Przygotowanie i organizacja Światowych Dni Młodzieży (ŚDM 2016) jest zadaniem Archidiecezji Krakowskiej i powołanego w tym celu Komitetu Organizacyjnego ŚDM Kraków 2016. Sama organizacja tego społecznie użytecznego wydarzenia mieści się w zakresie działalności pożytku publicznego (stąd wsparcie ze strony licznych wolontariuszy) oraz co do zasady jest niegospodarczą działalnością kościelnej osoby prawnej, o której mowa w art. 16 i 55 ustawy z dnia 17 maja 1989 roku o Stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w RP. Jest to bowiem działalność kultu publicznego, rozumianego w tym przypadku jako organizacja imprezy o charakterze religijnym.

W świetle przepisów polskiego prawa wyznaniowego Archidiecezja, w ramach statutowej działalności niegospodarczej, nie ma obowiązku prowadzenia jakiejkolwiek dokumentacji wymaganej przez przepisy podatkowe, a tym samym nie podlega obowiązkowi rozliczania przychodów. Jednak w trosce o transparentność działań związanych z organizacją ŚDM, Komitet Organizacyjny informuje:

1. Jaki jest przewidywany koszt organizacji Światowych Dni Młodzieży 2016? W planowaniu budżetu wydarzenia Komitet Organizacyjny ŚDM 2016 opiera się na wcześniejszych doświadczeniach organizatora ŚDM w 2011 roku w Madrycie. Koszt organizacji ŚDM w Madrycie wyniósł ok. 50 mln euro. Kwota ta została uzyskana w 70 proc. ze składek partycypacyjnych uczestników wydarzenia, a w 30 proc. od darczyńców . Dziś nie sposób oszacować, ile pieniędzy uzyska Komitet ŚDM 2016 ze składek pielgrzymów, gdyż proces rejestracji będzie trwał do ostatniej chwili. Należy jednak podkreślić, że Organizator nie zamierza wydać więcej pieniędzy, niż ich będzie posiadać, a skala wydatków będzie dostosowana do wysokości wpływów ze składek partycypacyjnych. Generalnie koszt organizacji ŚDM 2016 będzie zależeć od liczby uczestników. 2. Z jakich źródeł pochodzą środki finansowe na rzecz organizacji ŚDM 2016?

Wydarzenie to jest finansowane ze składek wiernych Kościoła Katolickiego. Podczas 366. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski, które odbyło się w Warszawie, w dniach 7–8 października 2014 r., biskupi zatwierdzili cztery terminy ogólnopolskich składek (taca) na potrzeby organizacyjne ŚDM 2016. Pomimo takiego wsparcia wiernych Kościoła Katolickiego w Polsce, środki uzyskane z ogólnopolskich składek nie wystarczą na pokrycie wszystkich kosztów organizacyjnych ŚDM 2016. Stąd konieczność, aby pielgrzymi, zgodnie z decyzją Papieskiej Rady ds. Świeckich oraz wcześniejszą praktyką, partycypowali solidarnie w pokryciu kosztów organizacji ŚDM 2016 oraz swego w nich udziału, właśnie poprzez przekazanie ustalonej składki przy okazji rejestracji swego uczestnictwa.

Dodatkowym źródłem finansowania będą darowizny finansowe (w tym na cele kultu) i rzeczowe, uzyskane od różnych podmiotów gospodarczych, ale także od osób fizycznych. Bardzo ważna jest też stała pomoc parafii z dekanatów Archidiecezji Krakowskiej, które wspierają Archidiecezję już od ponad roku. Dzięki temu wsparciu Komitet Organizacyjny może prawidłowo funkcjonować. Wydarzenie wspierane będzie organizacyjnie także przez różnorakie podmioty instytucjonalne, które w ramach swych zadań udostępnią swoje obiekty, usługi, a także szeroko rozumiane wsparcie organizacyjne.

