Reklama

Wielcy kapłani

Patronem cyklu Wielcy Kapłani jest

Kochał Polskę

Piotr Skarga, Tytus Maleszewski/polona.pl

„Czym w chrześcijaństwie św. Paweł, tym w Polsce ks. Piotr Skarga” – słowa, które wypowiedział kard. Aleksander Kakowski w 1936 r., w trakcie obchodów 400. rocznicy urodzin ks. Skargi, dobrze oddają, jak wybitną postacią był kaznodzieja sejmowy.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Najczęściej nazwisko ks. Piotra Skargi łączymy z Kazaniami sejmowymi, modlitwą za ojczyznę albo ze słynnym obrazem Jana Matejki. To prawda, że w polskim społeczeństwie ks. Skarga znany jest przede wszystkim jako kaznodzieja na dworze króla Zygmunta III Wazy.

Urodził się 2 lutego 1536 r. w Grójcu k. Warszawy. Zanim został wybitnym teologiem, pisarzem i kaznodzieją, czołowym polskim przedstawicielem kontrreformacji, studiował w Akademii Krakowskiej. W 1562 r. przyjął święcenia subdiakonatu i objął funkcję kaznodziei w katedrze lwowskiej. Święcenia kapłańskie przyjął w 1564 r. z rąk arcybiskupa lwowskiego Pawła Tarły. Podczas pobytu w Rzymie wstąpił do zakonu jezuitów. Był rektorem Kolegium Jezuitów w Wilnie, pierwszym rektorem Uniwersytetu Wileńskiego. Był wybitnym duszpasterzem Litwy i Białorusi. Zapisał się jako inicjator wielu kolegiów jezuickich, np. w Połocku, gdzie był pierwszym rektorem (w latach 1582-86), Rydze, Dorpacie i Lublinie. W Warszawie był rektorem gimnazjum przy kościele św. Jana. Andrzej Tęczyński poprosił ks. Skargę o zajęcie się wychowaniem i edukacją jego syna Jana. W związku z tym przez 5 lat jezuita przebywał w Wiedniu i na dworze Tęczyńskich. W Krakowie został przełożonym w kościele św. Barbary. W 1588 r. mianowano go kaznodzieją na dworze króla Zygmunta III. Pełnił tę posługę przez 24 lata.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Spowiednik papieski

Po wstąpieniu do jezuitów w 1569 r. 2-letni nowicjat obowiązujący w zakonie św. Ignacego Skarga odbył w Rzymie. Kiedy wstępował do zakonu, przyjmował go ówczesny generał Jezuitów – św. Franciszek Borgiasz. W tym samym czasie przedstawił on Piotra Skargę papieżowi Piusowi V jako pierwszego polskiego spowiednika w katedrze św. Piotra.

Teolog i duszpasterz

Skarga był bardzo gorliwym duszpasterzem, który akcentował wartości moralne. Dał się poznać jako twórca systemu pomocy biednym, twórca myśli politycznej i patriotycznej. Dostrzegał i głosił, że wiara nie jest wartością, którą zamykamy w sercu, ma raczej wymiar społeczny. Był też inicjatorem urządzania pierwszych 40-godzinnych nabożeństw eucharystycznych na terenie Litwy i Polski, którymi pragnął ocalić i pogłębić wiarę ludu Bożego. Założył Bractwo Najświętszego Sakramentu. Członkowie tej wspólnoty mieli obowiązek uczestniczenia w adoracjach i procesjach ku czci Eucharystii, pomagali biednym i odwiedzali chorych.

Reklama

Życie ks. Skargi trzeba widzieć na tle epoki i realiów Rzeczypospolitej XVI i XVII wieku. Ze swoim nauczaniem był prorokiem swoich czasów. To on przewidział rozbiory Rzeczypospolitej, które dokonały się niemal 200 lat później. W nurcie polityczno-patriotycznym swoich dzieł pisał m.in. o zagrożeniach związanych z rozpanoszeniem się szlacheckiej wolności i przewidział przyszły upadek państwa. Jego kazania były diagnozą i oceną jego czasów.

Pisarz

Nasz bohater wiele pisał, a jego Żywoty świętych można nazwać bestsellerem wszech czasów, były one bowiem wznawiane w wysokich nakładach aż do połowy XX wieku. Zachęcał w nich wiernych do proszenia świętych patronów o wstawiennictwo w każdej potrzebie. Ksiądz Skarga jest autorem książek duszpasterskich i teologicznych, m.in. Kazań na niedziele i święta całego roku, Kazań o siedmiu sakramentach. W swoich publikacjach zostawił nam coś, co możemy określić jako etos narodowy. Księdza Skargę można śmiało umieścić w kanonie narodowym obok takich postaci i mówców jak Paweł Włodkowic i bł. kard. Stefan Wyszyński. Z pism i kazań jezuity wyłania się konkretny obraz państwa i polityki; wyraźnie wskazuje on na to, jak ważne są zaangażowanie obywateli i wywieranie pewnego nacisku na elity polityczne.

Myśliciel i dobroczyńca

Ksiądz Skarga uchodzi również za inicjatora unii kościelnej ze Wschodem chrześcijańskim; był uczestnikiem oraz obrońcą synodu brzeskiego w 1596 r. Do spuścizny kaznodziei narodowego w swoich pielgrzymkach do ojczyzny nawiązywał św. Jan Paweł II. Już podczas pierwszej podróży apostolskiej do Polski i pierwszej homilii wygłoszonej na pl. Zwycięstwa w Warszawie Ojciec Święty przytoczył słowa ks. Skargi z jego Kazań sejmowych: „Ten stary dąb tak urósł, a wiatr go żaden nie obalił, bo korzeń jego jest Chrystus”. Papież Polak ks. Skargę postawił obok św. Jadwigi Andegaweńskiej, św. Jana z Kęt i św. Brata Alberta.

