Reklama

Kardynał Stefan Wyszyński - świadek wiary (cz. 190)

Niedziela gnieźnieńska 38/2001

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W 1965 r. napięć na linii władze państwowe - Kościół nie brakowało. Kolejnym powodem nieporozumienia było działanie cenzury, która utrudniała wszelką działalność wydawniczą Kościoła i w ten sposób uniemożliwiała pełnienie jemu misji w pełnym wymiarze. Był to jeden z głównych instrumentów walki władz z Kościołem. Z roku na rok komunistyczne władze wykorzystywały to narzędzie z coraz większą mocą. W związku z działalnością cenzury kard. Stefan Wyszyński interweniował w krótkim odstępie czasu.

Najpierw, 15 marca wraz z sekretarzem Episkopatu bp. Zygmuntem Choromańskim przygotował list protestacyjny do Rady Ministrów w sprawie utrudniania przez cenzurę wydania polskich przekładów dokumentów Stolicy Apostolskiej. W dokumencie, podpisanym w imieniu Episkopatu przez Sekretarza Episkopatu, Kościół skarżył się, że nie otrzymał pozwolenia na ogłoszenie polskiej wersji najnowszej encykliki Pawła VI Ecclesiam suam oraz soborowego dekretu O środkach społecznego przekazu. Zdaniem biskupów jest to wyraz jawnej dyskryminacji Kościoła katolickiego w Polsce i nieprzyjaznej postawy wobec Watykanu. Brak możliwości zapoznania się przez wiernych z nauczaniem Kościoła jest także krzywdą im wyrządzoną. W końcu, podkreślili biskupi, taka postawa cenzury przyczynia się walnie do powstawania nieprzychylnych dla Polski opinii w świecie i szkodzi polskiej racji stanu. Bp Choromański poprosił w imieniu Episkopatu o pozwolenie na druk pełnego tekstu obu dokumentów w urzędowych organach kurii diecezjalnych i w postaci broszur przez wydawnictwa katolickie.

9 kwietnia Prymas Polski wystosował w imieniu Episkopatu memoriał do Rządu PRL w sprawie działania cenzury. W dokumencie tym czytamy:

Episkopat Polski w obliczu 20-lecia PRL oraz w przededniu tysiąclecia służby Kościoła katolickiego w dziejach doli i niedoli Narodu Polskiego przedstawia Rządowi PRL sytuację wydawniczą tegoż Kościoła w PRL i prosi o uzwględnienie jego postulatów w tej dziedzinie, jak następuje:

1. Działalność wydawnicza należy współcześnie do podstawowych wymogów i objawów życia każdej społeczności, a wolność w rozwijaniu tej działalności stanowi jeden z zasadniczych elementów wolności społecznej w ogóle.

Z tych podstawowych założeń władze PRL wyjęły Kościół katolicki o tyle, że uniemożliwiają mu taką działalność wydawniczą, jaka jest konieczna dla jego religijnego posłannictwa, i do jakiej ma prawo wobec faktu, że stanowi go przytłaczająca większość obywateli PRL.

2. Episkopat nie zamierza niniejszym memoriałem przedstawiać szczegółowej analizy form prawnych i warunków faktycznych, którymi władze PRL w okresie 20-lecia stopniowo coraz bardziej ograniczały działalność wydawniczą instytucji wydawniczych Kościoła.

Wystarczy stwierdzić, że gdy władze PRL pozbawiły Kościół w zasadzie jego środków produkcji w zakresie wydawniczym w postaci przemysłu papierniczego i drukarskiego, złudna okazała się nadzieja, że władze PRL przynajmniej powszechnie obowiązujące przepisy prawne i procedury w zakresie wydawnictw zastosują do działalności instytucji wydawniczych Kościoła. W rzeczywistości bowiem działalność instytucji wydawniczych Kościoła, acz nominalnie podlegała Departamentowi Wydawnictw w Ministerstwie Kultury i Sztuki - faktycznie poddana została wyjątkowemu prawu, czyli specjalnym instancjom i specjalnym zasadom, metodom i środkom.