3. Na jakie cele przeznaczone są wpływy uzyskane ze składek partycypacyjnych oraz ogólnopolskich składek na „tacę”?

Składka partycypacyjna pielgrzyma przeznaczona zostanie w całości na pokrycie kosztów organizacji ŚDM 2016, świadczeń socjalno-bytowych dla pielgrzymów (ubezpieczenie, transport, noclegi i wyżywienie), wolontariuszy, a także kilkunastu tysięcy kapłanów i katechistów oraz tzw. plecaka pielgrzyma (materiały religijno-informacyjne oraz inne przedmioty ułatwiające udział w ŚDM). Na koszt organizacji ŚDM składają się więc m.in. wydatki na utrzymanie tysięcy wolontariuszy (ich noclegi, transport do Krakowa z miejsc noclegowych oraz wyżywienie), ubezpieczenie organizatora (a w tym także pielgrzymów, wolontariuszy i VIP-ów), oprawę plenerowych uroczystości religijnych oraz innych licznych wydarzeń kulturalnych, które towarzyszyć będą ŚDM 2016, gdzie organizator musi zapewnić przygotowanie terenu, nagłośnienie, telebimy, łączność, pomoc medyczną oraz ochronę wynajętych bądź użyczonych do tego celu obiektów (stadionów, skwerów czy pól namiotowych). Do tego istnieje potrzeba zgromadzenia środków na wytworzenie naczyń i szat liturgicznych, materiałów ewangelizacyjnych, informatorów dla pielgrzymów i kapłanów oraz na utrzymanie kilkuset katechistów, niemal z całego świata.

4. Jakie są oczekiwania Organizatora w stosunku do władz państwowych i lokalnych?
Organizator oczekuje ze strony Państwa oraz właściwych jednostek samorządu terytorialnego wyłącznie realizacji tych zadań i obowiązków, które nakładają na te podmioty bezwzględnie obowiązujące przepisy prawa oraz zobowiązania międzynarodowe. Chodzi tutaj o obowiązki administracji rządowej, realizowane w terenie przez wojewodów, sprawy zlecone gminom z zakresu administracji rządowej oraz inne zadania własne jednostek samorządu terytorialnego. Organizator nie może bowiem wyręczać Państwa w takich dziedzinach i obszarach aktywności, jak bezpieczeństwo, transport publiczny, kontrola granic Unii Europejskiej, czy też publiczna służba zdrowia, która realizować ma działalność leczniczą (szpitalną) oraz tzw. przedszpitalne wsparcie medyczne. Organizator zapewni pełne ubezpieczenie dla wszystkich zarejestrowanym pielgrzymów, wolontariuszy oraz VIP-ów, licząc przy tym, że nie spotka się z żadnymi prawnymi barierami podczas realizacji świadczeń medycznych przez podmioty lecznicze w Krakowie i jego okolicach. Organizator prowadząc działalność pożytku publicznego liczy szczególnie na partnerstwo wszystkich podmiotów instytucjonalnych, zaangażowanych w organizację ŚDM, oczekując z ich strony pomocy w organizacji, głównie poprzez nieodpłatne udostępnienie dla pielgrzymów istniejącej infrastruktury komunalnej.

Należy także pamiętać, że przyjazd Papieża jest oficjalną wizytą państwową. Z tego też wynikają stosowne międzynarodowe zobowiązania Rządu RP, jego administracji oraz lokalnych organów samorządowych.

5. Czego Organizator nie oczekuje od władz lokalnych?

Organizator nie oczekuje od samorządów gminnych remontów ulic, estakad, malowania elewacji budynków, wymiany mundurów Straży Miejskiej (ani gminnej), dekorowania miasta, zwiększonych nakładów na przewodniki dla turystów oraz remontów szkół i innych placówek użyteczności publicznej, które władze samorządowe przekażą do nieodpłatnego korzystania wolontariuszom i pielgrzymom.

6. Czy wolontariusze muszą płacić za udział w ŚDM?

Wolontariusz ŚDM jest pielgrzymem i uczestnikiem wydarzenia, który poza finansowym wsparciem organizacji ŚDM, włącza się w tę organizację swoją pracą. Dlatego kwoty składki partycypacyjnej pielgrzymów oraz wolontariuszy się różnią. Składka wolontariusza jest niższa niż składka wszystkich innych uczestników ŚDM. Ten system jest sprawdzony, gdyż funkcjonuje w organizacji ŚDM już od wielu lat. Madryt i Rio również prosiły o udział w kosztach wolontariuszy, tak jak robi to aktualnie Kraków. Wolontariusze także wybierają pakiet usług, z których chcą skorzystać w trakcie ŚDM 2016. Należy pamiętać, że dotyczy to ok. 25 tys. młodych osób, które spędzą w Krakowie pełne dwa tygodnie i którym organizator ŚDM musi zapewnić w tym czasie pełne świadczenia socjalno-bytowe, ubezpieczenie zdrowotne (także OC i NW) oraz objąć ich systemem szkoleń.

