Reklama

Zawsze będziecie w naszych sercach...

65 lat temu na ziemi lubaczowskiej miało miejsce tragiczne wydarzenie. W trakcie likwidacji getta w Lubaczowie śmierć poniosło ok. 6 tys. Żydów. Ponad tysiąc z nich 8 stycznia 1943 r. zabito i pochowano w mogiłach na tzw. Polu Plebańskim, położonym za miastem, między Dachnowem a Mokrzycą. W miejscu tym 27 maja br. odbyła się uroczystość odsłonięcia pomnika i modlitwa ekumeniczna

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Na pomniku - macewie, poniżej „Gwiazdy Dawida”, widnieje w trzech językach: polskim, hebrajskim i angielskim napis: „Nie znamy waszych nazwisk lecz zawsze będziecie w naszych sercach. Pamięci Żydów z lubaczowskiego getta oraz innych ofiar holocaustu zamordowanych przez hitlerowskich Niemców w Lubaczowie i okolicach w 1943 r.”.
Przewodniczący Towarzystwa Miłośników Ziemi Lubaczowskiej Zygmunt Kubrak przypomniał dzieje Żydów, którzy w Lubaczowie pojawili się w XV wieku. Prześladowani w Europie Zachodniej znaleźli schronienie w średniowiecznej Polsce. Uzyskali przywileje i swobody takie same jak chrześcijanie. Żydzi należeli w Lubaczowie do elity umysłowej. Pełnili ważne funkcje w samorządzie miejskim, w życiu społecznym, gospodarczym, kulturalnym. Według spisu ludności z 1931 r., na terenie gminy miejskiej zamieszkiwało 2319 Polaków, 2145 Rusinów (Ukraińców) i 1794 Żydów. Narodowości te żyły ze sobą w zgodzie do czasu wybuchu II wojny światowej. Po wkroczeniu Niemców do Lubaczowa, w nocy z 13 na 14 września 1939 r. spalili obie synagogi. Podczas okupacji niemieckiej nastąpiła ich zagłada. Ginęli z wycieńczenia, niedożywienia i chorób w obozach pracy, które Niemcy stworzyli w Cieszanowie, Płazowie, Lipsku, Starym Dzikowie. Jesienią 1942 r. stworzyli w Lubaczowie getto, nie tylko dla mieszkańców miasta, ale i dla Żydów z okolicznych miasteczek i wsi. Przebywało w nim ok. 6 tys. Żydów. Rozpoczęły się ich transporty śmierci do obozu zagłady w Bełżcu, a gdy ten został zamknięty w grudniu 1942 r. - do obozu zagłady w Sobiborze. Na początku stycznia 1943 r. niemieckie formacje SS i policji ukraińskiej zaczęły ich rozstrzeliwać na miejscu. Jak zapisał w kronice parafialnej ks. Józef Mroczkowski, proboszcz w Oleszycach, „mężczyzn, kobiety, starca, dziecko - bez litości, bez awantur. Spokojnie na zimno.” Ponad tysiąc pochowano na miejscowym żydowskim cmentarzu. Był silny mróz. Trudno było kopać groby. Wykorzystano do tego przeciwczołgowe doły lub tak, jak pod Dachnowem, wykopy pod bunkry, budowanej przez Sowietów, a przerwanej Linii Mołotowa. 8 stycznia 1943 r. zapędzono tam i rozstrzelano ponad tysiąc Żydów. Przez kilka dni trwała akcja rozstrzeliwania Żydów ukrytych w kryjówkach. Na „Polu Plebańskim” pogrzebano później jeszcze kilkuset Żydów przywiezionych transportem kolejowym do Lubaczowa. Ponieważ obóz zagłady w Bełżcu już nie funkcjonował, bestialsko zabito i pogrzebano ich w tych dołach śmierci. Tak więc mieszkająca tu przez kilka wieków ludność przestała istnieć. O jej pobycie na tej ziemi pamięć została utrwalona. Odsłonięcia pomnika dokonali: ordynariusz diecezji zamojsko-lubaczowskiej bp Wacław Depo, naczelny rabin Galicji, członek Komisji Pamięci przy Kongresie USA Edgar Gluck, naczelny rabin Polski Michael Schudrich, wojewoda podkarpacki Mirosław Karapyta, starosta lubaczowski Józef Michalik, burmistrz Lubaczowa Jerzy Zając, wójt gminy Lubaczów Wiesław Kapel. Przy pomniku kwiaty złożyli m.in. Małgorzata Załuska, reprezentująca Kancelarię Prezydenta RP, pani Ann Hall - konsul generalny Stanów Zjednoczonych w Krakowie, Thomas Gläser - konsul generalny Republiki Niemiec, Magdalena Bożek - przedstawicielka Konsulatu Republiki Francji. W okolicznościowym wystąpieniu bp Wacław Depo zauważył, że historia jest siłą, którą stanowią nie tylko wiarygodne zbiorowiska nagich faktów, ale i pojęcia, jakie naród o swej własnej historii wyrabia. My dzisiaj i tutaj, w rocznicę śmierci ludzi narodu wybranego, bezimiennych ofiar hitlerowskiego systemu, odczytujemy prawdę o godności człowieka, którą otrzymał od Boga i pragniemy coraz wnikliwiej i dokładniej wobec świata, który stara się po raz kolejny zapomnieć o Bogu, dać świadectwo prawdzie. Modlił się w tym miejscu słowami psalmisty z Psalmu 88. Naczelny rabin Galicji Edgar Gluck podziękował Bogu, że odkryte zostało to miejsce, a bp. Depo i wszystkim innym osobom - za udział w tej uroczystości. Muzeum Kresów, TMZL oraz władzom samorządowym za duży wkład pracy w upamiętnienie tego miejsce i przygotowanie uroczystości. A wzięli w niej udział, oprócz wyżej wymienionych, m.in.; Tadeusz Jakubowicz - przewodniczący Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie, kanclerz Kurii ks. prał. Adam Firosz, dziekan lubaczowski ks. kan. Andrzej Stopyra, ks. dziekan Jan Tarapacki, reprezentujący archidiecezję przemysko-warszawską obrządku greckokatolickiego, Żydzi z zagranicy. W trzech językach trwała modlitwa ekumeniczna, podczas której bp W. Depo modlił się do Pana Boga, by okazał nam miłosierdzie i miłość pochylającą się nad nami oraz o to, by ci, którzy zeszli z tego świata mieli życie przy Nim.
Młodzież lubaczowskich szkół zaprezentowała montaż słowny oparty na wspomnieniach naocznych świadków tamtego czasu i wydarzeń, gdy dopełniały się losy społeczności żydowskiej od wieków zakorzenionej w historii i kulturze ziemi lubaczowskiej.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Podziel się:

