to, że zobaczyłam aborcję na...

Wiara

Świadectwo Abby Johnson: to, że zobaczyłam aborcję na...

Komisja Liturgiczna: apel do kapłanów o wygłaszanie...

Kościół

Komisja Liturgiczna: apel do kapłanów o wygłaszanie...