Południową Kielecczyznę rzeka Nida dzieli na płaskowyże Szydłowiecki i Jędrzejowski. Według znakomitego historyka Karola Potkańskiego, Nida to „najstarszy pień osadnictwa Małopolski”. Tu leży Wiślica – niegdyś jeden z ośrodków państwa Wiślan, nieco dalej znajduje się Zagość, do którego w XII wieku przybyli joannici – rycerze zakonni z czerwonymi krzyżami na białych płaszczach. W Jędrzejowie natomiast osiedlili się cystersi. Ziemia ta od zarania dziejów pełna jest miejsc znaczących w tradycji i kulturze. Niedaleko Jędrzejowa leżą Nagłowice z rodzinnym domem Mikołaja Reja, Raków – stolica arian, czyli braci polskich, i Pińczów – ośrodek kalwinizmu, „sarmackie Ateny” oraz siedziba pierwszego humanistycznego gimnazjum w Rzeczypospolitej. W czasie rekatolicyzacji tego „raju protestantów” powstały liczne sanktuaria maryjne. Cudowne wizerunki Madonny „Pogromczyni kacerstwa” czczone są do dzisiaj w: Kołaczkowicach, Szczaworyżu, Wrocieryżu, Kalinie i kilku innych miejscowościach, które otaczają Jędrzejów jako swoiste duchowe fortalitium Marianum.