Ta polityka władz PRL wobec działalności wydawniczej Kościoła jaskrawo zacieśniła jego instytucjom wydawniczym tematykę wydawniczą aż do eliminacji niektórych, dla członków Kościoła życiowych, działów. W dopuszczonym zakresie tematycznym specjalną procedurą, zwłaszcza w stosunku do planów wydawniczych i przydziału papieru, nie tylko ogranicza możliwości wydawnicze instytucji wydawniczych Kościoła do minimum, lecz co roku sprowadza je do stanu niepewności istnienia w roku następnym.

W rezultacie szerokie rzesze Kościoła w PRL nie mają dostępu do potrzebnej im literatury religijnej. Nawet dzieci i młodzież szkolna nie mogą uzyskać w koniecznym im i wystarczającym zakresie podręczników do nauki religii.

Nie mniej boleśnie przedstawia się sprawa czasopism, jakie instytucje wydawnicze Kościoła mogą dostarczać szerokim rzeszom ludności katolickiej. Dwa jedynie tygodniki mogą się dla nich ukazywać, lecz w nakładzie, który nawet nie wystarcza do zaspokojenia potrzeb ludności żyjącej w dwóch diecezjach, w których tygodniki te wolno wydawać.

Sprawa cenzurowania przez władze państwowe wydawnictw katolickich jest jeszcze jednym ubolewania godnym problemem.

3. Powyższym do maksimum memoriałem Episkopat Polski nie zamierza wprowadzać do rozdźwięku między władze PRL a Kościół. Uważa natomiast za swój obowiązek powiadomić władze PRL o trudnościach, jakie Kościół przeżywa, i prosić o wydanie zarządzeń, które by im zapobiegły. Episkopat gotów jest na posiedzeniu Komisji Wspólnej w szczegółach przedstawić potrzeby Kościoła i prosi o zwołanie tejże Komisji.

Memoriał, jak i wiele innych listów hierarchii Kościoła, nie doczekał się odpowiedzi.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2001-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Prokuratura umorzyła śledztwo w sprawie ks. Chmielewskiego

2025-11-24 11:27
Ks. Dominik Chmielewski

Karol Porwich/Niedziela

Ks. Dominik Chmielewski

Prokuratura Rejonowa w Słupcy umorzyła śledztwo w sprawie ks. Dominika Chmielewskiego ze względu na brak znamion przestępstwa – poinformował w poniedziałek PAP prok. Piotr Wrzesiński. Pod koniec sierpnia media opisały intymną relację salezjanina z jedną z uczestniczek jego rekolekcji.

Więcej ...

Nadchodzi!

2025-11-25 15:23

Niedziela Ogólnopolska 48/2025, str. 20

B.M. Sztajner

Więcej ...

Trzy płcie w unijnej ankiecie dla dzieci

2025-12-01 09:08

ordoiuris.pl

Do Ordo Iuris spływają informacje o ideologicznych ankietach jakie są rozsyłane do szkół, które mają być przekazane dzieciom na prośbę Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Ankieta jest publikowana na oficjalnej stronie Unii Europejskiej. Po wejściu w nią okazuje się, że jest ona przeznaczona dla dzieci i młodzieży w wieku 8-17 lat.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Kalendarz Adwentowy: Nowy początek!

Wiara

Kalendarz Adwentowy: Nowy początek!

Kalendarz Adwentowy: Czuwanie w sercu codzienności

Wiara

Kalendarz Adwentowy: Czuwanie w sercu codzienności

Kalendarz Adwentowy: Wiara pod osłoną Chwały

Wiara

Kalendarz Adwentowy: Wiara pod osłoną Chwały

Nowenna do św. Mikołaja

Wiara

Nowenna do św. Mikołaja

Prokuratura umorzyła śledztwo w sprawie ks. Chmielewskiego

Kościół

Prokuratura umorzyła śledztwo w sprawie ks. Chmielewskiego

Papież: na Ukrainie konieczne jest zawieszenie broni, jest...

Leon XIV

Papież: na Ukrainie konieczne jest zawieszenie broni, jest...

Komunikat ws. reportażu

Kościół

Komunikat ws. reportażu "Ksiądz rektor i pani Emilia"...

Co prokuratura chce zarzucić dziełom o. Rydzyka?

Kościół

Co prokuratura chce zarzucić dziełom o. Rydzyka? "Nie...

PILNE! Kard. Grzegorz Ryś nowym arcybiskupem metropolitą...

Kościół

PILNE! Kard. Grzegorz Ryś nowym arcybiskupem metropolitą...