Wspólny koncert chóru i orkiestry w ramach projektu „Przestrzeń otwarta dla muzyki” oparty był na utworach, które miały szczególny wydźwięk historyczny, społeczny i religijny na przestrzeni ostatniego stulecia, m.in. „Ojcze nasz” i „Videhumilitatem” St. Moniuszki, „Ecce sacerdosmagnus” J. B. Singenbergera oraz „Aveverum” W. A. Mozarta czy „Alleluja” z oratorium „Mesjasz” G. F. Händla. W drugiej odsłonie koncertu usłyszeliśmy utwory o tematyce patriotycznej, takie jak: „Gaude Mater Polonia”, „Rota” F. Nowowiejskiego czy polonezy „Pożegnanie Ojczyzny” M. K. Ogińskiego i „Wyleć, orle” O. M. Żukowskiego. Przy pulpicie dyrygenckim stanął ks. prał. dr Mieczysław Gniady. Koncert rozpoczął się słowem powitalnym Roberta Chomy, prezydenta miasta, który wyraził radość, że może uczestniczyć w tym podniosłym wydarzeniu.

Ponad śmierć

Refleksje poetyckie na tę okazję przygotował redaktor naczelny „Niedzieli Przemyskiej” ks. prał. Zbigniew Suchy. W swoich wierszach ukazał, że istnieją wartości, dla których można poświęcić wszystko, nawet życie. Ukazał bohaterów, którzy potrafili znosić tortury, nie wydawszy przyjaciół. Warto pochylić się jeszcze raz nad wzruszającą opowieścią o jednym z nich – ppłk. Łukaszu Cieplińskim.

Było ciemno
Mimo to zobaczyła go
Za kratami
Ale w pełnym blasku
Czarne noce
Beznadziejne dni
Zabiły siłę erosa
Potęga agape
Pozwalała przemierzać
Beznadzieję i chłód
Ale teraz jej ciałem wstrząsnął
dreszcz
Z głębi trzewi
Jak pegaz wyleciał on – eros.
Tak chciała znów poczuć
ciepło jego ciała
Delikatność pieszczot
Chwyciła się zimnych krat on
dotknął opuszków jej palców
Bo tyle mogli
Mieć dla siebie
Czuł tętniącą krew
Nie pozostał obojętny
Wzruszył się
Tak dawno już tego nie robił
Zebrał się w sobie
I zaczął mówić
Kochanie
To już ostatnie godziny
Wkrótce skończy się mój czas
I wkroczę w ziemię bezczasu
I bez bólu wyszeptała
Tak – musisz być dzielna
Wiem że pochowają mnie
W jakimś rowie
Wierzę że po latach ktoś mnie
odnajdzie
Medalik w zmurszałej czaszce
pamiętaj
To moje DNA
Po tym mnie poznasz
Powiedz Andrzejkowi
Że nie mogłem żyć inaczej
I o medaliku
Może on doczeka
I wychowaj go
Wiem że to zrobisz
By on też nie mógł żyć inaczej

Antrakt

Na kilka dni przed wykonaniem wyroku przesłał ostatni gryps: „Kochana Wisiu! Jeszcze żyję, chociaż są to prawdopodobnie już ostatnie dla mnie dni. Siedzę z oficerem gestapo. Oni otrzymują listy, a ja nie. A tak bardzo chciałbym otrzymać chociaż parę słów Twoją ręką napisanych (...). Ten ból składam u stóp Boga i Polski (...). Bogu dziękuję za to, że mogę umierać za Jego wiarę świętą, za moją Ojczyznę i za to, że dał mi taką żonę i wielkie szczęście rodzinne”.

1 marca 1951 r. rankiem został wraz w sześcioma kolegami wyprowadzony na rozstrzelanie. Po drodze zachwiał, się, jakby upadł. Błyskawicznie z więziennego trepa wyjął medalik i włożył go do ust. Nikt tego nie widział.

Epilog

Huk
Po schodach w głębię
kazamatów
Słychać łoskot spadającego
martwego ciała
Jego łoskot wystukuje pieśń
Będą cię szkalować
Krzywdzić twoją rodzinę
Ale Ja jestem Twoim
pasterzem
Głuchy łoskot
Ciało dotknęło posadzki
W ciszy dał się słyszeć
Jakby głos – pytanie
Z radości bezczasu
Pytam ciebie Polaku
Jakie jest twoje DNA?

Przekaz pokoleń

Mogliśmy też posłuchać 12-letniego przemyślanina Aleksandra Zarębińskiego, który zaprezentował swój niezwykle dojrzały wiersz pt. „Ojczyzna”, włączony do współczesnych zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego. Na zakończenie głos zabrał żołnierz Szarych Szeregów i Armii Krajowej pan Leszek Włodek, który na ręce młodego Aleksandra przekazał memoriał dla młodzieży – opaskę żołnierza walczącego Armii Krajowej.

Serdeczne słowa podziękowania dla wykonawców i uczestników koncertu przekazał metropolita przemyski abp Adam Szal. Wskazał na podobieństwo postawy abp. Tokarczuka z jego patronem św. Ignacym Antiocheńskim, który wprost prosił swoich wiernych, by pozwolili mu spełnić się w męczeństwie. Abp Ignacy Tokarczuk również, zwłaszcza pod koniec życia, wspominał chwile, w których gotów był na śmierć z ręki „nieznanych sprawców”, a jednak nie cofnął się z obranej drogi. 3 września 2012 r. odbierał w Przemyślu nagrodę „Świadka Historii” i przekazał nam pewnego rodzaju testament: „Róbcie wszystko, żeby Polska, Ojczyzna nasza jednoczyła się coraz bardziej, mimo trudności i przeszkód. One są, ale niech nam przyświeca ta idea równości i sprawiedliwości społecznej, która musi zapanować nad zagrożeniami”. Te słowa są ciągle aktualne.

Koncert prowadził red. Grzegorz Boratyn z TVP Rzeszów.