Kościół pw. św. Jana Chrzciciela wzniesiono na lewym brzegu rzeki Iny w północno-zachodniej, najwyższej części Starego Miasta. Był on drugą świątynią Stargardu Szcz. Początki kościoła związane są z historią rycerskiego Zakonu Joannitów. Ich związki ze Stargardem sięgają roku 1181, w którym to otrzymali od księcia szczecińskiego Bogusława I i jego syna Bogusława II "dwór" i kilka wsi. O wybudowanej przez joannitów w XIII w. pierwotnej kaplicy nie posiadamy żadnych przekazów źródłowych. Na jej ślad natrafiono w 1980 r., gdy odkryto granitowe ciosy, wbudowane w filary nawy głównej prezbiterium kościoła św. Jana. Na podstawie tego znaleziska można przyjąć, że pierwotna kaplica była obiektem salowym, na planie prostokąta, o długości 22,4 m i nawiązywała do architektury wczesnogotyckiej na Pomorzu i do rozwiązań stosowanych w budowlach Zakonu Templariuszy. W XV w. kościół św. Jana wzniesiono w formie, w której przetrwał bez zasadniczych zmian do dnia dzisiejszego. Nową budowę rozpoczęto w roku 1408, a ukończono ok. 1464 r. (wtedy fundowano najstarszy z dzwonów świętojańskich). Natomiast same prace budowlane zakończono ok. 1450 r. Wskazuje na to ufundowanie w tym czasie ołtarza poświęconego Patronowi kościoła. Od zachodu powstała masywna wieża, zdobiona wysokimi blendami, według wzoru zastosowanego także w południowej wieży kościoła Najświętszej Panny Maryi. Ok. 1470 r. do korpusu kościoła dobudowano nawy boczne. Powstała świątynia trójnawowa, halowa, o długości trzech przęseł. Nawa środkowa otrzymała sklepienia gwiaździste, nawy boczne sklepienia krzyżowe. Z fundacji żony burmistrza Stargardu Henniga Mildenitza powstała kaplica dobudowana od strony południowej. Kolejną kaplicę dobudowano od strony północnej wieży (tak zwany aneks wieżowy). Od północnej strony powstała też zakrystia, do której wejście z nawy kościoła prowadzi przez ceglany portal. Kolejnym etapem było powiększenie prezbiterium poprzez wybudowanie jego obejścia. Po 1500 r. powstał wieniec kaplic otaczający wschodnią część kościoła. W kaplicach zastosowano sklepienia krzyżowe i kryształowe. Te ostatnie są unikatowe na Pomorzu Zachodnim - występują jeszcze tylko w kościele dominikanów w Myśliborzu. Fundatorami kaplic byli mieszczanie i cechy rzemieślników. Powstały kaplice cechu płócienników, św. Mikołaja, Trzech Króli, dwuprzęsłowa 10 Tysięcy Rycerzy Męczenników, cechu piekarzy pw. Świętych Filipa i Jakuba, św. Andrzeja.
W 1731 r. kościół otrzymał organy wykonane przez miejscowego organmistrza Wagnera. Fundatorem był kupiec Jakub Sydow i jego małżonka Katarzyna. Dewastację przyniosło używanie kościoła do celów świeckich w początku XIX w., gdy służył jako skład siana, lazaret i więzienie. W 1892 r. wieża otrzymała nowy, stożkowaty hełm o smukłej sylwetce. Jej całkowita wysokość 99 m stawia ją na pierwszym miejscu wśród wież kościelnych na Pomorzu Zachodnim. Kościół ma następujące wymiary: długość 62 m; szerokość korpusu nawowego 22,9 m; chóru z zakrystią 26,3 m; szerokość nawy głównej 8,1 m; naw bocznych 3,5 m. Nawy mają wysokość ok. 15 m.
Kościół posiadał bogate wyposażenie wnętrza, fundowane w średniowieczu przez mieszczan. Wprawdzie walki o miasto w 1945 r. nie przyniosły kościołowi większych zniszczeń, ale po nich nastąpiła dewastacja wnętrza. Zaginęło niemal całe wyposażenie wnętrza (brązowy krzyż procesyjny z XV w., większość gotyckich stall, barokowa ambona). Szczęśliwie ocalał w dużych fragmentach ołtarz późnogotycki z połowy XV w. Zdemontowany przed działaniami wojennymi w 1945 r. zabytek przechowano w kościele w Tychowie. Ołtarz ten jest wieloskrzydłowy, obecnie eksponowany w Muzeum Narodowym w Szczecinie na ul. Staromłyńskiej. Być może w przyszłości powróci na swe pierwotne miejsce! Parafia czyniła o to starania, na razie bezskuteczne. Wobec braku ołtarza w prezbiterium pod wiszącą XIX-wieczną rzeźbą Ukrzyżowanego w centralnym punkcie umieszczono obraz Matki Bożej Ostrobramskiej. Cieszy się on dużą czcią, gdyż wielu osadników przybyło do Stargardu z ziem północno-wschodnich II Rzeczypospolitej. W latach 1958-61 wnętrze zostało pomalowane. Polichromie przedstawiają proroków, ewangelistów i świętych. Okna przeszklono witrażami. Tematyka nawiązuje do przedstawień starotestamentalnych i scen maryjnych. We wrześniu 2002 r. proboszcz ks. Jarosław Staszewski TCHr rozpoczął (po prawie stu latach od ostatniego) kolejny trudny remont generalny wieży kościoła.
Powyższy opis wskazuje na wysoką rangę artystyczną obiektu. Po świątyni Mariackiej kościół pw. św. Jana Chrzciciela jest najcenniejszą budowlą Stargardu Szczecińskiego, związaną głęboko z tradycją i historią miasta.

* Zamieszczony opis świątyni pw. św. Jana Chrzciciela z braku miejsca nie znalazł się w artykule z 18 maja br., prezentującym parafię pw. św Józefa w Stargardzie Szczecińskim. Publikujemy go w obecnym numerze, spełniając tym uczynioną wówczas obietnicę.