Oceń:

2008-12-31 00:00

Wybrane dla Ciebie

Święta na trudne czasy

Rozważanie i uczesniczenie w eucharystycznych tajemnicach wyzwala łaski, rodzące w duszy świętość – mówiła m. Czacka

Archiwum FSK

Rozważanie i uczesniczenie w eucharystycznych tajemnicach wyzwala łaski, rodzące w duszy świętość – mówiła m. Czacka

O cudownym uzdrowieniu za wstawiennictwem m. Elżbiety Róży Czackiej, jej duchowości oraz podejściu do krzyża i cierpienia z s. Radosławą Podgórską, franciszkanką służebnicą Krzyża, rozmawia Łukasz Krzysztofka.

Więcej ...

Święcenia kapłańskie w Przemyśl

2024-05-18 13:30
Neoprezbiterzy z Pasterzami i Przełożonymi

kl. Krzysztof Bilik

Neoprezbiterzy z Pasterzami i Przełożonymi

Kapłan jutra ma mieć zatem serce podobne do serca Jezusowego, ma poznać swoje serce i mieć to serce otwarte tak jak serce Jezusa, otwarte na Pana Boga, na wolę Bożą, ale także na drugiego człowieka – mówił abp Adam Szal – metropolita przemyski w czasie święceń kapłańskich, w czasie których udzielił tego sakramentu sześciu diakonom Wyższego Seminarium Duchownego w Przemyślu.

Więcej ...

Jasna Góra: Rozpoczęła się 100. Pielgrzymka Służby Zdrowia

2024-05-19 09:02

BPJG

Apel Jasnogórski rozpoczął 100. Pielgrzymkę Służby Zdrowia. Poprowadził go przewodniczący Zespołu Konferencji Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia bp Romuald Kamiński. Zawierzył Maryi Jasnogórskiej wszystkich, którzy służą na co dzień życiu i zdrowiu Polaków, także Polskie Towarzystwo Opieki Duchowej w Medycynie. Modlił się o pokój w Ukrainie i w Ziemi Świętej; „o jak najlepsze wywiązanie się nas jako chrześcijan wobec sióstr i braci cierpiących z racji barbarzyństwa wojny, o odnowienie człowieka, o nową kulturę codziennego życia, delikatność i współczucie w relacjach międzyludzkich; o kulturę cywilizacji miłości”.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Nowenna do Ducha Świętego

Wiara

Nowenna do Ducha Świętego

Moc Ducha w Kościele

Wiara

Moc Ducha w Kościele

Uroczystość Zesłania Ducha Świętego

Kościół

Uroczystość Zesłania Ducha Świętego

Obchody 80. rocznicy Bitwy o Monte Cassino, wśród...

Historia

Obchody 80. rocznicy Bitwy o Monte Cassino, wśród...

10 mało znanych faktów o objawieniach w Fatimie

Wiara

10 mało znanych faktów o objawieniach w Fatimie

#NiezbędnikMaryjny: Litania Loretańska - wezwania

Wiara

#NiezbędnikMaryjny: Litania Loretańska - wezwania

Hiobowe wieści dla katechetów

Wiadomości

Hiobowe wieści dla katechetów

Anioł z Auschwitz

Wiara

Anioł z Auschwitz

Litania nie tylko na maj

Wiara

Litania nie tylko na maj