Większość z nich powołanie misyjne odkryło bardzo wcześnie. Przypadek s. Janiny Samolewicz ze Zgromadzenia Sióstr Służebnic Jezusa w Eucharystii, zwanych popularnie eucharystkami, świadczy o tym, że na posługę misyjną nigdy nie jest za późno. Bóg może się upomnieć o człowieka nawet wówczas, gdy zbliża się on do emerytury albo nawet zaczyna korzystać z jej dobrodziejstw. Tak było w przypadku ks. Józefa Zyzaka z diecezji tarnowskiej, który nazywa siebie „misjonarzem ostatniej godziny”, bo wyjechał do Boliwii w wieku 72 lat.

Na Kubę, do ludzi głodnych Boga

S. Janina Samolewicz wie, co to znaczy być z dala od ojczyzny. Siostra, która jest w zgromadzeniu eucharystek od 1967 r., pracowała bowiem na Syberii i w Wilnie.

O misjach na Kubie zaczęła myśleć stosunkowo niedawno. Na pytanie, skąd się wzięło u niej powołanie misyjne, odpowiada: – A skąd może pochodzić, jak nie z Ducha Świętego? I dodaje: – Z mojej strony była to tylko odpowiedź „tak” na potrzeby Kościoła.

Te potrzeby s. Janina dostrzegła na dalekiej Kubie. W 2012 r. uczestniczyła w zjeździe referentów misyjnych w Niepokalanowie. Jej uwagę zwrócił obecny tam ksiądz „z innej niż nasza kultury”, którym okazał się dyrektor Papieskich Dzieł Misyjnych na Kubie ks. Castor José Alvarez Devesa. Opowiadał on o wspaniałym kapłanie z Polski, który porwał ludzi ku Matce Bożej. Ks. Devesa przekazał też prośbę kubańskich biskupów o misjonarzy. – Od tego czasu byłam modlitwą na Kubie, zawierzałam Panu Bogu pracę misyjną w tym kraju – wspomina s. Janina.

Pięć lat później eucharystka uczestniczyła w podobnym zjeździe. Dowiedziała się wówczas, że byli w Polsce biskupi z Kuby z prośbą o misjonarzy, w tym o siostry zakonne z Polski. Argumentowali, że Polacy najlepiej rozumieją Kubańczyków, gdyż sami przeszli doświadczenie ateizacji.

– To podziałało jak ocknienie, choć wydawało się nierealne. Misja na Kubie nie jest w możliwości naszego małego zgromadzenia, żadna z nas nie mówi po hiszpańsku, a ja dobiegam do siedemdziesiątki. Ale cóż mogę powiedzieć, skoro Pan Jezus mnie dotknął, a u Boga nie ma nic niemożliwego. Toteż kiedy podczas Mszy św. poczułam łaskę Bożą, odpowiedziałam: „jestem do dyspozycji” – wyznaje s. Janina.

Jednak żeby zostać kandydatem do wyjazdu na misje, trzeba było pokonać wiele trudności. – Jak to siostra widzi? Bo ja nie widzę – powiedziała szczerze matka generalna, kiedy s. Samolewicz rozmawiała z nią o gotowości wyjazdu na Kubę. Sprawa ta stanęła jednak na zarządzie. Radna generalna skontaktowała się z ks. Maciejem Będzińskim, sekretarzem krajowym Papieskiego Dzieła Rozkrzewiania Wiary, który z kolei skierował ją do ks. Jana Fecki, dyrektora Centrum Formacji Misyjnej. Po rozmowie z ks. Fecką dwie eucharystki – s. Janina Samolewicz i s. Magdalena Odolińska wykonały badania medyczne w Gdańsku, które dały pozytywny wynik, a ponadto – także z wynikiem pozytywnym – ukończyły czteromiesięczny kurs języka hiszpańskiego w Instytucie Cervantesa.

S. Janina, w porozumieniu ze swoją przełożoną generalną, nawiązała korespondencję z ordynariuszem diecezji Santa Clara bp. Marcelem Arturem Gonzálezem Amadorem. Przekazał on dwa listy od proboszcza z parafii świętych Piotra i Pawła w Corralillo, który prosił o żeńską wspólnotę zakonną oraz ukazywał potrzeby „ludzi głodnych Boga, którym nie ma kto Go przybliżać”.

