Reklama

Wielki skarb

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

"Po Wielkim Poście, przepędzonym spokojnie w zwykłych zajęciach gospodarskich i domowych, i po odbyciu prawem kościelnem przepisanej dorocznej spowiedzi wielkanocnej, w Wielkim Tygodniu po wszystkich domach odbywają się skrzętne przygotowania do nadchodzących Świąt. - Czyszczą się i bielą chaty zewnątrz i wewnątrz, myją się wszelkie sprzęty i naczynia domowe, i w dniach ostatnich przysposabia się wszelkie jadło na wielkanocne święcone" (Oskar Kolberg "Dzieła wszystkie - Przemyskie").

Święta Wielkanocne zawierają w sobie wielką i głęboką treść religijną. Stanowi ona jakby obraz oprawiony w ramach tradycji i obyczajów. Ta owa "rama" jest również jednym z filarów naszej narodowej tożsamości. Dlatego musimy o nią dbać i ją chronić. Ten wielki skarb zasługuje na to, aby go przekazać następnym pokoleniom.

Większość obyczajów związanych ze Świętami Wielkanocnymi przetrwała do naszych czasów. W dawnej Polsce (XVI-XVIII w.) Rezurekcja oznaczała początek wesołości i ucztowania świątecznego.

Po nabożeństwie ksiądz proboszcz przyjmował życzenia, a lud do dworu znosił wraz z życzeniami zwyczajowe podarki, najczęściej pisanki. Dziatwa wiejska chodziła od chaty do chaty, śpiewając odpowiednie pieśni z życzeniami, za co otrzymywała poczęstunek lub datki.

Na Rusi po procesji rezurekcyjnej lud składał księdzu pisanki, jaskrawo barwione, mówiąc: Chrystus woskres; pop odpowiadał i całował oddawcę. Beauplan w opisie Ukrainy pisał, że w dwie godziny ksiądz zbierał do pięciu tysięcy jaj.

Oczywiście wielkim wydarzeniem uroczystości Wielkanocnych było święcenie jadła. Ksiądz święcił jadło we dworze, a następnie obchodził chłopskie chaty.

O święceniu pisze charakterystycznie Ozdoba Kościoła katolickiego, wydana przez franciszkanina ks. Neweraniego w r. 1739:

"Święcą baranka, przypominając prawdziwego Baranka Chrystusa i Jego triumf, dlatego też zwyczajnie chorągiewki na pieczonym baranku stawiają. Święcą mięsiwa, którego się żydom pożywać nie godziło, na dowód, żeśmy przez Chrystusa Pana z jarzma starego Zakonu uwolnieni i praw starozakonnych, zakazujących pożywania takiego mięsiwa, chować nie powinniśmy. Święcą chrzan na znak tego, że gorzkość Męki Jezusowej tego dnia w słodycz się nam i radość zamieniła, i dlatego też przy tym masło święcą, które znaczy tę słodycz. Święcą na ostatek i jaja, na dowód tego, że jako kokosz dwojako niby kurczęta rodzi, raz niosąc owoc, drugi raz go wysiadując, tak przez Chrystusa dwa razy odrodzeni jesteśmy".

Owe świąteczne jadło było rozmaite w różnych okolicach i różnych sferach, w każdym jednak razie winno było być obfite. Przeważały tu wędliny i ciasta; w niektórych domach w ogóle ognia w te dni nie rozpalano i jedynie zimnym mięsiwem się żywiono.

W Poniedziałek Wielkanocny oblewano się wzajemnie wodą: czynili to zrazu młodzieńcy w stosunku do dziewcząt, następnego zaś dnia panny oblewały kawalerów. "Była to swawola powszechna w całym kraju, tak między pospólstwem, jako też między dystyngowanymi" - pisze ks. Kitowicz; formy tego dyngusu były rozmaite, od dyskretnego kropienia pachnącą wodą aż do wylewania całych wiader na głowę ofiary, a nawet i wrzucania do stawu czy rzeki.

Od wieków na polskiej ziemi od Tatr do Bałtyku w wielkanocny poranek kościelne dzwony oznajmiają wielką nowinę "Chrystus Zmartwychwstał! Naprawdę Zmartwychwstał! Alleluja!".

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2001-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

W Wieliczce odbyła się podziemna Pasterka o poranku. To tradycja wyjątkowa nie tylko na skalę Polski

2025-12-24 12:12

Adobe Stock

101 metrów pod ziemią odbyła się zgodnie z górniczą tradycją w Wigilię rano w kopalni soli w Wieliczce podziemna Pasterka. Wzięło w niej udział ponad 800 osób, w tym górnicy z rodzinami i mieszkańcy miasta.

Więcej ...

"Wesołych świąt" (tylko za bardzo nie wiadomo jakich), czyli... neutralne światopoglądowo Boże Narodzenie

2025-12-18 21:09

Karol Porwich/Niedziela

Portal niedziela.pl w rozmowie z naszym redaktorem naczelnym - ks. Mariuszem Bakalarzem o świeckości Bożego Narodzenia.

Więcej ...

Abp Depo: Bóg wyszedł nam naprzeciw

2025-12-25 02:11

Maciej Orman/Niedziela

– Pragniemy tej nocy po raz kolejny odkryć głębię miłości Boga Ojca, który w swoim jednorodzonym Synu wyszedł nam naprzeciw – powiedział abp Wacław Depo podczas Pasterki, której przewodniczył w bazylice archikatedralnej Świętej Rodziny w Częstochowie.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Czy w Wigilię obowiązuje post i kiedy należy iść do...

Polska

Czy w Wigilię obowiązuje post i kiedy należy iść do...

Kalendarz Adwentowy: Dom Boga i Świt Boga

Wiara

Kalendarz Adwentowy: Dom Boga i Świt Boga

Ks. prałat Henryk Jagodziński nuncjuszem apostolskim w...

Niedziela Kielecka

Ks. prałat Henryk Jagodziński nuncjuszem apostolskim w...

Nowenna do Dzieciątka Jezus

Wiara

Nowenna do Dzieciątka Jezus

Oświadczenie rzecznika prasowego archidiecezji...

Kościół

Oświadczenie rzecznika prasowego archidiecezji...

Nowenna do Świętej Rodziny

Wiara

Nowenna do Świętej Rodziny

Komunikat rzecznika kurii diecezji radomskiej ws. ks....

Wiadomości

Komunikat rzecznika kurii diecezji radomskiej ws. ks....

Kalendarz Adwentowy: Wdzięczność, która oddaje wszystko

Wiara

Kalendarz Adwentowy: Wdzięczność, która oddaje wszystko

Kalendarz Adwentowy: Znak Emmanuela w sercu Maryi

Wiara

Kalendarz Adwentowy: Znak Emmanuela w sercu Maryi