W żadnym kraju historia narodu nie jest tak silnie złączona z jego życiem religijnym jak w Polsce. Święci polscy biorą udział w życiu historycznym narodu już za życia; znaczą wielkie dziejowe szlaki; krzepią serca ludu w momentach klęski i wymadlają mu cudowne ocalenie. Odszedłszy w zaświaty, w dalszym ciągu pracują dla Polski, patronując każdemu zakątkowi naszego kraju. Przez wieki dostarczają znakomitych wzorców do naśladowania. Wystarczy przytoczyć tu postać św. Kingi, która patronuje sądeckiej ziemi lub św. Jacka i św. Jadwigę Śląską, którzy roztaczają opiekę nad śląską ziemią.Małe ojczyzny, z którymi na stałe związały się wybrane sylwetki świętych, poprzez tekst literacki stają się ogniwem w kształtowaniu świadomości narodowej i uczuć patriotycznych. Śledząc dzieje i rozwój legendy hagiograficznej, stwierdzić należy, że była jedną z pierwszych lektur i na stałe wpisała się do literatury pięknej. Różnorodność wątków, prostota w sposobie przedstawienia postaci, cudowność wydarzeń sprawiło, że legendy o świętych stały się u progu XX w. lekturą również dla najmłodszych. Największą falę wydawniczą literatury religijnej dla dzieci zauważamy w dwudziestoleciu międzywojennym. Wśród twórców pojawiają się takie nazwiska, jak: Pia Górska, Adam Kompf, ks. Jan Posławski, Barbara Żulińska. Działalność pisarską tego gatunku kontynuują Anna Domańska, Zofia Kossak-Szczucka i piewca kultury śląskiej Stanisław Wasylewski. Należy też pamiętać o współcześnie tworzących pisarzach, jak ojciec Jacek Sali, Józef Szczypka, ks. Mieczysław Maliński. Teksty legend stają się świetną lekcją patriotyzmu. Tutaj młody czytelnik dowie się o najdawniejszych dziejach Polski, mimo że akcja legend niejednokrotnie rozgrywa się w czasach nam współczesnych. Aspekt wychowawczy legend o świętych wyłania się już z samej konstrukcji głównego bohatera, który dostarcza dzieciom nieskazitelnych wzorców osobowych. Znajdzie tu młody czytelnik konkretne modele postępowania, pozna ważne problemy ludzkiego życia. Legenda hagiograficzna przewyższa inne gatunki literackie tym, że odbiorca nie znajdzie tu zbędnego moralizatorstwa. Opis życia i działalności świętych postaci staje się doskonałą nauką pokory, sprawiedliwości, szacunku do ludzi i świata. Żywoty świętych w pełni zaspakajają potrzebę poznawczą młodych odbiorców; przekazują ponadczasowe wartości i dostarczają niewypowiedzianych wzruszeń i doznań emocjonalnych. To właśnie wciąż żywi bohaterowie legend uświadamiają nam, że świętość jest możliwa i że człowiekowi do szczęścia brakuje tak bardzo niewiele - tylko świętości. Jak wielką siłę oddziaływania miała beletrystyka religijna na dzieci i młodzież, niech świadczy fakt czystek ideologicznych przeprowadzanych w 1949 r. w bibliotekach szkolnych i publicznych na terenie całego kraju. Większość tych wartościowych dzieł wycofano zresztą skutecznie i na zawsze, tak że młody czytelnik w PRL-u już się z nimi nie zetknął. "Za przykładem pszczółki starajcie się zbierać bogactwa duchowe; wielką wam pomocą do tego będzie czytanie żywotów świętych - pisze do dzieci Franciszek Hattler we wstępie do Zbioru legend z życia świętych z 1916 r. - im głębiej wnikniecie w te wspaniałe kwiaty cnót wszelkich, tem i wasze serca obficiej zakwitną ku Bożej chwale, a waszemu udoskonaleniu". Niech słowa te staną się początkiem wędrówki szlakiem życia świętych i błogosławionych pod kierunkiem katolickich rodziców i nauczycieli.