Kiedy s. Janina poinformowała bp. Artura o zgodzie przełożonej generalnej na podjęcie przez obie siostry przygotowania w CFM do wyjazdu na Kubę, nie zdążyła zamknąć komputera, gdy nadeszła odpowiedź. Biskup Santa Clara wyraził wielką radość w nadziei przyjazdu polskich sióstr i dziękował za to Jezusowi ukrytemu w Eucharystii.

Rzeczywistość zmienia się modlitwą

Ks. Paweł Dąbrowa, pochodzący z parafii Najświętszej Maryi Panny Szkaplerznej w Dąbrowie Tarnowskiej, już gdy wstępował do seminarium, wiedział, że będzie misjonarzem. Jako kilkunastoletni chłopak interesował się misjami. Z zaciekawieniem słuchał opowieści misjonarzy, w tym pracującego kiedyś w jego rodzinnej parafii ks. Mieczysława Pająka, który posługiwał w Republice Środkowoafrykańskiej. W seminarium to zainteresowanie się pogłębiło. Wstąpił do kleryckiego Ogniska Misyjnego, a po drugim roku seminarium wyjechał z dwoma kolegami na staż misyjny do Republiki Środkowoafrykańskiej i Kamerunu, pod kierunkiem obecnego ojca duchownego tarnowskich misjonarzy ks. Stanisława Wojdaka. Przyglądali się posłudze księży z diecezji tarnowskiej, pomagali im w pracach fizycznych. To wówczas w kleryku Pawle zrodziło się pragnienie, żeby zostać misjonarzem w Afryce. – Afryka ma to do siebie, że jak się tam już raz było, to chce się wrócić – opowiada ks. Dąbrowa.

Kandydat na misjonarza zdaje sobie sprawę, że RŚA to niebezpieczny kraj, targany bez przerwy rebeliami. Nie myśli jednak o niebezpieczeństwach. Chce tam pracować bez względu na to, czy będzie tam wojna, czy pokój. Jego zdaniem, nie ma sensu rozmyślać o czymś, na co się teraz nie ma wpływu.

– Wszystko jest w ręku Boga, a rzeczywistość najlepiej zmienia się modlitwą – podkreśla ks. Dąbrowa.

Wzorem misjonarza dla ks. Pawła jest zamordowany w 1998 r. w Loulombo w Republice Konga fideidonista z diecezji tarnowskiej ks. Jan Czuba. – Chciałbym być taki jak on – deklaruje ks. Dąbrowa.

Po ukończeniu Centrum Formacji Misyjnej czeka go dwuletni kurs językowy i duszpasterski we Francji.

Jeden z Legionu Misyjnego

Przykład kolegi kursowego ks. Pawła Dąbrowy – ks. Tomasza Kaczora pokazuje, jak kapitalne znaczenie ma animacja misyjna. Po trzeciej klasie gimnazjum Tomasz (przypadkiem?) w zastępstwie kolegi pojechał na „Misyjne wakacje z Bogiem”, prowadzone przez ks. Waldemara Sosnowskiego. Jeszcze podczas tych samych wakacji trafił pod skrzydła ks. Andrzeja Augustyna, który prowadził Szkołę Animacji Misyjnej. Z tej inicjatywy zrodziło się Stowarzyszenie Inicjatywa Młodzi Misjom, które prowadzi animację misyjną na terenie diecezji oraz organizuje różne akcje mające na celu pomoc tarnowskim misjonarzom. Umożliwia także młodzieży wyjazdy na staże misyjne. To był początek powołania misyjnego chłopca z parafii Wielogłowy.

Ks. Kaczor wspomina, że „od razu go wciągnęło”. I tematyka, i fajni ludzie, którzy – tak jak on – zaczęli sobie uświadamiać, jak ważnym zadaniem dla Kościoła są misje.

Kiedy Tomasz wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie, od razu zaangażował się w działalność kleryckiego Ogniska Misyjnego. Zapisał się na lektorat języka hiszpańskiego, bo postanowił, że jako misjonarz będzie pracował w kraju, gdzie ten język jest w użyciu. W 2011 r. odbył staż misyjny w Ekwadorze. Dziś podkreśla ważność tej inicjatywy: dzięki stażom blisko dwudziestu młodych kapłanów z diecezji tarnowskiej wyjechało na misje.