7. Czy Komitet Organizacyjny przewiduje zniżki dla młodzieży uboższej z Polski?

Jest ustalona jedna stawka składki partycypacyjnej danego rodzaju. Komitet Organizacyjny ŚDM 2016 nie wprowadza rozróżniania na kraje bogate i biedne. Cenzus majątkowy nie jest zatem kryterium dla ustalenia wysokości składek partycypacyjnych. Jedynym wyjątkiem będą ulgi i bonusy dla osób, które bez wsparcia nie mogłyby uczestniczyć w Uroczystościach związanych ze Światowymi Dniami Młodzieży w Krakowie. W celu zapewnienia możliwości dofinansowania przyjazdu osób ubogich, stworzony został specjalny fundusz solidarnościowy. Polska młodzież, która jest gospodarzem ŚDM, objęta jest 10 proc. zniżką, jeśli zarejestruje się w tzw. makro-grupach tworzonych przez Centra Diecezjalne lub zakonne i wybierze świadczenia objęte wyłącznie pakietem typu A. 8. Czy pielgrzymi niezarejestrowani mogą wziąć udział w wydarzeniach ŚDM? Wstęp na wydarzenia ŚDM jest otwarty i darmowy dla wszystkich. Komitet Organizacyjny ŚDM nie będzie wprowadzał płatnych wejściówek ani biletów na wydarzenia centralne i towarzyszące. Należy jednak liczyć się z tym, że osoby niezarejestrowane nie będą miały dostępu do ścisłych sektorów na placu celebracji (Błonia, Łagiewniki oraz Campus Misericordiae), a jedynie będą miały zagwarantowany wstęp do tzw. otwartych sektorów na obrzeżach tych miejsc.

Komentarz:
Komitet Organizacyjny ŚDM 2016 wyraźnie zastrzega, że będzie dystansował się od wszelkich podejmowanych przez samorządy prób nadużywania faktu organizacji ŚDM 2016 i przypisania organizacji tego wydarzenia extra wydatków, związanych z realizacją zadań własnych i zleconych ze strony administracji rządowej. Władze gminne nie powinny szukać pretekstu do zwiększania budżetu gminnego pod pozorem wydatków na ŚDM, jeżeli wydatki te i tak są zaplanowane lub/i powinny być zaplanowane i realizowane w ramach własnych zadań gminnych (lub zleconych przez administrację rządową).

Jeżeli Miasto chce się dobrze zaprezentować w trakcie tych wyjątkowych dni, to oczywiście powinno zadbać o pozyskanie środków finansowych na pokrycie zwiększonych wydatków. Nie jest to jednak obszar finansowy, który powinien obciążać w jakimkolwiek stopniu Kościół Katolicki w Polsce. Nie można także wystawiać Kościołowi „rachunku społecznego” i obciążać go publicznie za spowodowanie wydarzeniem religijnym nadmiernych wydatków budżetowych.

Pamiętać należy, że Miasto jest partnerem instytucjonalnym, a nie organizatorem tego wydarzenia. Komitet Organizacyjny przygotowuje wydarzenie od strony kultu religijnego oraz zapewnia pełne świadczenia socjalno-bytowe dla zarejestrowanych pielgrzymów. Nie można jednak zapominać, że przyjeżdzający do Krakowa i jego okolic pielgrzymi (również ci niezarejestrowani) będą także turystami, których obsługa należy do podmiotów z branży turystycznej, gastronomicznej oraz instytucji samorządowych powołanych wyłącznie do tego celu (punkty informacyjne, muzea, etc). Jeżeli zatem przybędzie do Krakowa odpowiednio więcej turystów, oznaczać to będzie potrzebę zwiększenia starań o ich właściwą obsługę, przy jednoczesnym słusznym oczekiwaniu, że pozostawią oni średnio ok. 250 EUR w trakcie pobytu w Krakowie. Są to dane statystyczne z europejskich Miast, które wcześniej organizowały ŚDM.

Zważywszy na fakt, iż obsługa ruchu turystycznego jest ważną gałęzią gospodarki Krakowa i istotnym źródłem jej przychodów, należy więc poczynić głębszą refleksję nie tylko nad kosztami, które wygeneruje organizacja ŚDM i przygotowania do tego wydarzenia, ale także nad spodziewanymi dochodami niemal wszystkich branży. Przy założeniu, że do Krakowa i jego okolic przybędzie 1,5 mln osób, wówczas spodziewane zyski branży turystycznej sięgać mogą ok. 370 mln EUR. Nie będą to zyski Kościoła Katolickiego, gdyż działalność kultu publicznego nie jest działalnością gospodarczą, ale Miasta Kraków oraz osób obsługujących licznych uczestników tego wydarzenia, czyli całej rzeszy przedsiębiorców lokalnych płacących podatki na terenie Gminy Miejskiej Kraków. Gmina Kraków będzie beneficjentem także z tytułu podatków. Do tego dochodzi kwestia wizerunkowa, czyli promocja Krakowa, która zapewni mu popyt na usługi turystyczne przez kolejne lata. Tego trzeba życzyć Krakowowi, jego władzom i samym mieszkańcom.