Reklama

Piotr Skarga to także człowiek miłosierdzia. W swojej działalności duszpasterskiej czas przeznaczał na kontakt z potrzebującymi, odwiedzał szpitale i więzienia. Dbał też o życie duchowe potrzebujących oraz szacunek dla chorych i skazańców. Troszczył się nie tylko o wygląd kościołów, które w tamtym czasie były bardzo zaniedbane. Przede wszystkim miał wrażliwość na drugiego człowieka. Z wielką pokorą i szacunkiem pochylał się nad potrzebującymi. W jednym z kazań napisał: „Ci, którzy Panu Bogu kościoły widome budują, pierwej kościół serdeczny w sobie zbudowali”.

Gdy przemierzał ulice królewskiego miasta Krakowa, stykał się z ludźmi biednymi, szukał coraz to nowszych sposobów walki z ubóstwem i biedą. Na wyróżnienie zasługuje jego działalność charytatywna, której poświęcał bardzo dużo czasu. Kiedy rozpoczął pracę w Krakowie w 1584 r., założył Arcybractwo Miłosierdzia Bogarodzicy oraz Bank Pobożny, który udzielał bezprocentowych pożyczek, i Skrzynkę św. Mikołaja, która gromadziła posagi dla ubogich panien. Pisał skargi ubogim analfabetom; stąd też pochodzi jego przydomek: Skarga.

Celem Arcybractwa Miłosierdzia, które założył, było nie tylko wspomaganie nędzarzy, ale i wychowywanie społeczeństwa w poczuciu obowiązku pełnienia miłosierdzia. Fundusze powstałe z jałmużny i składek wzrastały natomiast dzięki fundacjom zamożnych członków i sympatyków. Działający przy arcybractwie Bank Pobożny był instytucją o charakterze kredytowym; miał służyć zubożałej ludności jako ochrona przed wyzyskiem ze strony lichwiarzy. Szczególną formą świadczenia miłosierdzia przez ks. Skargę i z jego inicjatywy były posagi dla ubogich dziewcząt, opieka nad porzuconymi dziećmi, wspomaganie biednych uczniów i osób wstydzących się żebrać.

Ksiądz Piotr Skarga zmarł 27 września 1612 r. w Krakowie. Z inicjatywy metropolity krakowskiego kard. Stanisława Dziwisza 8 grudnia 2014 r., w kaplicy Domu Arcybiskupów Krakowskich, uroczyście rozpoczął się proces beatyfikacyjny ks. Skargi.

Archiwum TK Niedziela

Podziel się:

Oceń:

+2 0
2022-07-19 14:01

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

Menedżer w sutannie

Ksiądz Piotr Wawrzyniak

pl.wikipedia.org

Ksiądz Piotr Wawrzyniak

Jako nastolatek chciał walczyć z zaborcami o niepodległość ojczyzny. Jako ksiądz budował nowoczesne społeczeństwo obywatelskie. O kim mowa?

Więcej ...

Nowi kanonicy

2024-03-28 12:00

Karol Porwich/Niedziela

Podczas Mszy Krzyżma bp Tadeusz wręczył nominacje i odznaczenia kapłanom diecezji.

Więcej ...

USA: nowy program nauczania uniwersyteckiego – studiowanie dorobku św. Jana Pawła II

2024-03-28 16:55

Adam Bujak/Biały Kruk

Katolicki Uniwersytet Św. Tomasza w Houstonie w stanie Teksas rozpoczyna 30-godzinny cykl wykładów online, poświęcony życiu św. Jana Pawła II i jego nauczaniu o „godnosci osoby ludzkiej w nawiązaniu do innych ludzi i ostatecznie w odniesieniu do Boga”. Uwieńczeniem kursu będzie uzyskanie stopnia magisterskiego (Master of Arts). Celem nowego programu jest też poznawanie „ojczyzny świętego: kultury i historii Polski”. Na zakończenie przewidziano dwutygodniowy pobyt w naszym kraju, po którym przewodnikami mają być polscy naukowcy, badający dzedzictwo świętego papieża.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Triduum Paschalne - trzy najważniejsze dni w roku

Triduum Paschalne - trzy najważniejsze dni w roku

Przerażające dane: 1937 osób między 15. a 17. rokiem...

Wiadomości

Przerażające dane: 1937 osób między 15. a 17. rokiem...

Postawiono zarzuty ks. Michałowi O.

Kościół

Postawiono zarzuty ks. Michałowi O.

Świadectwo Abby Johnson: to, że zobaczyłam aborcję na...

Wiara

Świadectwo Abby Johnson: to, że zobaczyłam aborcję na...

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę,...

Kościół

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę,...

Jak przeżywać Wielki Tydzień?

Wiara

Jak przeżywać Wielki Tydzień?

Przewodniczący KEP: rozpoczynamy dziewięcioletnią...

Kościół

Przewodniczący KEP: rozpoczynamy dziewięcioletnią...

Abp Galbas: Mówienie, że diecezja sosnowiecka jest...

Kościół

Abp Galbas: Mówienie, że diecezja sosnowiecka jest...

W internecie pojawiło się nieznane dotąd nagranie...

Kościół

W internecie pojawiło się nieznane dotąd nagranie...