Kleryk Kaczor cały czas intensywnie uczył się języka. Raz nawet bp Leszek Leszkiewicz, były misjonarz w Ekwadorze, skwitował to słowami, że Tomek w seminarium uczył się tylko hiszpańskiego. Oczywiście, kandydat na misjonarza wiedział, że to tylko żart. Faktem jest, że wykorzystywał każdą okazję, aby pogłębiać znajomość języka, jak np. pielgrzymka do Santiago de Compostela czy kolejny staż misyjny, na który wraz z klerykami udał się do Peru w 2015 r., półtora miesiąca po przyjęciu święceń kapłańskich. Już jako kapłan dwukrotnie zastępował księdza z diecezji tarnowskiej pracującego w Hiszpanii. Wiele razy wyjeżdżał do krajów języka hiszpańskiego.

Ks. Kaczor, podobnie jak ks. Dąbrowa, należy do Legionu Misyjnego, nieformalnego stowarzyszenia przyjaciół misji – duchownych i świeckich – powołanego przez ks. Stanisława Wojdaka oraz seminarzystów WSD w Tarnowie. Spotykają się raz w miesiącu. Efektem ich działalności jest wzrost powołań misyjnych w diecezji tarnowskiej – kilka osób z tego grona ukończyło Centrum Formacji Misyjnej.

Ks. Tomasz Kaczor przygotowuje się do wyjazdu do Ameryki Południowej. Krajem jego posługi będzie najprawdopodobniej Boliwia.

Najważniejsze są sakramenty

O. Elizeusz Czwerenko OFM od młodości miał predyspozycje na misjonarza. – Byłem wagabundą, lubiłem się wałęsać, nie stanowiło dla mnie problemu, aby gdzieś wyjechać „tak jak stoję” – wspomina kandydat do wyjazdu do Boliwii.

Jako chłopak Krzysztof (Elizeusz to jego imię zakonne), pochodzący ze Sztumu k. Malborka, czytał książki podróżnicze, fascynował się Indianami.

Z misjami zetknął się w nowicjacie, gdzie słuchał opowieści franciszkańskich misjonarzy. Nie czuł jakiegoś szczególnego impulsu, ale pod koniec nowicjatu zadał sobie pytanie: „A może jechać?”. Gdy wstępował do Wyższego Seminarium Duchownego Zakonu Braci Mniejszych w Panewnikach, postanowił uczyć się hiszpańskiego, bo już wiedział, że chce pracować w Boliwii. Dlaczego tam? Bo w Ameryce Łacińskiej tylko w Boliwii polska prowincja Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny Zakonu Braci Mniejszych ma misjonarzy. – To było praktyczne podejście, choć, oczywiście, mogę jechać gdzie indziej, jeśli taka będzie wola przełożonych – mówi brodaty franciszkanin.

O. Elizeusz jest przygotowany na wszystko. Nie wie, dokąd zostanie posłany: w góry, na niziny czy do dżungli. – Oczywiście, najlepiej byłoby pracować gdzieś na nizinie, bo nad jeziorem Titicaca leżącym na wysokości prawie 4 tys. m n.p.m. nawet Boliwijczycy nie wytrzymują zbyt długo, a co dopiero Europejczycy – zauważa franciszkanin.

W jakiej roli widzi się na misjach? – Będę robił to, co będzie trzeba. Jednak najważniejsza jest posługa sakramentalna. Boliwia to kraj, który potrzebuje kapłanów do odprawiania Mszy św. Nieraz trzeba przedzierać się prawie 200 km przez dżunglę, aby odprawić Mszę św. dla ludzi, którzy czekają na kapłana – mówi o. Elizeusz.

W Boliwii w ostatnich kilku latach zginęło tragicznie troje młodych polskich misjonarzy. Na pytanie, czy jest tego świadomy, franciszkanin odpowiada, że zginąć tragicznie można wszędzie, także w Polsce. – W Boliwii od kilkudziesięciu lat żyją Polacy, którym nic się nie stało, choć mówi się o Ameryce Południowej jako o beczce prochu z tykającym zegarem. Najbardziej przeraża nas to, co jest nieznane – uważa o. Elizeusz.

