2019-06-12 09:02

Małgorzata Czekaj
Niedziela Ogólnopolska 24/2019, str. 47

Właściwe zarządzanie komunikacją w kryzysie to obecnie jedno z najważniejszych zadań stojących przed przedstawicielami Kościoła – mówili w Krakowie znawcy mediów

Ponad 70 naukowców z całej Polski wzięło udział w XIII Konferencji Naukowej Etyki Mediów w Krakowie. Podczas 3 sesji plenarnych i 12 sesji tematycznych debatowano na temat: „Godność osoby w mediach – media godne osoby”. 13. edycję konferencji zorganizowały Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II oraz Polskie Towarzystwo Komunikacji Społecznej.

W obliczu kryzysu

Najgoręcej dyskutowano w panelu tematycznym poświęconym kryzysowi w Kościele katolickim, wywołanemu czynami pedofilskimi, których dopuścili się niektórzy księża. Zadawano pytania o postawę Kościoła, o postawę hierarchów (jako odpowiedzialnych za Kościół) i ich dalsze postępowanie wobec ofiar, a także sprawców. – Są hierarchowie, którzy wiedzą, jak ważne jest komunikowanie, i proszą o pomoc. Niektórzy postępują zgodnie z procedurami, ale nie umieją o tym w odpowiedni sposób komunikować – zauważył ks. dr Piotr Studnicki z UPJPII i dodał, że są też tacy (choć w zdecydowanej mniejszości), którzy nie komunikują, ponieważ ich zachowanie jest dalekie od procedur obowiązujących w Kościele. – Transparentność nie jest opcją – to jedyna droga. Wszystko powinno być przejrzyste: począwszy od archiwum, po komunikację z ofiarami – przekonywała dr Paulina Guzik (UPJPII).

Odpowiedzialność osoby

Godność osoby mogą zniszczyć nie media czy technologia, ale ludzie, którzy tworzą media – a więc także my, odbiorcy. Za każdym komunikatem medialnym, postem na portalu społecznościowym czy komentarzem stoi konkretna osoba. Nieetyczne praktyki można także spotkać m.in. w reklamach, które wprowadzają w błąd, uderzają w dobry smak i godność człowieka, przekraczają normy kulturowe i społeczne. Pokazała je dr hab. Marzena Barańska (UJ). Dezinformacja czy zaburzenia informacji to jedna z bolączek mediów społecznościowych. Fake newsy (fałszywe informacje podawane jako prawdziwe), rozsiewanie plotek, wprowadzanie dezinformacji politycznej i biznesowej mają miejsce we wszystkich mediach – przestrzegała z kolei dr hab. Monika Kaczmarek-Śliwińska (UW).

W służbie godności

W sesji plenarnej zatytułowanej „Media godne osoby” prelekcję wygłosił m.in. prof. dr hab. Janusz Kawecki z Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji (KRRiT). – W Polsce mamy przepisy chroniące godność osoby w mediach – powiedział w rozmowie z „Niedzielą”. – Z przekroczeniem prawa i naruszeniem godności mamy do czynienia wtedy, gdy w programach radiowych lub telewizyjnych mają miejsce np. nieuzasadniona przemoc oraz/lub pornografia – wyjaśnił i zachęcił, aby widzowie zgłaszali KRRiT takie programy.

Ks. prof. nadzw. dr hab. Michał Drożdż (UPJPII) podsumował: – W czasie referatów i dyskusji pokazano wiele negatywnych zjawisk uwłaczania godności człowieka przez kłamstwa, naruszanie dóbr osobistych, bezpodstawne oskarżanie, przez słowa i język niegodne człowieka, manipulację i nieuczciwość ocen i komentarzy. Dlatego w trosce o poprawę jakości współczesnej mediosfery trzeba godności człowieka przywrócić należny szacunek we wszelkich działaniach medialnych oraz wyzwolić konieczny i skuteczny mechanizm etycznego sprzeciwu wobec zjawisk instrumentalizacji człowieka i naruszania jego osobowej godności.

Konferencja pokazała, że przyjęcie szacunku dla godności osoby, jako podstawowej zasady etycznej, oraz poszanowanie godności każdego z nas, jako podstawowej zasady życia społecznego, stanowią czytelny wyznacznik jakości dziennikarstwa oraz jakości życia społecznego. Respektowanie i realizowanie tych zasad jest nie tylko postulatem odpowiedzialnej pragmatyki życia społecznego, ale przede wszystkim celem w szerzeniu rzetelnej wiedzy służącej dobru człowieka i społeczności.

Prorektor UPJPII ds. studenckich i dydaktyki ks. dr hab. Robert Tyrała powiedział do uczestników konferencji: – Dla mediów człowiek jest drogą. Zachowanie zaś jego godności w przekazie, który trafia do milionów, i uczynienie mediów godnymi człowieka to wyzwanie chwili. Co więcej, wydaje mi się, że to nasz obowiązek.