Czym jest osocze i kiedy bezpiecznie można je oddać?
W całej Polsce brakuje osocza ozdrowieńców, którzy pokonali koronawirusa i mogliby się przyczynić do ratowania zdrowia i życia innych. Mimo licznych apeli, m.in. polityków, wiele osób ma obawy, czy i jak może oddać osocze oraz czy jest to bezpieczne dla ich zdrowia. Oto kilka informacji, które pomogą rozwiać wątpliwości.
Co to jest osocze?
Jest to płynna część krwi, która stanowi 55% jej objętości. Pozostałą część krwi stanowią elementy morfotyczne, czyli krwinki czerwone, białe i płytki krwi.
Osocze składa się głównie z wody, białek, cukrów, enzymów oraz związków nieorganicznych.
W jaki sposób jest ono pobierane?
Osocze jest pobierane przy pomocy separatorów osoczowych metodą plazmaferezy, tzn. pobierana jest krew, rozdzielana następnie na osocze i pozostałe składniki, które są przetaczane z powrotem do tej samej żyły. Pobiera się jednorazowo ok. 600 ml osocza. Jest to proces całkowicie bezpieczny i bezbolesny, przeprowadzany za pomocą sterylnego sprzętu jednorazowego użytku. Trwa ok. 30-40 min.
Jeśli z jakiegoś powodu nie można pobrać osocza w taki sposób, pobierane jest ok. 450 ml krwi pełnej.
Po każdym oddaniu osocza badane są przeciwciała – jeśli ich ilość jest prawidłowa, dawca może oddać osocze ponownie. Może to zrobić jeszcze dwukrotnie w odstępie tygodniowym; jeżeli potem ilość przeciwciał jest nadal prawidłowa, to kolejnych donacji dokonuje się w odstępach dwutygodniowych.
Im ciężej dawca przechodził zakażenie, tym liczba przeciwciał jest większa.
W jaki sposób działa przetaczane osocze?
Osocze ozdrowieńca zawiera przeciwciała anty-SARS-CoV-2 wytworzone w czasie przebytego zakażenia przez układ immunologiczny. Podanie ich do krwiobiegu pacjenta biorcy powoduje neutralizację części wirusów, co powinno poprawić stan jego zdrowia.
Kim jest ozdrowieniec?
Jest to osoba bez objawów choroby, która przebyła zakażenie wirusem SARS-CoV-2 potwierdzone testem wymazowym RT-PCR lub która nie miała robionego testu wymazowego (np. przechodziła zakażenie bezobjawowo), ale testy krwi wykazały obecność przeciwciał przeciwko wirusowi SARS-CoV-2.
Reklama
Jeśli osoba, która chce oddać osocze, nie ma potwierdzenia przebycia COVID-19, może już po wyzdrowieniu wykonać takie badanie w laboratorium, które wykonuje testy na obecność przeciwciał anty-SARS-CoV-2.
Jakie warunki musi spełniać ozdrowieniec, aby zostać dawcą osocza?
Ozdrowieniec powinien mieć potwierdzenie zakażenia testem wymazowym lub z krwi;
– musi być zdrowy, tzn. musi minąć 28 dni od zakończenia objawów lub u osób bezobjawowych – 18 dni od zakończenia izolacji;
– powinien być w przedziale wiekowym 18-65;
– musi ważyć minimum 50 kg;
– w przypadku przeprowadzonej w przeszłości transfuzji oraz kobiet po przebytej ciąży wymagane będą dodatkowe badania;
– musi spełniać kryteria kwalifikujące dla dawców określone w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia.
Ostateczną decyzję o donacji podejmuje lekarz w dniu kwalifikacji lekarskiej.
Czy oddawanie krwi jest bezpieczne?
Tak, oddawanie krwi jest bezpieczne. Igły i pojemniki do pobierania krwi są sterylne i jednorazowe.
Gdzie można się zgłosić, aby oddać osocze?
Należy skontaktować się telefonicznie lub mailowo z Działem Dawców w Regionalnych Centrach Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa. Trzeba poinformować personel o tym, jakie badanie świadczące o przebytym zakażeniu było wykonane.
Numer telefonu lub e-mail RCKiK można znaleźć pod adresem: krwiodawcy.org/ozdrowiency/
Czy można oddać osocze dla konkretnego pacjenta?
Można. Osocze powinno trafić do wskazanego pacjenta, a pozostałe – do ogólnej puli dla szpitali. Osocze w leczeniu COVID-19 musi być dobierane z uwzględnieniem grupy krwi.