Wzorem są dla niego misjonarze, którzy nie uciekają pod wpływem grożącego niebezpieczeństwa. Tak – bohatersko – zachowali się jego konfratrzy, polscy franciszkanie z misji w Republice Środkowoafrykańskiej, których napadli muzułmańscy rebelianci. – Oni nie opuścili ludzi, bo wiedzieli, że jak to zrobią, miejscowa ludność pozostanie całkowicie bez jakiejkolwiek ochrony i nadziei na przyszłość – twierdzi o. Elizeusz.

Marzenie o Chinach

Do wyjazdu do Boliwii szykuje się też jedyna osoba świecka, Barbara Kubicka. Co może robić na misjach 25-letnia dziewczyna z tytułem magistra obojga praw? Życie pokaże, ale możliwości jest wiele, np. praca wychowawczyni w internacie dla dziewcząt.

Fascynacja misjami zrodziła się u małej Basi w rodzinnej parafii w Lublińcu, prowadzonej przez misjonarzy oblatów. Pierwsze marzenie o wyjeździe na misje pojawiło się w tamtejszym liceum o profilu geograficzno-językowym.

Na studiach na UKSW w Warszawie myśl o misjach przycichła. Barbarę pochłonęły formacja w duchu nowej ewangelizacji i prowadzenie rekolekcji kerygmatycznych w ramach projektu ewangelizacyjnego Młodzi – Młodym.

Podczas Światowych Dni Młodzieży w Krakowie w ramach Międzynarodowego Centrum Ewangelizacji, wraz ze Wspólnotą św. Tymoteusza, przemierzała miasto wzdłuż i wszerz. – Od pierwszego dnia Pan Bóg zaczął się o mnie upominać: Co jest dla ciebie najważniejsze? Jakie jest twoje powołanie? Odebrałam to jako wezwanie do tego, bym przestała się kurczowo trzymać swoich pomysłów i planów i pozwoliła działać Bogu – wspomina Barbara.

Wówczas powróciła myśl o misjach. Po ŚDM do Lublińca przyjechali studenci z Chin. Barbara gościła u siebie w domu zakonnika – oblata i chłopaka – lidera wspólnoty młodzieżowej. Z pasją dyskutowali o życiu duchowym: jak prowadzić spotkania formacyjne, jak przeżywać wiarę w warunkach prześladowania Kościoła. Zaraz po wyjeździe gości Barbara pomyślała o przygotowaniu dla nich rekolekcji. No, ale jak tu wyjechać do Chin?

Na przełomie września i października 2016 r. wspólnota Basi prowadziła rekolekcje w Górznie, w diecezji siedleckiej. Dołączył do nich tamtejszy wikariusz, opiekun KSM, ks. Paweł Wysokiński.

Dwa miesiące po tych rekolekcjach w jednej z rozmów Basia opowiedziała ks. Pawłowi o jeszcze większej chęci głoszenia Ewangelii, o nowej ewangelizacji, o gościach z Chin i o myślach związanych z przygotowaniem rekolekcji dla nich. Ks. Paweł opowiedział też o swoich marzeniach i pomysłach, które miał w sercu, i na koniec powiedział: – Basia, jedziemy do Chin! Bez żadnego namysłu odparła: – Tak. Ochłonęli nieco i po 10 minutach dziewczyna zapytała: – Czy Ksiądz sobie zdaje sprawę z tego, co powiedział?

Doszli do wniosku, że można połączyć pracę misyjną z nową ewangelizacją, ale w miejscu, gdzie jest to obecnie możliwe.

– Zaczęliśmy się o to modlić i pytać Boga, jak to zrealizować. Po jakimś czasie pojawiła się perspektywa wyjazdu do Boliwii. Oprócz mnie do wyjazdu zgłosiły się jeszcze dwie dziewczyny z mojej wspólnoty. Wszyscy chcemy głosić Chrystusa i – wzorem św. Pawła – tak formować grupy, aby one, gdy będą gotowe, mogły robić to samo – tłumaczy Barbara Kubicka.

W październiku 2018 r. ks. Paweł Wysokiński wyleciał do Boliwii. W tym roku dołączy do niego Barbara, a następnie wspomniane dwie dziewczyny.

– Nie wykluczam jednak, że polecę do Chin. Pan Bóg ma przecież duże poczucie humoru – przekonuje Barbara Kubicka.